De Vlaamse Dienst voor Apathie en Bezigheidstherapie


Ellen S. is 28, hoogopgeleid, gemotiveerd, maar slaagt er zonder ervaring maar niet in een job te vinden. Op naar de VDAB, denkt u? Een cv opstellen en de website vdab.be verkennen blijken toch niet veel zoden aan de dijk te brengen als potentiële werkgevers iemand overgekwalificeerd vinden.


Wat een ellende, werk zoeken en – vooral – vinden. Laat ik mij eerst voorstellen. Ik ben Ellen, 28 jaar, hooggeschoold, en al 18 maanden op zoek naar een job. Meer precies prijken er twee universitaire diploma’s op mijn nachtkastje: een zeer gegeerde master in de wijsbegeerte en moraalwetenschappen en de nog relevantere master in de klinische psychologie. Nu daag ik u uit om met die diploma’s werk te vinden in de achterbuurten van Oost-Limburg – en verre omstreken. De enkele geschoolde jobs in de buurt zijn een walhalla voor een ander soort mens: de geprivilegieerde mens-met-ervaring. Een onbereikbare graal voor de arme, godverlaten ziel die nergens de kans krijgt om ervaring op te doen.

Voor u mij beschuldigt van selectieve sollicitaties: ik solliciteer voor alles. Administratieve jobs. Gerantenjobs. Maatschappelijk-assistentenjobs. Want ik wil werken. Ik wil geen paria zijn. Ik wil mij nuttig voelen. Ik wil een loonbriefje, hoe mager ook. Ik wil niet maandelijks een dopkaart in de vakbondsbrievenbus droppen, om dan op mijn schamele 400 euro te wachten. There’s more to me than that.

Ik heb een goed cv. Een op maat geschreven motivatiebrief voor elke specifieke functie. Ik heb een auto. Ik spreek mijn talen. Ik ben gemotiveerd. Ik schrijf zonder dt-fouten. Ik ben op de hoogte van moderne computertoepassingen. Ik wil bijscholen. Ik snák ernaar om mijzelf te ontplooien, om mij in een massa informatie te begraven en er dan wijzer uit te komen. Ik ben een vrouwelijke SpongeBob, op zoek naar water.

Ik ben Ellen, en ik heb heel wat in mijn mars. Vraag maar aan de man van de VDAB, meneer M., die keurig opzocht of mijn diploma’s van hogeschool- dan wel van universitair niveau waren.

Eenmaal in de drie weken zakt mijn gemoed tot onder het vriespunt, telkens als ik moet plaatsnemen op de gewatteerde stoel aan het bureau van meneer M. ‘En, hoe zit het ermee?’, klinkt het dan. Ik slaak een zucht richting RAL9010-hemelgewelven en draai met mijn ogen. ‘Nog niets, vrees ik.’ Hij: ‘Dan doen we daar iets aan.’

De eerste keer keek ik hem hoopvol aan. M. meende wat hij zei. Hij zou mij aan een job helpen, hier en nu! Ik spitste de oren. ‘Heb je al gezocht op de site van 11.be?’ Ik knikte, maar voelde me opgelaten. The man has no clue. Ik kijk op álle internetpagina’s met jobs. Mijn laatste restjes hoop begroef ik diep onder de zoden.

‘Misschien kan je cv beter.’ Yep, kan. Misschien moet ik het laten customizen bij een headhunter-bureau, inclusief grafische vormgeving met mijn initialen prominent aanwezig, met een foto waarop ik bescheiden en toch vol zelfvertrouwen werf-mij-aan-gewijs in de lens kijk. Helaas, dat is niet wat de VDAB mij biedt. De VDAB haalt dt-fouten uit je motivatiebrief, maar voor de rest koester je als hooggeschoolde best niet te veel verwachtingen.

