Stadsmensen wonen in zwaarder vervuilde lucht dan hun vrienden op het platteland. Dat bleek deze week opnieuw uit grootschalige fijnstof*metingen in Oost-Vlaanderen. Doordat steden zo weinig open ruimte hebben, raakt het fijn stof er moeilijker weg. Als experts dat een ernstig gezondheidsprobleem noemen, is het dan verstandig om in de stad te blijven wonen?

Ik zou niet meteen aanraden om te verhuizen’, zegt professor Roeland Samson (UAntwerpen), die het onderzoek in Oost-Vlaanderen leidde en eerder al soortgelijke metingen deed in Antwerpen (DS 14 november). ‘Als je in de stad woont en je bent – terecht – bezorgd over de luchtkwaliteit, kom dan vooral als burger op voor verbeteringen: meer groen in de stad, meer leefstraten … Dat zijn ingrepen die de fijnstofconcentraties beduidend kunnen doen dalen. Steden hebben bovendien een enorm potentieel om een alternatieve mobiliteit in te voeren en gezonde buurten te creëren. Niemand kan die veranderingen in zijn eentje doordrukken, maar samen kan het wel. Er zijn ook beleidsmakers te vinden die iets aan de luchtkwaliteit willen doen.’

‘Op zich is in de stad wonen bijzonder ecologisch, want je verplaatst je minder met de auto dan de meeste dorpsbewoners. De ironie is dat je als stadsbewoner vervuiling moet slikken die deels komt van mensen die elke dag vanuit de provincie met hun auto naar de stad rijden. Misschien zijn die naar het platteland verhuisd voor schonere lucht, maar ze maken het probleem net groter. En terwijl ze met hun auto in de file staan, ademen ze weer enorme hoeveelheden fijn stof in.’
‘Helaas krijg ik ook berichten van mensen die met zware ademhalingsproblemen kampen. Voor hen is het wel een goed idee om naar een minder vervuilde plek te verhuizen. Het is schrijnend dat het zover is gekomen.’

Buurman met houtkachel

‘Het belangrijkste wat je als stadsbewoner kunt ondernemen, is politiek druk uitoefenen om het probleem op te lossen’
Ook Frans Fierens, fijnstofspecialist en directeur van de Intergewestelijke Cel voor Leefmilieu, stelt dat stadsvluchters het probleem vooral groter maken. ‘Bovendien is het op ons platteland niet zoveel beter dan we graag denken. Vlaanderen is één groot, verstedelijkt gebied. De verkeersgerelateerde vervuiling is erger in de stad, maar als je naar alle soorten fijn stof kijkt, dan is de luchtkwaliteit op het platteland maar 20 tot 25 procent beter. En als je toevallig gaat wonen naast iemand die zijn huis verwarmt met een houtkachel of allesbrander, dan ben je niet beter af dan in de stad. Houtverbranding is in Vlaanderen de belangrijkste bron van fijn stof, pas daarna volgen het verkeer en de industrie. En op het platteland wordt veel meer hout verbrand.’

Van stad naar file

Professor Benoit Nemery, arts en toxicoloog op de dienst longziekten in het UZ Leuven, is meer vertrouwd met de medische kant van het probleem, maar ook hij vindt vluchten uit de stad geen goede oplossing. ‘Je moet voor ogen houden dat mensen meer zijn dan longen alleen. Als je naar het platteland verhuist en elke dag in de file staat, later thuiskomt van je werk, amper je kinderen nog ziet op weekdagen, dan gaat je levenskwaliteit er ook niet op vooruit. Intussen rijd je zelf meer met de auto, waardoor de luchtvervuiling erger wordt.’
‘Het belangrijkste wat je als stadsbewoner kunt ondernemen, is politiek druk uitoefenen om het probleem op te lossen. Op de juiste mensen stemmen. Individuele oplossingen, zoals een mondmasker, een luchtfilter in je huis of een verhuizing, brengen geen zoden aan de dijk. Alleen structurele maatregelen kunnen werken, vooral om mensen minder met de auto te doen rijden.’
Conclusie: stadsbewoners die zich zorgen maken over fijn stof in hun lucht, maken het probleem alleen erger door naar de provincie te verhuizen. Wie geen ademhalingsproblemen heeft, blijft beter in de stad wonen om daar mee te timmeren aan gezondere buurten en een slimmere mobiliteit.

De Standaard, 18/11/2017
http://www.standaard.be/cnt/dmf20171117_03193359

Ik zie het nog niet gebeuren dat er door de hoge luchtvervuiling ineens duizenden mensen uit hun stad vertrekken naar het platteland daarom ga ik akkoord met professor Roeland Samson. Ik denk ook dat het beter is meer groen te hebben in de stad, dit kan dan weer leiden tot de actie van mensen om meer met de fiets te rijden of te voet gaan. Ik ben ervan overtuigd dat er massa’s mensen zijn die meer groen in hun stad willen, het is nu aan hen om dat in de praktijk te brengen. ‘Ik vind het schrijnend dat dit zover is gekomen’ vind ik een zeer gepaste visie van de professor, ik sluit me hier ook bij aan. We weten het nu toch al zeker enkele jaren dat er iets moet veranderen en toch gaat het steeds achteruit. We kunnen natuurlijk niet in een keer de hele economie stil leggen, dit zou rampzalig zijn voor de samenleving. Ik vind toch dat er meer vernieuwingen moesten zijn in verband met de verbetering van het milieu. De conclusie van de professor is om niet te vertrekken naar het platteland vanuit de stad. Ik vind zijn redenering logisch als de mensen in de stad blijven werken en ze met de auto komen, ze de luchtvervuiling in de stad aantasten voor andere mensen. Als je in de stad werkt, zou je eigenlijk zeker niet moeten verhuizen. Als je uit de stad trekt is het de bedoeling dat je werk zoekt buiten de