Voor Juncker heeft niemand gekozen


Hoezo, het zou ondemocratisch zijn mocht Jean-Claude Juncker geen Commissievoorzitter zijn? David Cameron gelooft zijn oren niet. De Luxemburger stond op geen enkele lijst bij de Europese verkiezingen. En de procedure voor de Spitzenkandidaten is nooit besproken door de Europese Raad.


De meeste Europeanen discussiëren nu over wie wereldkampioen voetbal wordt. Alleen een kleine minderheid zal de debatten van nabij volgen over de toekomstige voorzitter van de Europese Commissie. Het is nochtans minstens even belangrijk.

Kiezers hebben bij de Europese verkiezingen van vorige maand een duidelijke boodschap gezonden. Anti-Europese partijen groeiden, de grootste politieke fracties in het Europees Parlement kregen minder steun. Ook de opkomst lag in heel wat landen lager.

De kiezers zijn ontgoocheld in de manier waarop Europa werkt. Ze eisen verandering en willen dat Europa zich toelegt op thema’s die voor hen van belang zijn: competitiviteit, groei en jobs. En zij willen dat de EU hen helpt, en niet dicteert wat te doen.

De resultaten zouden een wake-upcall moeten zijn voor de leiders in Europa. De toekomst van de EU staat op het spel. De Unie moet of veranderen, of verder verval aanvaarden.

Wij, Britten, willen dat de EU slaagt. Om zo vrijheid, vrede en democratie over heel het continent te handhaven, en om welvaart te stimuleren. Dat veronderstelt een opener, naar buiten gerichte, flexibeler en meer competitieve Unie. Het vereist ook een sterke leiding.

De eerste test is het aanstellen van de volgende voorzitter van de Europese Commissie, de opvolger voor José Manuel Barroso. De EU-verdragen, geratificeerd door de nationale parlementen, bepalen dat het aan de staats- en regeringsleiders van de EU is om kandidaat-Commissievoorzitters voor te dragen – hoewel de staats- en regeringsleiders ‘rekening houden’ met de Europese verkiezingen. Daarna stemmen de europarlementsleden in een geheime stemming. Dat is een duidelijke procedure, vastgelegd in het Verdrag van Lissabon, na moeizame onderhandelingen over de balans tussen de lidstaten en het Europees Parlement.


Achterkamerdeal

Maar bepaalde europarlementsleden hebben een nieuw proces uitgevonden waarbij ze proberen om de kandidaat zowel te kiezen als goed te keuren. Elke belangrijke politieke groep koos voor de verkiezingen een leidende kandidaat – zogenoemde Spitzenkandidaten – en sloot vervolgens een achterkamerdeal om de krachten te bundelen en de kandidaat van de partij te ondersteunen die het meeste zetels won. Maar dat concept werd nooit besproken door de nationale leiders in de Europese Raad. Het werd niet onderhandeld tussen de Europese instellingen en het werd nooit door nationale parlementen geratificeerd.

Toch beweren aanhangers van de Spitzenkandidaten dat de mensen in Europa duidelijk hebben gekozen voor Jean-Claude Juncker en dat het op de een of andere manier ondemocratisch zou zijn voor verkozen nationale leiders om iemand anders te kiezen.

Het is geen aanval op Juncker, een ervaren Europees politicus, als ik zeg dat dit onzin is. De meeste Europeanen brachten geen stem uit in de verkiezingen voor het Europees Parlement. De opkomst daalde in heel wat lidstaten. Nergens stond Juncker op een lijst. Zelfs in Duitsland wist slechts 15 procent van de kiezers dat hij een kandidaat was. Hij bezocht sommige lidstaten niet eens. Wie naar de stembus trok, deed dat om zijn europarlementsleden te kiezen, niet de voorzitter van de Europese Commissie. Juncker kwam nergens als kandidaat op en werd door niemand verkozen.

Zo’n claim aanvaarden zou schadelijk zijn voor Europa en de democratische legitimiteit van de Unie eerder ondermijnen dan verstreken. Zo zou je de macht verschuiven van de nationale regeringen naar het Europees Parlement, zonder goedkeuring van de kiezers. Je verhindert een dienstdoend premier of president om ooit de Commissie te leiden, wat de lijst van beschikbare kandidaten beperkt, terwijl de Unie net de beste kandidaat moet vinden..


Gevaarlijk precedent

Velen delen deze twijfels over deze benadering, over een machtsgreep via een achterdeur. We mogen niet toegeven in deze kwestie, want het vormt een gevaarlijk precedent. We moeten de beste kandidaat vinden voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Iemand die hervormingen kan bewerkstelligen, groei kan stimuleren, banen kan creëren en aanvaardt dat Europa’s noden het best worden gediend door actie op het nationale niveau. Een eerlijke en vertrouwde bemiddelaar, die opnieuw de Europese kiezers kan betrekken.

Groot-Brittannië heeft een reputatie om op te komen voor democratie en om te vechten voor het nationaal belang. Maar dit gaat over vechten voor het Europees belang. De drie grote Britse politieke partijen zijn in deze kwestie verenigd.

Het is tijd om een kandidaat te nomineren die de Europese kiezers ervan overtuigt dat we handelen in hun belang. Europa’s verkozen nationale leiders moeten de moed hebben om voor hun overtuiging op te komen en te doen wat goed is voor Europa’s toekomst.


DS, 13-06-2014 (David Cameron, Britse premier).

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB