Rechter: universiteit mag eerstejaars wegsturen die één vak niet heeft gehaald


Punt gemist in het eerste jaar? Dan mag de Erasmus Universiteit de student wegsturen, stelt de rechter.


De Erasmus Universiteit mag eisen dat studenten in hun eerste jaar alle studiepunten halen. Volgens de onderwijsrechter is het niet in strijd met de wet dat de Rotterdamse onderwijsinstelling elke eerstejaars wegstuurt die daar niet in slaagt.

De uitspraak van het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs is het sluitstuk van een proefproces dat diverse studentenorganisaties eerder dit jaar begonnen. Zij vonden het onredelijk dat een student die een paar studiepunten mist meteen naar huis gestuurd wordt.

Het strenge optreden in Rotterdam mag, meent de rechter, aangezien studenten tegelijkertijd kunnen profiteren van een heel pakket aan andere maatregelen die de Erasmus Universiteit genomen heeft. Denk aan kleine werkgroepen, de mogelijkheid om onvoldoendes in het ene vak te compenseren met voldoendes in een ander en herkansingen.


Selectie

De uitspraak markeert een belangrijk moment in de discussie over selectie in het hoger onderwijs. “De rechter heeft bepaald dat er wel degelijk diversiteit aan methodes mag zijn als het op selectie aankomt”, zegt onderwijsjurist Paul Zoontjens van de Universiteit van Tilburg. Tegelijkertijd denkt Zoontjens niet dat anderen in de rij staan om de Rotterdamse aanpak te kopiëren. “Daarvoor is de methode te omstreden. Andere universiteiten willen niet dat eerstejaars onvoldoendes kunnen compenseren, die eisen een voldoende voor elk vak.”

Universiteiten en hogescholen willen steeds meer zekerheid hebben of de studenten die binnenkomen de eindstreep halen. Een van de redenen daarvoor is de enorme uitval: zo’n twintig procent (hbo) tot een kwart (wo) kapt ermee tijdens het eerste jaar.

Een bindend negatief studie*advies, zoals het officieel heet, is een van de manieren om zwakke studenten af te schrikken. Studenten hebben er steeds vaker mee te maken, maar welke regels precies gelden, verschilt sterk per instelling. De Erasmus Universiteit is het strengst. Sinds 2012 geldt hier: het is alles of niets. Elders moeten eerstejaarsstudenten rond de 45 van de in totaal 60 punten moeten halen.


Slagveld

Door de aanpak ogen diverse Rotterdamse studies als een slagveld. Zo krijgt amper de helft van de ruim 650 studenten van de opleiding bedrijfskunde groen licht, blijkt uit cijfers in het jaarverslag van de universiteit. Gemiddeld moet een derde van alle studenten weg na het eerste jaar. Toch stoppen er nu niet meer studenten dan voorheen, stelt woordvoerder Sandra van Beek. “Wel is de uitval nu meer geconcentreerd in het eerste jaar. Vroeger gebeurde dat vaker later in de studie.”

Studentenorganisaties bekijken de uitspraak met gemengde gevoelens. “We vinden het jammer, maar er is nu in ieder geval wel duidelijkheid”, zegt voorzitter Lars Klappe van het Landelijk Studenten Rechtsbureau, een van de partijen die de rechtszaak aanspande. “Nu is de politiek aan zet om grenzen te stellen.”

Onderwijsjurist Zoontjens verwacht niet dat dit snel gebeurt. “Opeenvolgende regeringen houden erg van marktwerking, ook in het onderwijs. Als de Rotterdamse aanpak studenten niet aanstaat, zijn er nog genoeg andere opties.”


Trouw, 30-04-2018 (Gerrit-Jan KleinJanà