Het heeft 73 jaar geduurd - tijd genoeg om allerlei complottheorieën de wereld in te krijgen - maar nu is het wetenschappelijk bewezen: Adolf Hitler is wel degelijk in de late namiddag van 30 april 1945 gestorven in de Führerbunker in Berlijn. Zijn laatste stoffelijke resten zijn in handen van de Russen - die ze bewaarden in een diskettebox en een sigarenkistje.

Berlijn, 20 april 1944. Adolf Hitler viert zijn 56ste verjaardag. In de beschadigde Reichskanzlei vindt een soort receptie plaats. Voor het laatst zijn de (resterende) kopstukken van het Derde Rijk samen: Hitler, Himmler, Goering, Speer, Ley, Von Ribbentrop, Bormann, Goebbels. Enkel de laatste twee zullen nadien bij de Führer blijven, de rest kan niet snel genoeg wegkomen.

Sinds drie maanden leeft Hitler hier, acht meter onder de grond in de ‘Führerbunker’. Rekent hij echt nog op een ommekeer? In elk geval geeft hij bevel aan SS-generaal Felix Steiner om de zuidoostflank van het Rode Leger aan te vallen. Steiner - nochtans één van zijn trouwste generaals - oordeelt dat dit onmogelijke onzin is. Op 22 april verneemt Hitler dat de operatie niet eens van start gegaan is. Hij ontploft. De laatste keer. Het is de bekendste scène uit de film ‘Der Untergang’. “De oorlog is verloren! Maar ik zal niet vluchten. Ik schiet me nog liever een kogel door de kop.”

Ontsnappingstruc

Op 29 april is het Rode Leger doorgedrongen tot op enkele honderden meters van de bunker. Iets na middernacht trouwt Hitler met zijn maîtresse Eva Braun. Vlak voordien heeft hij zijn persoonlijke en politieke testament gedicteerd. Hitler laat zijn voorraad cyaankali testen op zijn hond Blondi. Hij geeft zijn chauffeur Erich Kempka opdracht benzine bijeen te zoeken. Die moet dienen om zijn lijk en dat van Eva te verbranden. De volgende middag luncht hij met zijn vrouw, zijn twee secretaresses en de kokkin. Wat later komen hij en Eva een laatste keer uit hun privévertrek. Ze nemen afscheid. Nadien gaat de deur weer dicht. Hitlers persoonlijke assistent Heinz Linge bewaakt ze.

Op 1 mei 1945 richt grootadmiraal Karl Dönitz zich ’s avonds via Radio Hamburg tot de Duitsers. “Hitler is dood.” In Berlijn nemen Sovjet-soldaten de Reichskanzlei en de bunker in. Iedereen is verdwenen. Gevlucht. Of dood. In de bunker liggen de lijkjes van de zes kinderen Goebbels, in de tuin de verbrande lichamen van de propagandaminister en zijn vrouw. De Sovjets sturen beelden van het dode gezin de wereld rond. Maar niks van Hitler. Integendeel. De ‘Pravda’ meldt: “Het nieuws over de dood van Hitler is waarschijnlijk een truc. De Duitse fascisten hopen hem de kans te geven te ontsnappen en onder te duiken.”

Niet interessant

Stalin geeft het onderzoek naar het lot van de Führer in handen van de SMERSJ, de militaire dienst voor contraspionage. Die maakt er echter een zootje van. Op 4 mei worden twee verbrande lijken gevonden in een dichtgegooide bomkrater. “Niet interessant.” Pas de volgende dag worden ze weer opgegraven. Er ontbreekt wel een heel stuk schedel bij het mannelijke lijk. De gevangengenomen assistente van Hitlers tandarts herkent visueel - ze beschikt over geen tanddossiers - de gebitten en tandprothesen van de Führer en zijn vrouw. Een autopsie op 8 mei levert niet veel op. Geen schotwonden. Geen andere verwondingen. Geen ziektes. ‘Dood door cyaankali’, staat er in het rapport dat op 27 mei 1945 aan Stalin wordt bezorgd.

Terwijl hij dit document al in zijn bezit heeft, rammelt vadertje Stalin dag na dag met de voeten van zijn geallieerde bondgenoten. “Hitler houdt zich verborgen. Is gevlucht met een duikboot. Naar Japan. Of naar Argentinië. Misschien wel naar Spanje, bij Franco.” Maarschalk Zjoekov verklaart op 9 juni 1945: “Wij hebben Hitler niet geïdentificeerd. Hij kan gevlucht zijn.”
In werkelijkheid hebben de mannen van de SMERSJ de twee lijken waarvan zij zeggen dat het om Hitler en Eva Braun gaat, al in het grootste geheim begraven.

Probleem voor de SMERSJ: alle overlevende getuigen uit de Führerbunker worden in die dagen her en der gevangen genomen en grondig verhoord. Vooral door de Sovjets. Maar ook in het westen. Een Brits onderzoek onder leiding van historicus Hugh Trevor-Roper komt in 1946 tot de conclusie dat de Führer zich in de mond geschoten heeft met een vuurwapen. Echte bewijzen heeft Trevor-Roper natuurlijk niet. Hij baseert zich vooral op het getuigenis uit tweede hand van Hitlers chauffeur.

