En als die zelfrijdende auto nu eens gehackt wordt?


Binnenkort heb je geen honderdduizend betogers en een bende ‘casseurs’ meer nodig om een hele stad lam te leggen. Een hacker volstaat.


Overheid en ontwerpers van zelfrijdende auto’s zijn nu vooral begaan met aanrijdingen. Hoe bescherm je zwakke weggebruikers, hoe kies je op het moment zelf tussen twee kwaden, wie draait er achteraf voor op? Terechte vragen; vorig jaar stierf er al iemand onder de wielen van een zelfrijdende Uber in Arizona, terwijl de ‘chauffeur’ achter het stuur zat te lezen. Maar, waarschuwen fysici op het jaarcongres van de American Physical Society in Boston, de effecten van iemand die inbreekt in de software zouden wel eens heel wat groter kunnen zijn.

Hackers hebben al geregeld laten zien dat ze zowat overal binnenraken, ook in zwaar beveiligde systemen. En dan hebben we het nog niet eens over overheidshackers: Belgacom is maandenlang afgeluisterd door Britse spooks, en iemand heeft een virus (een worm, eigenlijk) losgelaten die specifiek afging op de uraniumverrijkingscentrifuges van Iran. En of het nu gebeurd is of niet, iedereen neemt het risico ernstig dat de Russen in staat waren om in te breken in de Amerikaanse verkiezingscomputers. President Trump voert wereldwijd actie tegen de Chinese aanbieder van 5G-netwerken, Huawei, die wel eens achterpoortjes zou kunnen openlaten voor de Chinese overheid. Trump weet natuurlijk goed wat zijn eigen spionnen gedaan gekregen hebben bij Amerikaanse producenten, in de VS én zelfs in Europa. Waarom zouden auto’s een uitzondering zijn?

Skanda Vivek (Georgia Institute of Technology) vertelde op het congres hoe hij simuleerde wat er zou gebeuren als iemand tien procent van de voertuigen in Manhattan zou stilleggen. Heel eenvoudig: de hele stad zou een onontwarbare knoop worden, een verzameling onderling niet meer verbonden kleine gebiedjes waar niemand nog in of uit raakt. Om het op zijn Gents en Antwerps te zeggen: al die stilgevallen auto’s – plus de voertuigen waarmee ze misschien gebotst zijn – werken telkens als een ‘knip’.

De onderzoekers hebben uiteraard geen echte auto’s lamgelegd in een echte stad. Ze gingen de kaart van Manhattan te lijf met de ‘percolatietheorie’, een statistische analysetechniek voor netwerken waarvan geweten is dat de resultaten aardig sporen met de werkelijkheid. Vanaf tien tot vijftien geblokkeerde voertuigen per kilometer en per straat krijg je ‘stadsfragmentatie’ en verkleinen de aparte gebiedjes dramatisch.


Meer netwerken

Vivek blijft geloven dat onderling via het internet verbonden wagens de toekomst zijn. Ze zullen voor een veel betere doorstroming zorgen, met veel minder files en alle economische, milieu- en psychologische voordelen van dien. Maar ze brengen ook nieuwe risico’s mee, en die kun je maar beter tijdig bestuderen.

Hij heeft trouwens een mogelijke oplossing: spreid je wagens over verschillende netwerken, zodat er nooit meer dan vijf procent aan hetzelfde netwerk hangen of hetzelfde protocol gebruiken. Dan moet een hacker alvast meerdere inbraken tegelijk en gecoördineerd uitvoeren.


DS, 05-03-2019 (Pieter Van Dooren)

Bijgesloten Plaatje(s)