Ik herinner het mij als de dag van gisteren, de eerste VDAB-informatiesessie. Een overenthousiaste stagiair besprak uitvoerig wat een cv inhield en wat daar het best instaat. Ook de motivatiebrief kwam aan bod. Wie dat wilde, kon na het verplichte nummertje blijven om samen met de VDAB-consulent stap voor stap zijn cv en motivatiebrief op te stellen. Er was zelfs de mogelijkheid om een inwijding in de wondere wereld van de VDAB-website te krijgen. Ik droop stilletjes af, weer een illusie armer.

Terug naar meneer M. ‘Heb je je VDAB-profiel al eens aangepast’, klonk het aan de andere kant van het bureau. Ik knikte. ‘Werkgevers kijken ook op de VDAB-site, op zoek naar arbeidskrachten.’ M. opende mijn profiel. ‘Waarom staat er niets bij het vakje “muzikale therapie”?’ Ik keek de man verbouwereerd aan. ‘Omdat ik daar niet in geschoold ben’, probeerde ik. ‘Dan klik je toch “basiskennis” aan!’ Oké, euhm, als het moet. Opdracht nummer 1, te volbrengen voor afspraak nummer 2.

Tegen afspraak nummer 3 zei meneer M. dat hij mij moest doorverwijzen. ‘Bekijk het niet als een straf, zie het als een kans.’ Ik moest mijn opwachting maken bij Groep Intro. Dit mysterieuze collectief behoefde toch iets meer uitleg. ‘En wat is de bedoeling daarvan?’ ‘Je op weg helpen naar een job.’ Hm, was dat ook niet een hoofdopdracht van dat andere collectief, de VDAB? Sarcasme begon zich van mij meester te maken en ik vroeg hem op de man af welke meerwaarde Groep Intro voor mij zou betekenen. ‘Tijdens deze begeleiding wordt er maatpak-gewijs gekeken naar elke werkzoekende. Groep Intro begeleidt intensiever en heeft een uitstekende uitstroom.’ ‘Ook voor mensen met een diploma?’, vroeg ik hem. Het antwoord moest hij mij schuldig blijven.

Ik deed wat van mij verwacht werd en daagde om negen uur op. Meneer A., iemand die ‘wel van grapjes en van interactie houdt’, opende de sessie. ‘Jullie zijn hier omdat jullie een job willen.’ Klopt. Kaftjes werden uitgedeeld met veiligheidsrichtlijnen, er werd besproken dat schade aan het gebouw aanbrengen not done en respect een basishouding was. En ja, het merendeel van de aanwezigen was boven de dertig. We mochten ons voorstellen. Ik vroeg wat de bedoeling van de sessies was. ‘Heeft de VDAB dat niet uitgelegd?’, vroeg de man. ‘Ja, maar nogal beknopt.’ Meteen volgde een aantal verwensingen aan het adres van de VDAB, over zijn dualiteit van jobfacilitator en rechter. Geen antwoord op mijn vraag. Of toch. ‘We gaan elkaar leren hoe je een goede indruk maakt tijdens een sollicitatiegesprek, hoe je een cv en motivatiebrief opstelt.’ Dat werd mij te veel. Ik vertelde over de 200 motivatiebrieven die ik had verstuurd. Over het uitvoerige cv, met een moderne lay-out. Over sollicitatiegesprekken, waarbij ik niet word gekozen omdat ik hooggeschoold ben en daardoor meteen mijn biezen zou pakken richting beter betaalde job zodra de kans zich aanbood – aldus de potentiële werkgever. ‘Dan kunnen anderen wel wat van je leren...’

De tweede helft van de sessie bestond uit het invullen van een formulier dat we grotendeels al op de VDAB-website hadden ingevuld (Welke job wil je? Welke diploma’s heb je?). Voornamen werden geoefend. Enkele grapjes moesten verhullen dat de lesinhoud zo luchtledig was als de gaten in een emmentaler, dat de man ter plekke stond te improviseren, en dat… Ach, de les liep een uur vroeger af. Volgende afspraak over twee dagen, daarna nog driemaal de volgende week. Maar wie niet waagt, niet wint en ik vroeg hem of ik de groepsfase mocht overslaan. Waarschijnlijk zag hij de hopeloosheid van de situatie ook in, en hij stond dat toe. Op naar de individuele begeleiding.

