Nu Kim De Gelder noch zijn advocaat cassatieberoep heeft aangetekend tegen het vonnis, en er dus een juridisch einde aan de zaak gekomen is, roepen twee van de psychologen die door de verdediging werden opgeroepen, op tot bezinning over de manier waarop we met geesteszieken omgaan die een misdaad hebben begaan. Want ook tijdens dit proces is het weer tot een lamentabel schouwspel gekomen waarbij psychologen en psychiaters zich niet gedroegen als wetenschappers die de meest objectieve diagnose proberen te stellen. Veeleer handelden sommigen als moraliserende vingertjes, als waterdragers voor een diagnose die de betrokkene hoe dan ook als toerekeningsvatbare crimineel en zeker niet als schizofrene patiënt moest en zou bestempelen.

De honderd ondertekenaars van hun manifest - een lijst die leest als een who's who van het psychologische, psychiatrische en culturele veld - vragen dat zulke theatrale gevechten in de assisenzaal, waar diagnoses haast op bestelling worden gemaakt, tot het verleden behoren. Ze vragen dat men niet langer zou werken met selectieve criteria ten behoeve van de bewijsvoering van het parket, de verdediging of de burgerlijke partijen. Waar het oordeel over de al dan niet aanwezigheid van een geestesziekte gebeurt na adequate observatie, wetenschappelijk zo objectief mogelijk en naar best vermogen.

Het kan niet langer dat we eerst aan de wereld van de psychologie vragen om een persoon onmiddellijk na de misdaad gek te verklaren, om onszelf de illusie van normaliteit te geven, en hem nadien voor de rechtbank wel toerekeningsvatbaar te laten verklaren.

De psychologische wetenschap moet bij machte zijn, vinden de ondertekenaars terecht, om verder te gaan dan de makkelijke retoriek, om niet arbitrair die elementen uit een dossier te pikken die de ene of de andere stelling ondersteunen. Wetenschap dient om het recht te doen zegevieren, niet om zich in de plaats te stellen van wraakmotieven. Ook als de misdrijven verschrikkelijk zijn en de meest onschuldigen tot slachtoffer hebben, verdient de vraag of de dader geestesziek is en bijgevolg eerder geïnterneerd dan gestraft moet worden, een eerlijk antwoord, en niet het poppentheater dat te vaak in de rechtbanken vertoond wordt, en dat justitie noch psychiatrie in een mooi daglicht stelt.

Recht, ondersteund door zo objectief mogelijke waarneming en diagnose, valt in een rechtsstaat altijd te verkiezen boven wraak, ondersteund door een selectieve diagnose op bestelling. Een diagnose ook die toelaat te denken in grijstinten en nuances, boven het binaire zwart-witantwoord dat nu steeds gegeven moet worden. Het is een bekommernis die duidelijk heel breed gedragen wordt, maar of een politicus er ook werk van wil maken en durft in te gaan tegen het 'gesundenes Volksempfinden' is nog maar zeer de vraag.

Yves Desmet
Hoofdredacteur

Bron: www.demorgen.be

Mening:

Wat Yves Desmet hier zegt is zeer wezenlijk. Onze huidige maatschappij is al te vaak bezig met wraak. Deze drang naar wraak en vergelding overstijgt jammer genoeg het recht, en daarmee ook de ratio. Doordat mensen maar al te graag zien dat 'het kwaad' of 'de kwade' de zwaarst mogelijke straf toegewezen krijgt, wordt het rechtvaardigheidsgevoel ondermijnd (lees: verdwijnt het rechtvaardigheidsgevoel). Uiteraard moet iemand gestraft worden voor zijn foute daden, maar zelfs binnen het toewijzen van een straf moet recht en ratio aan de orde blijven. Door de diepgewortelde wraakzucht die heerst in onze maatschappij, dreigen rechtszaken herleid te worden tot een spel van emotie, passie en drama. Hierdoor wordt objectieve, want dat zou het moeten zijn, berechting (= iemand recht doen) onmogelijk.