Met stripfiguur Andi het islamisme te lijf


LEVERKUSEN - Reportage Campagne tegen Duits moslimextremisme Met de stripfiguur Andi probeert de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen de moslimjeugd uit de handen van extreme islamisten te houden. Op bezoek in een schoolklas in Leverkusen.


Andi is 16 en smoorverliefd op Ayshe, de zus van zijn vriend Murat. Maar net als haar ouders hebben toegestemd dat Andi en Ayshe een keer samen naar de bioscoop mogen, raakt Murat onder invloed van een radicale klasgenoot, die op zijn beurt weer naar de pijpen van een haatprediker danst.

Dat zijn de ingrediënten van een stripboek waarmee het ministerie van Binnenlandse Zaken in Noordrijn-Westfalen het onderwerp islamisme op de kaart wil zetten. Het is het tweede verhaal over Andi, een blonde Duitse tiener met baseballcap, die op het eerste gezicht met gewone tienerproblemen worstelt.

Waren het in het eerste Andi-boekje nog neonazi's die het schoolleven op zijn kop zetten, in het tweede zijn het islamisten. De boodschap van het ministerie is duidelijk: laat je niet overhalen door radicale moslims, want er is ook een andere, tolerante, islam.

Op de Käthe Kollwitz-Schule in Leverkusen, een school met meer dan dertig nationaliteiten, buigen de tiendeklassers zich ingespannen over het boekje dat ze de vorige les voor het eerst onder ogen hebben gekregen. Leraar filosofie Stephan Ochs (40) is benieuwd wat er deze keer gaat gebeuren. 'In een andere klas zei een moslimmeisje, dat ik als modern ken, doodleuk: ja, maar als zo'n imam dat zegt, dan is dat waar, want imams mogen niet liegen. Dat soort automatismen probeer ik aan de kaak te stellen. Leerlingen moeten leren zelf kritisch te denken.'

In de klas van vijftien leerlingen heeft circa de helft een islamitische achtergrond, onder hen Turken, Koerden en Alevieten. De meningen over Andi lopen dwars door de religies heen. Maside (16) vindt 'dat dit boekje alle moslims over één kam scheert'. Haar klasgenoot Cindy, die het hart op de tong heeft liggen, is het helemaal met haar eens. 'Puur racisme.'

Leraar Ochs wijst erop dat in het boekje toch staat dat maar een heel klein percentage van de 3,2 miljoen moslims in Duitsland er extremistische opvattingen op nahoudt. Een nog veel kleiner deel - namelijk 2.400 - zou bereid zijn geweld in te zetten. 'Zo zwart-wit is het allemaal niet.'

Ondanks de felle reacties op de overdrijvingen in het stripboek, kost het de jongeren geen enkele moeite zich met de stripfiguren uit het boekje te identificeren. Net als de door Andi begeerde Ayshe vragen de moslimmeisjes zich af hoe hun ouders zouden reageren als zij een blonde Duitser meer naar huis zouden nemen. 'Dat moet ik toch zeker zelf weten?', zegt de kleine Özlem (15) verontwaardigd. 'Mijn vader zou het niet leuk vinden, maar uiteindelijk ben ik degene die beslist!' En dat zij anders dan hun mannelijke klasgenoten geen seks voor het huwelijk mag hebben, vindt ze ook belachelijk. Maar goed dat ze niet Özgun (16) als broer heeft. 'Als ze mijn zus was, kreeg ze problemen.'

Filosofieleraar Ochs vindt het stripboek alleen al daarom geslaagd, omdat het zijn leerlingen aanzet tot discussiëren. Daarbij helpen ook de korte uitlegtekstjes tussen de tekeningen, die zwaardere onderwerpen als de scheiding tussen kerk en staat, antisemitisme en het westen als vijandbeeld behandelen. 'Als ik met oude filosofen aankom, valt de helft in slaap. Hier heeft iedereen meteen een mening over.'

Alleen blijft de vraag in hoeverre de jongeren in een groepsgesprek als dit écht willen praten over hun ervaringen met extremisme. Zou iemand die zich aangetrokken voelt tot de radicale islam hier het achterste van zijn tong laten zien?

Ochs gelooft ook niet dat dat nodig is. 'Het gaat erom leerlingen te sensibiliseren voor wat goed en redelijk is. Als ik écht zou merken dat een leerling er extremistische gedachten op nahoudt, probeer ik eerst met hem te praten. Als dat niet helpt, stuur ik hem naar de schoolpsycholoog. Op deze school is voor extremisme geen plaats.'


DS, 20-11-2007 (Arjan Paans)

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Ik vind het goed dat er gepraat kan worden over godsdienst en ik vind een stripboek wel een goede manier. Men moet wel zien dat deze boeken er niet over gaan. Voor personen die echt geloven en heel traditioneel zijn kan zo'n boek er misschien wel overgaan. Het kan dus ook zijn dat deze mensen zich geviseerd gaan voelen, ook al is het niet op hun gericht. Hier moet je dus wel mee uitkijken. Het is wel goed dat leerlingen op deze manier leren communiceren over een vrij moeilijk gelegen onderwerp voor sommigen volgens mij. Ik vind dat dit moet kunnen in een klasgroep.

Ik vind dat die school het wel goed heeft gedaan om er in de klas over te praten en niet gewoon de stip te laten lezen. Met alleen maar de strip te laten lezen haal je denk ik niets uit. Door erover gaan te discussieren hoor je andere hun mening en kan je over een eigen mening gaan nadenken. Dus het discussieren erover moet wel.