Tot slot nog dit: als u in de positie van werkgever zit, wilt u dan zo goed zijn om uw werkzoekende medemens respectvol te behandelen? U hoeft ons niet allemaal aan te nemen, maar geef ten minste een teken van leven. Mail even dat de sollicitatie goed is aangekomen. Dat u ons op de hoogte brengt als er een beslissing wordt genomen. En wees wat origineler en vriendelijker dan: ‘Geachte mevrouw, wij hebben u niet weerhouden voor deze functie. Vriendelijke groeten.’ Velen zullen u dankbaar zijn.

Vriendelijke groeten,


Ellen S.


DS, 17-02-2015

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Ellen S. zoekt werk. 'Pure kafka'


Ellen S. zoekt nog steeds werk. Opnieuw blijkt dat haar diploma's soms eerder tegen dan voor haar werken. Zo mag ze niet solliciteren voor een functie in de sociale sector omdat werknemers daar niet onder hun niveau betaald mogen worden. En ook omscholen naar een knelpuntberoep blijkt niet vanzelfsprekend.


Het moest er eens van komen. Voorbije week stond in het teken van een grondige restyling. De meeste tips die de laatste weken mijn richting uit rolden, bracht ik in de praktijk. De bruikbare tips, bedoel ik dan. Vielen dus jammerlijk af: naar een warm en zonnig buitenland verhuizen (klinkt aanlokkelijk, maar voorlopig zuigt de Limburgse klei). Het schrappen van opleidingen uit mijn curriculum vitae (hallo, gat van 8 jaar?). En my all time favourite: het najagen van een carrière in de stand-up comedy (vreest niet, Geert Hoste en consoorten).

Ik maakte eindelijk werk van dat gmail-adres (hotmail is niét professioneel). Mijn motivatiebrief is ingekort en gefinetuned (werkgevers houden niet van epistels). Met de hulp van lieve Sabine ging ik met de grove borstel door mijn cv. Volgens haar moet ik mezelf bekijken en profileren als een persoonlijk merk. Geen huismerk uit de plaatselijke discounter, maar de enige echte “premium quality Ellen” (net zoals u ongetwijfeld “premium quality Jan” of “premium quality Leen” bent). Klaar om zich met hart en ziel in een job te smijten.

Dus ging ik op zoek naar wat mij onderscheidt van de rest van de wereld. Na wat soulsearching werd het resultaat in een nieuw cv gegoten: cleaner, minder uitgebreid. Weg met overbodige frullen en schreeuwerige kleuren. Meer aandacht voor het essentiële. De komende weken laat ik het resultaat op het werkvolk zoekende deel van de bevolking los. Ik ben oprecht benieuwd.


Solliciteren onder uw niveau? Niet toegestaan

Dat een cv en motivatiebrief alleen helaas niet zaligmakend zijn om uitgenodigd te worden voor een sollicitatiegesprek, ondervond ik enkele weken geleden aan den lijve. Ik schets de context.

Een boeiende functie in de sociale sector. Een interessante functie mét toekomstperspectief. Op bachelorniveau weliswaar, but who cares? Dus ik schrijf een voorbeeldige brief en voeg mijn cv toe. Enkele dagen later kreeg ik als antwoord: “U bent niet weerhouden.” Met zo’n vage respons neem ik doorgaans geen genoegen en ik koppelde terug naar de werkgever. Een kleine organisatie die grotendeels overleeft bij gratie van overheidssubsidies. Daar klonk het als volgt: “Uw profiel sprak ons aan, en ook uw cv en motivatiebrief waren zeker in orde. We hadden u graag uitgenodigd voor een gesprek, ware het niet dat u een universitair diploma heeft en dat wij geen universitairen mogen aanwerven.” Wacht eens even. Ik snap het probleem niet. Ik heb een universitair diploma, maar ik heb er geen probleem mee om op bachelorniveau te werken en uitbetaald te worden. De werkgever vindt dit ook geen probleem. Win-win-situatie, denk ik dan al mijn naïviteit.

