KU Leuven kraakt code dementie: "De eerste stap naar medicijn"

Moleculaire biologen van de KU Leuven halen de wereldpers met een nieuwe methode die dementiemedicijnen dichterbij brengt. In een laboschaaltje bootsten ze na hoe een bepaalde vorm van dementie ontstaat, en wisten ze dat defect ook te herstellen.

Omdat onderzoek op dieren beperkingen heeft, probeerde het Belgische team het op een andere manier. In het vakbladStem Cell Reports maken Philip Van Damme en Catherine Verfaillie (Research Institute for Neuroscience and Disease) bekend hoe ze in het labo nabootsten wat verkeerd loopt in zieke hersenen. Een eerste stap in een nieuwe strategie om dementiemedicijnen te ontwikkelen, klinkt het.

Ze focusten op drie patiënten met frontotemporale dementie, een erfelijke vorm waarbij doorgaans al tussen de veertig en vijftig jaar symptomen opduiken. De variant is goed voor de helft van alle dementie die voor de leeftijd van zestig jaar optreedt.

De biologen namen huidcellen van die patiënten en turnden die om tot stamcellen. Die kunnen zich tot ieder celtype ontwikkelen. Door die vervolgens zo te behandelen dat ze tot hersenschorscellen evolueren, imiteerden de wetenschappers de dementie letterlijk in hun lab.

Ze ontdekten zo dat een specifieke 'signaalroute', een genetisch doorgeefluik, de boosdoener is. "Die zorgt ervoor dat de cellen zich niet tot volwaardige hersenschorscellen ontwikkelen. Dat wisten we niet", zegt Verfaillie. Maar het team wist dat te corrigeren via genetische manipulatie. En, nog belangrijker, ook een behandeling met een cocktail van kleine molecules had dat effect. "Hierin schuilt de eerste stap naar een medicijn", stelt Verfaillie. "Het is nu zoeken naar exacte molecules die gericht werken. Hopelijk kan dat binnen enkele jaren."

Van Damme en Verfaillie wijzen erop dat met de 'nabootsmethode' ook andere vormen van dementie veel beter onderzocht kunnen worden.

Collega's Christine Van Broeckhoven (Universiteit Antwerpen) en Bart De Strooper (KU Leuven) nuanceren echter. "Dit is mooi, maar het moet herhaald worden. Er is nog veel werk", zegt Van Broeckhoven. "Een interessante piste, al weten we ook dat cellen in een laboflesje toch anders reageren dan in de hersenen van een mens."

Bron: De Morgen, 03/01/15, http://www.demorgen.be/wetenschap/k...icijn-a2169871/

Eigen mening: Dit is zeer goed nieuws. Toch zijn er nog steeds bedenkingen zoals de nuances en het onderzoek dat waarschijnlijk nog enkele jaren zal lopen. Anderzijds is dit weer een stap in de goede richting en met een beetje trots mogen we toch zeggen dat het weer een Belgisch onderzoek is. Dit toont aan dat we toch aanleunen bij de top en dat investeringen in dit kennisland toch van belang zijn. Laatst werd er in de actualiteit gesproken over het achteruit boeren in onderzoek en ontwikkeling wegens te weinig investeringen.
Dementie is een vreselijke ziekte voor de patiënt als ook voor eventuele familie, hulp enzovoort. Laat ons hopen dat men er uiteindelijk toch in slaagt om medicijnen te ontwikkelen die ook correct reageren in de hersenen.