De Russische geheime dienst NKVD (voorloper van de KGB en de huidige FSB) hoort dan weer uit de mond van Hitlers adjudant Otto Günsche en diens assistent Heinz Linge dat het cyaankali-verhaal niet kan kloppen. En een schot in de mond evenmin: “Ik ging als eerste binnen en er zat een gat in zijn slaap”, zegt Linge aan zijn ondervragers. Dit zou betekenen dat het lijk waarop de autopsie is uitgevoerd niet het juiste is.
In alle stilte gecremeerd

NKVD-baas Beria wil een nieuw onderzoek. Dat komt er in de lente van 1946. Op de plaats waar de lijken gevonden zijn, treft men nog een stuk schedel aan. Eigenlijk twee stukken, die nadien aan elkaar worden gezet. Er zit een kogelgat in. Een nieuwe autopsie - om te zien of het schedelstuk compatibel is met het aan Hitler toegeschreven lijk - komt er helaas niet. De baas van de SMERSJ verzet zich tegen een heropgraving. Zijn ‘cyaankali-versie’ mag niet ondermijnd raken.
In april 1970 delven de Sovjets de lijken in alle stilte op, verbranden ze en strooien de as in de Elbe. Moskou houdt ondertussen vol dat de Führer nooit gevonden is. De meest fantastische geruchten en reportages over de ‘levende Hitler’ blijven met de regelmaat van de klok in de media opduiken.


Pas na de val van het communisme lijkt het moment aangebroken om het dossier opnieuw te openen. Het is wachten tot in 2000. Dat jaar organiseert het Russische Staatsarchief een tentoonstelling over de ‘ondergang van het Derde Rijk’. Blikvangers zijn het stuk schedel met het kogelgat en een foto van de onderkaak van Hitler. De originele kaak wordt bewaard in de archieven van de geheime dienst FSB. “Nee, we hebben geen DNA-onderzoek gedaan. Maar we zijn zeker dat het van Hitler is”, luidt het.

‘Toeval’ helpt

Of de Russen wel degelijk de allerlaatste resten bezitten van de echte Hitler, blijft echter onderwerp van twijfel. In 2009 beweert Nick Bellantoni, een archeoloog van de universiteit van Connecticut, dat hij van een team van History Channel monsters van het stuk schedel heeft gekregen. Volgens zijn analyse gaat het niet om resten van de Führer maar van een vrouw van 30 à 40 jaar. Wereldnieuws, waar de Russen niet mee kunnen lachen.
Ze staan dan ook niet te springen om mee te werken wanneer ze de Russisch-Amerikaanse documentairemaakster Lana Parshina, de Franse journalist Jean-Christophe Brisard en diens landgenoot en wetsdokter Philippe Charlier zien komen. Met veel geduld en overtuigingskracht slaagt het trio er toch in om, naast stapels geheime dossiers, het schedelfragment én de onderkaak te zien te krijgen, te fotograferen en te filmen. Zij zijn de allereersten die dit klaarspelen. Overigens, geloof het of niet, het eerste wordt in Moskou bewaard in een nineties Esselte-diskettebox, het tweede in een sigarendoosje.

De observatie van de schedel maakt wetsdokter Charlier weinig wijzer. Stalen nemen, mag de Fransman niet. Onmogelijk om de leeftijd te bepalen. De doorboorde schedel toewijzen aan Hitler is op deze manier helemaal uitgesloten. De tanden zijn een ander verhaal. Vergelijking van zijn foto’s en films met vijf röntgenfoto’s van Hitlers gezicht - gemaakt eind 1944 - leren Charlier dat het bewaarde gebit wel degelijk dat van de Führer is. Daarmee staat dit nu echt wetenschappelijk vast.

Charlier heeft het gebit in Moskou bestudeerd met een binoculaire loep. Hij zag er een blauwachtige neerslag die hij niet meteen kon thuisbrengen. Dan helpt het ‘toeval’ hem een handje. Terug in Parijs merkt de wetsdokter dat er drie minuscule stukjes tandsteen zijn afgebrokkeld. Ze zitten op zijn handschoenen. Van de Russen krijgt hij toestemming ze te onderzoeken. Charlier zoekt met een rasterelektronenmicroscoop naar ijzer in de protheses. Dat zou, in een reactie met cyaankali, die blauwe schijn veroorzaakt kunnen hebben. Er zit helaas geen ijzer in. Over cyaankali kan Charlier dus geen uitsluitsel geven. Het tandsteen bevat wel geen enkel spoor van vlees. Goed nieuws: Hitler was vegetariër.

De zoektocht naar antimoon, barium en lood op de tandsteen - sporen die achterblijven na een schot - levert niets op. Dit bewijst dat Hitler zich zéker niet in de mond geschoten heeft.

Eigen mening: Eindelijk heeft men bewezen dat Hitler met 100% zekerheid gedood werd in 1945 en hij niet gevlucht is en kunnen ontsnappen. Ik heb al wel enkele van die programma's gezien waarbij men opzoek ging naar Hitler omdat hij niet gestorven zou zijn. Ik heb dit eigenlijk altijd al flauwekul gevonden en wist dat hij gestorven was in Berlijn 1945. Nu hebben onderzoekers eindelijk, doordat ze nu pas het gebit en schedelstuk dat de Russen al die tijd hadden, kunnen bewijzen dat het van Hitler was door de gebitsgegevens. Ik snap wel niet dat de Russen dit al die tijd verborgen hebben gehouden en er nooit een fatsoenlijk onderzoek naar hebben gedaan. Dit had vele programma's, komplottheorieën,... kunnen voorkomen.

URL:https://www.hln.be/de-krant/hitlers-laatste-resten-liggen-in-rusland-in-een-sigarenkistje~a94a805c/