Wrong. Guess again. Spelbreker in casu is… de overheid. De kleine organisatie kon zich enkel bachelors veroorloven. Universitairen moesten verplicht op masterniveau uitbetaald worden. Daar viel met alle goede wil van de wereld niet aan te tornen. Resultaat voor ondergetekende: geen uitnodiging. Pure Kafka, als u het mij vraagt. Een extra stok in wielen die niet al te rond meer zijn.


Omscholen naar een knelpuntberoep? Niet toegestaan

Ook een bijkomende opleiding is niet zo eenvoudig of zaligmakend als u denkt.

Op een verlicht moment begaf ik mij vorig jaar naar het dichtstbijzijnde VDAB-kantoor om mij te bevragen naar de mogelijkheden om verpleegkunde te studeren. Want: verplegers, hebben ze die niet overal nodig? Een opleiding die bovendien niet mijlenver afligt van een opleiding in de psychologie.

Ik was niet de eerste psycholoog die zich hierover bevroeg, dus men was goed op de hoogte. “Natuurlijk mag u studeren wat u wilt, maar u krijgt geen uitkering tijdens uw studies verpleegkunde. U mag zich niet bijscholen onder uw niveau. Nee, ook niet als het over een knelpuntberoep gaat.” Drie jaar voltijds bijscholen zonder inkomen, met de bijkomende kosten van een studie: inschrijvingsgeld, boeken, materiaal, verplaatsingen,… Een simpele rekensom deed mij inzien dat dit geen optie was. Niet haalbaar. Piste gesloten.

De optie “bijscholing” zit dus voorlopig in de vriezer. Ik probeer te roeien met de riemen die ik heb, in casu mijn twee masterdiploma’s. Met een cv-make-under en een cleane motivatiebrief moet het er ooit eens van komen, die job. Toch?


Blog DS, 16-03-2015

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Eén vacature, 250 kandidaten

Ellen S.


250 kandidaten voor één vacature. Gevolg: Ellen S. zoekt nog steeds werk. Voor de laatste keer brengt ze verslag uit van haar zoektocht, én van een gesprek met VDAB-baas Fons Leroy.


Ik heb niet stilgezeten. Dat is het minste wat ik kan zeggen over de voorbije week. Ik maakte nogmaals mijn opwachting bij Groep Intro. Ik kwam weer thuis met een karrenvracht vacatures. De mooiste exemplaren plukte ik eruit. En dan is het afwachten, als na een eerste date: “Ziet hij mij ook zitten, of is het een platonische verliefdheid die niet wordt beantwoord?”

Dan stond er nog een andere speciale date op het programma. Een date met iemand die u ongetwijfeld bekend is: mister VDAB himself. Vol verbazing ontving ik een aantal weken geleden zijn uitnodiging. Geen seconde heb ik getwijfeld. Een kans om van gedachten te wisselen met de vader aller werkzoekenden? Graag. Bring it on.

Langs de buitenkant kan je het VDAB-gebouw bezwaarlijk een toonbeeld van klassevolle architectuur noemen. Een beetje grauw, netjes gecamoufleerd binnen de grijze eenheidsworst. Maar binnen krijg je een enorm venster op de enige kosmopolitische stad die ons kikkerlandje telt. Bruxelles, la belle. De Brusselse skyline vanop de Keizerlaan is mooi, adembenemend mooi zelfs. In de verte zie ik de basiliek van Koekelberg. That’s what they call an office.

Ik krijg en grijp de kans om mijn verhaal te doen. Eerlijk en ongecensureerd. Er wordt echt geluisterd. Het schrijvende meisje heeft ook een stem. Aan beide kanten een oprechte wil om te luisteren en bij te leren. Want elke ervaring is evenveel waard. Ik ga een uur later buiten met een goed gevoel.

