De verhoging van de koopkracht en de staatshervorming. Die twee thema's vormden de rode draad doorheen het leeuwendeel van de toespraken naar aanleiding van 1 mei en Rerum Novarum. Vanuit het sp.a-kamp werd ook met scherp op de regering Leterme I geschoten.

Oppositie
1 mei was dit jaar uitzonderlijk niet alleen het Feest van de Arbeid, maar ook het feest van de christelijke arbeidersbeweging. Bovendien zit de Vlaamse socialistische partij voor het eerst in jaren federaal op de oppositiebanken, waardoor ook kritiek op het regeringsbeleid te horen viel.

"Sociale staatshervorming"
In het christelijke kamp pleitte ACW-voorzitter Jan Renders gisterenavond een lans voor "grote sociale vis", een allusie op de verwijzingen naar een vette communautaire en dito fiscale vis. In zijn toespraak schonk Renders, naast de problemen van de lagere inkomens, ook de middenklasse veel aandacht en waarschuwde hij dat een staatshervorming sociaal moet zijn.

"Zindelijk debat"
Bij de christelijke vakbond viel te horen dat het ACV open staat voor een "zindelijk" debat over de staatshervorming. Voorzitter Luc Cortebeeck wil echter dat de politieke wereld weer tot de orde van de dag komt, met name het koopkrachtprobleem. Hij waarschuwde de werkgevers ook voor een "warme winter".

"Winkelkarretje steeds leger"
In het socialistische vakbondskamp stelde ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw dat de regering al haar energie in communautair gekrakeel steekt, terwijl in ons winkelkarretje steeds minder producten liggen voor dezelfde prijs. Ook hij had een waarschuwing in petto: geen staatshervorming die de solidariteit tussen generaties en tussen Vlaanderen en Wallonië aantast.

"Meest virtuele regering"
Bij sp.a was het traditioneel de partijvoorzitter, dit jaar Caroline Gennez, die aan de vooravond van de eerste mei de spits mocht afbijten. Zij haalde scherp uit naar de regering Leterme en had het over "de meest virtuele regering van de laatste 50 jaar. Deze regering bestaat niet. De bevolking weet dat al lang. Alleen de premier heeft het nog niet door".

"Geen steun meer voor Leterme"
Ook Kamerfractieleider Peter Vanvelthoven spaarde zijn kritiek op de federale regering niet. "Er zijn er die na de verkiezingen van 10 juni de verantwoordelijkheid hebben gekregen om dit land te leiden, maar die sedert die verkiezingen enkel en alleen bezig zijn geweest met het voorbereiden van de volgende verkiezingen", stelde Vanvelthoven, die erop wees dat Leterme door niemand meer wordt gesteund, niet meer door de Franstaligen, niet meer door Open Vld en niet meer door zijn eigen partij.

"Gegijzeld in plaats van bestuurd"
Voormalig sp.a-voorzitter Johan Vande Lanotte had ook enkele sneren in huis. "We worden gegijzeld in plaats van bestuurd", zei hij in zijn thuisbasis Oostende. Door het uitblijven van sociaal-economische maatregelen worden de regeringsleden van Leterme I geen opruimers van het verleden, maar afbrekers van de toekomst, luidde het.

Koopkracht
Geen staatshervorming of Brussel-Halle-Vilvoorde, maar wel de koopkracht stond centraal in de speech van PS-voorzitter Elio Di Rupo in Charleroi. De Vlaamse sp.a-ministers Frank Vandenbroucke en Kathleen Van Brempt plaatsten eveneens de koopkracht centraal, met hun voorstellen rond de uitbreiding van de schooltoelage en de toegankelijkheid van de kinderopvang, maar ook door te verwijzen naar de bouw van sociale woningen.

De regering steekt al haar energie in communautair gekrakeel, terwijl in ons winkelkarretje steeds minder producten liggen voor dezelfde prijs. Dat heeft ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw woensdagavond verklaard in zijn 1 mei-toespraak. Hij waarschuwde ook voor een staatshervorming die de solidariteit tussen generaties en tussen Vlaanderen en Wallonië aantast.

Zoals gebruikelijk hield de ABVV-voorzitter samen met de voorzitter van de Vlaamse socialisten zijn 1 mei-toespraak aan de vooravond van het feest van de arbeid. Dat gebeurde dit jaar in Hasselt.
Vlak voor de sociale verkiezingen herhaalde Rudy De Leeuw de ABVV-eisenbundel en stelde hij midden mei winst te willen boeken. Goed teken is alvast dat de socialistische vakbond meer kandidaten heeft dan vier jaar geleden, bijna 55.000.

De ABVV-voorzitter verweet de regering Leterme I de voorbije maanden alle energie te hebben gestoken in communautair geruzie. "Zo hebben we twee begrotingen verloren, is geld voor de pensioenen teniet gedaan en wordt er niet gediscussieerd over onze winkelkarretjes, waarin voor dezelfde prijs steeds minder producten liggen".

Lonen verhogen met 10 procent

Een van de belangrijkste eisen van de socialistische vakbond is het verhogen van de lonen met 10 procent de komende jaren. Dat is volgens De Leeuw niet onrealistisch. "Niet als het geld dat nu naar de notionele interest gaat, anders zou worden gebruikt", luidde het.
Het ABVV maakt zich volgens zijn voorzitter zorgen over de nakende tweede ronde in de staatshervorming. Ongerustheid is er vooral over de nakende overheveling van de arbeidsmarkt, de loononderhandelingen, het arbeidsrecht, de kinderbijslagen en de gezondheidszorg. Dat tast volgens de vakbond de solidariteit aan tussen generaties en tussen Walen en Vlamingen.

"Wie die solidariteit aantast, zal ons op zijn weg vinden (...) De sociale zekerheid is van ons, de sociale zekerheid is onze kathedraal", klonk het.

(belga/mvdb)

De Morgen 2 mei