NewB laat klanten zelf hun rekeningkosten bepalen


Bij zijn commerciële start lanceert de coöperatieve bank NewB meteen een innovatief concept. Klanten kunnen zelf kiezen hoeveel de rekening maandelijks kost. ‘Net als in de vestiaire van de Roma.’


Voor zover bekend is het een primeur in de bankwereld: de vrijheid om zelf te bepalen hoeveel je betaalt voor je zichtrekening. Het is een opvallend element van de lanceringsfase die de coöperatieve bank NewB dinsdag heeft afgetrapt. Een spaarrekening is gratis, en voor de zichtrekening zijn de maandelijkse kosten facultatief. ‘Als richtbedrag hanteren we 2 euro per maand. Daarmee zijn de kosten gedekt’, legt woordvoerster Sigrid Gulix uit. Ze vergelijkt het principe met de vestiaire van theaterzaal de Roma in Antwerpen. Ook daar betalen de klanten wat ze willen.

Het concept ligt volledig in de lijn van het coöperatieve principe, waarbij de klanten ook de eigenaars zijn. NewB gaat ervan uit dat de coöperanten begaan zijn met het welslagen van hun bank en er niet op uit zijn om het zakenmodel te ondermijnen. Het idee om af te zien van een verplichte vergoeding kwam trouwens van de achterban zelf. ‘We hebben daarover een enquête georganiseerd, en 70 procent van de 15.000 respondenten zag dat zitten’, zegt Gulix.


Geëngageerde mensen

De achterliggende motivatie is dat een zichtrekening ook toegankelijk moet zijn voor mensen die het niet breed hebben. En dat wie wel een stevig inkomen heeft, meer kan betalen dan 2 euro. Om de kosten te dekken, zou iedere klant die zich geen maandelijkse kostenvergoeding kan permitteren, gecompenseerd moeten worden door een klant die bereid is het dubbele van het richtbedrag te betalen. Omdat de coöperanten meestal geëngageerde mensen zijn, wordt verwacht dat dat gaat lukken. ‘Hoe zou je zelf zijn?’, vraagt Gulix. ‘De coöperanten doen mee aan ons project omdat ze voorstander zijn van een rechtvaardigere financiële sector. Ze willen dat de financiële wereld verandert. Om ons project te doen slagen, is een zekere mate van eerlijkheid nodig. En eerlijk gezegd: ik verwacht niet dat veel mensen erop uit zijn om het systeem te saboteren. De meeste mensen deugen, zoals Rutger Bregman al heeft vastgesteld.’

Dat het engagement van de coöperanten groot is, bleek ook uit de belangstelling om deel te nemen aan de lanceringsfase. Die is dinsdag begonnen. De bank gaat eindelijk echt van start. Een kwartier nadat de oproep was gelanceerd, hadden zich al 450 mensen aangemeld, en na twee dagen waren dat er 4.000. Maar om overbelasting van de backoffice en infrastructuur te voorkomen, verloopt de opstart wel geleidelijk. Een kleine groep belangstellenden wordt via loting uitverkoren om de spits af te bijten, daarna kunnen wekelijks enkele honderden klanten een rekening openen. Voorlopig weliswaar zonder dat daar een betaalkaart aan gekoppeld is. ‘Wegens technische beperkingen’ zal dat pas vanaf juni volgend jaar mogelijk zijn. Met de zichtrekening kunnen dus alleen elektronische verrichtingen worden uitgevoerd, geen afhalingen of betalingen in de winkel. De lanceringsfase zou begin volgend jaar afgerond moeten zijn. Vanaf dan kan iedereen die dat wil klant worden, wel op voorwaarde dat er minstens één coöperatief aandeel van 20 euro wordt gekocht.


Spectaculaire campagne

De start van de bank komt later dan verwacht. NewB haalde een jaar geleden de krantenkoppen met een spectaculaire campagne om 30 miljoen euro aan startkapitaal in te zamelen. Dat lukte, en eind januari verleende de Europese Centrale Bank aan NewB een banklicentie. Dat het toch nog tot nu heeft geduurd voordat het commerciële startschot werd gegeven, wijt Gulix aan de coronacrisis. ‘Die vertraagt alles.’ In de tussentijd legde NewB zich toe op de verkoop van verzekeringen. Maar sinds dinsdag kunnen er dus rekeningen geopend worden. De toekenning van groene leningen, die het ingezamelde geld moeten doen renderen, zou voor later dit jaar zijn. NewB wil groene leningen toekennen voor bijvoorbeeld de aanschaf van milieuvriendelijke voertuigen of het isoleren van woningen.

NewB ontstond in de nasleep van de financiële crisis, toen organisaties uit het middenveld op zoek gingen naar een meer duurzaam model om te bankieren. De bank heeft nu 116.000 coöperatieve aandeelhouders. NewB doet aan ethisch en duurzaam bankieren. Klanten krijgen de garantie dat met hun geld geen projecten worden gefinancierd die schadelijk zijn voor de samenleving of de planeet.


Blog DS, 12-11-2020 (Ruben Mooijman)