Bij thuiskomst kijk ik naar mijn dochtertje, dat zich urenlang heerlijk kan bezighouden met het bouwen van scheve blokkentorens en het ondersteboven lezen van prentenboeken over fluorescerende knuffelbeesten. Ik vraag me af hoe het eraan toe gaat, als zij 18 is. Assessments om een duurbetaalde toelating te bepalen tot knelpuntenstudies? Loopbanen van 50 jaar? Blijft er voor haar een job over, als iedereen moet werken tot zijn 65ste en de automatisering is doorgezet?

Die avond in mijn mailbox: een nieuwe weigering. Er waren 250 sollicitanten. Voor één job. Een triest record.

Ik ben beland bij het einde van deze blog. Het is gedaan (dramatische paukenslag, tromgeroffel tot aan de climax). Ik houd deze blog voor bekeken. Ik wil mezelf niet langer vastpinnen als “dat meisje dat maar blijft zaniken en zeuren dat ze geen werk vindt ondanks haar diploma’s”. Mijn blog heeft mij voorlopig geen werk opgeleverd. Ik blijf zoeken, ik geef niet zomaar op. Als ik één ding heb geleerd van mijn oude liefde, filosoof Solovjov (u vindt mijn liefdesverklaring aan hem in een bestoft bibliotheekhoekje ergens in Etterbeek): niet enkel het resultaat telt. De weg ernaartoe, het proces zélf is soms even belangrijk. En wie ben ik om dat tegen te spreken?

Indien u mij wil contacteren voor uw eigen verhaal of om eender welke andere reden: geef mij een teken van leven op ellensblog@hotmail.com. Ik antwoord. Altijd.


Blog DS, 23-03-2015

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

ABVV: ‘Helft werkloze 50-plussers wordt nooit uitgenodigd op sollicitatiegesprek’


De helft van de werkloze 50-plussers krijgt nooit een uitnodiging voor een gesprek na het solliciteren. Dat blijkt uit een bevraging van de socialistische bond ABVV bij de Vlaamse leden. De resultaten werden overhandigd aan de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka.


Werkloze 50-plussers ‘botsen op onwillige werkgevers en een hardvochtige overheid’, luidt de aanklacht van de ABVV. De gesloten deuren en het verstrengde activeringsbeleid van oudere werklozen ‘maakt velen wanhopig’, klinkt het.

Uit de enquête blijkt dat 80 procent van de bevraagden op meer dan de helft van de sollicitaties geen reactie krijgt. De begeleiding van werklozen verhoogt volgens meer dan 60 procent van de ondervraagden de kans op werk niet.

‘Werklozen hard aanpakken heeft geen enkele zin wanneer al te veel werkgevers niet bereid zijn hen opnieuw een kans te bieden. Het nieuwe wettelijk kader rond beschikbaarheid is dan ook helemaal geen activerend beleid. Het is een ontkenning van de realiteit. Het is puur pestgedrag’, stelt Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV.


Mentaliteitswijziging

ABVV vraagt daarom de werkgevers te activeren en na te de denken over hoe ze 50-plussers kunnen aanwerven. De bond vraagt ook om werkbaar werk, bijvoorbeeld door de overstap naar lichter werk mogelijk te maken. Ten slotte is er ook een betere begeleiding en gepaste vacatures nodig.

Volgens afscheidnemend Voka-topman Jo Libeer is een mentaliteitswijziging de grootste uitdaging. ‘Twintig jaar lang hebben we de mensen laten geloven dat ze op 52 kunnen opstappen. Iedereen won erbij, werknemer en werkgever, want goedkoper, maar de staat betaalde.’ De Voka-topman vindt dat de klachten over een asociaal of niet-rechtvaardig beleid moeten stoppen, omdat het niet zo is.

Het ABVV stuurde een elektronische bevraging naar 4.866 Vlaamse leden die ouder zijn dan 50 jaar, in 2014 werkloos waren en niet in van een brugpensioen genieten of op pensioen zijn. De vakbond ontving 2.388 antwoorden.


DS, 25-06-2015

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB