UZ Gent laat blinde vrouw weer zien met bionisch oog

Oogarts en netvlieschirurg Fanny Nerinckx (UZ Gent) en haar team hebben voor het eerst in België een patiënt met een erfelijke oogziekte behandeld met een implantaat op het netvlies, ook wel bekend als een bionisch oog. De patiënt, een vrouw, kan na jaren blindheid opnieuw patronen waarnemen. Ze onderscheidt nu vormen zoals ramen en deuren, en het silhouet van mensen.

De patiënte leed aan retinitis pigmentosa (RP), een zeldzame erfelijke oogaandoening die voorkomt bij 1 op de 3.000 Belgen. ‘Het is een aandoening waarbij lichtgevoelige cellen aan de binnenkant van het oog degenereren’, zegt dokter Nerinckx. ‘Het zicht gaat stilaan achteruit tot uiteindelijk vaak volledige blindheid volgt. Een behandeling of ingreep in een vergevorderd stadium van de ziekte was tot voor kort niet mogelijk in België.’

Minicamera en zakcomputer
Nu dus wel, dankzij een implantaat of bionisch oog dat ontwikkeld werd door Second Sight Medical Products, een start-up gespecialiseerd in medische apparaten die blindheid bestrijden. Het bionisch oog kreeg de naam ‘Argus II Retinal Prosthesis System’ of kortweg ‘Argus II’. De behandeling herstelt niet het normale zicht, maar vervangt gedeeltelijk de functie van het netvlies door een systeem met minicamera, zakcomputer en implantaat. Dat systeem laat de patiënt zien op een kunstmatige manier.

De persoon draagt een bril met een minicamera in het midden van het montuur. De camera zendt de beelden naar een kleine draagbare computer. De computer vertaalt de beelden en zendt ze via een antenne op de bril naar het implantaat op het netvlies. Het implantaat werkt zoals de afgestorven lichtgevoelige cellen en stimuleert via 60 elektroden de nog intacte zenuwcellen van het netvlies. De zenuwcellen sturen het signaal via de oogzenuw naar de hersenen waar zich dan uiteindelijk het beeld vormt. Voor de persoon lijkt het alsof hij/zij opnieuw beelden of vormen kan waarnemen. Ook de patiënt in het UZ Gent kan op deze kunstmatige manier opnieuw zien wat er zich voor haar afspeelt.

Opnieuw leren zien

Voor de toepassing van Argus II is het cruciaal dat de patiënt ooit kon zien. ‘Na een succesvolle operatie in januari is het nu belangrijk dat de patiënt een intense revalidatie krijgt’, zegt Nerinckx. ‘Tijdens de revalidatie in het UZ Gent leert de patiënt de beelden van de camera interpreteren en koppelen aan beelden die ze ooit al heeft gezien. Je kan het vergelijken met het leren van een nieuwe taal, maar dan met beelden.’

De eerste resultaten van de behandeling zijn positief. De patiënt is goed hersteld en kan stap voor stap beter waarnemen. R.C., de patiënte, getuigt: ‘Na tien jaar blindheid kan ik opnieuw grote vormen zien. Ik zie licht en donker, contrastrijke deurkaders en lijnen.’

‘Sommige personen kunnen opnieuw de was sorteren en grote letters lezen’, vult dokter Nerinckx aan. ‘De levenskwaliteit van deze vrouw gaat er sterk op vooruit.’

Bron: De standaard
http://www.standaard.be/cnt/dmf20180327_03432221

Persoonlijke bespreking
Het gebruiken van een bionisch oog kan een grote doorbraak zijn voor mensen die aan deze ziekte lijden. Mensen die aan retinitis pigmentosa lijden kunnen iets positiever in het leven staan. Deze krijgen hoop om terug te kunnen zien. Niet zoals ze vroeger deden maar toch. Ik vind het belangrijk dat ze deze techniek verder blijven ontwikkelen en hopelijk nog beter kunnen maken en misschien in de toekomst kunnen ze mensen die nooit kunnen zien hebben ook een kans geven om te kunnen zien.