Maandelijks moeten 300 à 400 bouwheren een archeologisch onderzoek laten uitvoeren voor de aanvraag van hun bouwvergunning. Dat leidt tot vertragingen en extra kosten, zegt de zelfstandigenorganisatie Unizo.

Wie een bouwvergunning aanvraagt, moet sinds midden 2016 in bepaalde gevallen verplicht een archeologisch vooronderzoek laten uitvoeren. De Vlaamse overheid wil op die manier het archeologisch erfgoed beter beschermen.
Maar de regels gaan te ver, vindt de zelfstandigenorganisatie Unizo. Maandelijks zijn tot 450 bouwheren verplicht een archeologienota in te dienen. Daarbij schat een archeoloog in of de grond waarop een project wordt neergepoot archeologisch waardevol is en of de bouwplannen moeten worden aangepast.

De bouwheer moet de kosten voor de nota dragen. Als volgens archeologen opgravingen nodig zijn, kunnen particulieren en kleine ondernemingen een beroep doen op een premie.
Om tegemoet te komen aan de zorgen van heel wat bouwheren zijn de regels sinds dit jaar aangepast. Dat moest de verplichte archeologienota sneller en goedkoper maken. Maar het is nog te vaak verplicht om een archeologienota in te dienen, vindt Unizo.

Unizo vraagt hervorming regels

Sinds de invoering van de nieuwe regels hakt het agentschap Onroerend Erfgoed maandelijks de knoop door over meer dan 300 nota’s. Ongeveer een vijfde wordt door het agentschap geweigerd omdat ze niet aan de vereisten voldoen.

Unizo stelt een verdere hervorming voor. Of een archeologisch vooronderzoek nodig is, hangt onder meer af van de vraag of ‘een ingreep in de bodem’ nodig is voor de werken. Unizo pleit voor een duidelijke definitie, waarbij pas vanaf een bepaalde diepte sprake is van een ‘ingreep’. ‘Dat moet vermijden dat een te groot aantal bouw- en ondernemersprojecten geconfronteerd wordt met een dure archeologienota en extra aanslepende procedures’, luidt het.

Daarnaast vraagt de zelfstandigenorganisatie om de kaart met gebieden waar geen archeologische vondsten verwacht worden snel aan te passen. Vandaag is die kaart beperkt waardoor ‘de kosten voor het onderzoek naar erfgoed de facto worden doorgeschoven naar wie initiatief neemt in Vlaanderen’.

Bron: De Tijd, 23/05/2017. (http://www.tijd.be/politiek-economi...-te-ver/9896935)

Eigen mening: Ik vind het goed dat er een soort van regeling bestaat over deze kwestie. Ik denk dat het inderdaad zeer belangrijk is dat wanneer er archeologische overblijfselen op een bepaalde plaats kunnen liggen, deze eerst ontdekt worden vooraleer je er een heel huis/ appartementsgebouw op zet. Het zou een jammere zaak zijn dat er heel wat archeologisch materiaal verloren zou gaan door deze reden. Ik studeer voor leerkracht geschiedenis en archeologisch onderzoek en archeologische ontdekkingen zijn essentieel voor ons vak. Langs de andere kant snap ik de reactie van Unizo volledig. Ik denk dat die "duidelijke definitie" dan ook zeer zeker nodig is om het proces van het bodemonderzoek te versnellen.

Ik vind dit artikel en goed voorbeeld van hoe men in België eerst maatregelen opstelt en doorvoert en er pas achteraf over zal nadenken. Men komt er dan pas achter hoe het nu praktisch in zijn werk moet gaan en dan komen er grote fouten aan het licht. Ik snap dat men niet alle fouten op voorhand kan opsporen maar een duidelijk omschrijving van wat wel en niet nodig is lijkt mij wel nodig. Ik wil wel nuanceren dat het wel degelijk nodig is om archeologisch onderzoek te doen. Het zou inderdaad enorm jammer zijn indien er vondsten verloren gaan omdat men er zomaar een appartementsblok op neerzet. Als vind ik niet dat zomaar elke bouw maanden moet stilgelegd worden op dit onderzoek te doen. Als men inderdaad al opstelt voor welke ingrepen een archeologisch onderzoek nodig is en in welke gebieden er verwacht niets te vinden zou dit alvast een enorm sprong vooruit zijn.
Ik vind dat er dan ook extra moet ingezet worden op de opleiding van archeologen. Men heeft nu een tekort aan archeologen omdat men te veel vraag heeft. Als men dit als knelpuntberoep gaat bekijken en extra inzet op de opleiding van archeologen komt dit de wachtrijen ook al ten goede.

Ik ga akkoord met de mening van Aurélie en Leonie. Ik vind het positief dat er voor de bouw van een nieuw appartementsblok of huis, archeologisch onderzoek kan worden uitgevoerd, zodat de kans op verlies van archeologisch materiaal wordt verminderd. Het is belangrijk om te weten of er in jouw bepaalde grondgebied archeologisch onderzoek moet worden gedaan. Er bestaat nu ook een site om te bepalen of dit daadwerkelijk ook nodig is: https://www.onroerenderfgoed.be/ass...kaveling_v7.pdf.
Er moet inderdaad een versnelling komen in het proces, zodat de bouw van een huis of appartementsblok geen maanden stil ligt. Een oplossing hiervoor is mogelijk, zoals Leonie zegt, door meer aandacht te besteden aan de opleiding van archeologen.

Als leraar geschiedenis in opleiding vind ik het persoonlijk heel belangrijk dat de archeologie soms een streepje voor krijgt. Het gebeurt meer en meer dat men ergens een gebouw neerzet of gewoon de ondergrond zo hard beschadigt da eventuele archeologische vondsten, die nog verstopt liggen, beschadigd of kapot kunnen gaan. Ik zou het dus beter vinden moest door bijvoorbeeld echolocatie de ondergrond wat vaker onderzocht worden, zeker op plaatsen waar naar vermoeden historische restanten liggen, vooraleer men op de grond aan de slag gaat.