Vlaanderen heeft 8,5 miljoen euro voor nieuwe bossen maar gebruikt ze niet

Als een bedrijf een gebied ontbost moet het daarvoor een bijdrage betalen aan het zogenaamde boscompensatiefonds. "Daar zit geld in, maar dat mag blijkbaar niet gebruikt worden", zo zei comedian Wouter Deprez daarover. Onderzoek van De Morgen leert dat het om 8,5 miljoen euro gaat, dat hoofdzakelijk geblokkeerd wordt omdat anders de begroting in het rood gaat. En er wordt jaarlijks meer geld gestort in het fonds dan dat er uitgegeven wordt voor het heraanplanten van verdwenen bossen. Zo verdwijnt er veel sneller bos dan erbij komt.

"Het gesprek heeft ook nieuwe vragen opgeroepen", zo zei comedian Wouter Deprez vanochtend in de krant Het Nieuwsblad, nadat hij gisteren op bezoek is geweest bij minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V), met wie hij al maanden discussieert over een terrein dat het bedrijf Essers in Genk wil ontbossen. "Zo kan ik er niet bij dat er in het boscompensatiefonds wel geld zit, maar dat dit niet mag worden uitgegeven", aldus Deprez.

Als bedrijven een gebied willen ontbossen zijn ze verplicht om het verlies voor de natuur te compenseren. Dat kan door zelf een nieuw bos aan te planten, of door een bijdrage te storten in het boscompensatiefonds. Vandaag zit er 8,5 miljoen euro in dat fonds. Dat fonds zou door de Vlaamse overheid gebruikt moeten worden om nieuwe bossen aan te planten. Maar het geld is 'onbruikbaar', omdat het niet kan worden vrijgemaakt zonder de begroting in het rood te laten gaan.

"Er is vooral in het verleden een saldo opgebouwd dat nu om en bij de 8 miljoen euro bedraagt", reageert de woordvoerder van Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege (CD&V). "Het gaat om een historisch opgebouwde pot, en volgens de Europese begrotingsregels mogen potjes niet meer worden ingebracht."

"De jaarlijkse ontvangsten van het boscompensatiefonds proberen we afhankelijk van de projecten zo te benutten dat binnen het fonds de jaarlijkse uitgaven in evenwicht zijn met de ontvangsten. Zo vermijden we een bijkomend tekort waarvoor de Vlaamse overheid schulden moet aangaan. Zo wordt er in 2015 om en bij de 3 miljoen euro aan ontvangsten en uitgaven binnen het fonds voorzien. Voor het jaar 2016 wordt ongeveer 4 miljoen euro aan ontvangsten en uitgaven verwacht."

Het boscompensatiefonds heeft door de jaren heen een overschot van 8,5 miljoen euro opgebouwd, maar dat geld kan dus niet meer worden gebruikt zonder de Vlaamse begroting in problemen te brengen. De Europese begrotingsregels (ESR) bepalen dat de inkomsten en de uitgaven in evenwicht moeten zijn. "België kan niet zomaar met uitgaveposten zitten goochelen, er zijn bepaalde elementen waardoor we die mogen gebruiken", legt inspecteur-generaal van Financiën Georges Stienlet uit.

Volgens hem moeten er afspraken worden gemaakt tussen de ministeries van Leefmilieu en van Begroting om nieuwe uitgaven uit het fonds alsnog in te plannen in de begroting. "Tijdens het jaar dat de inkomsten binnenkomen en worden ingeboekt hebben ze een positief effect op de begroting. Het jaar dat ze worden aangewend verslechtert het begrotingsresultaat. Dat is meteen ook de reden waarom de regering die fondsen blokkeert, want dan klopt de begroting niet meer", aldus Stienlet.

Compensatiefonds schiet doel voorbij
Het 'spookgeld' is niet het enige probleem met het Boscompensatiefonds. Eerder dit jaar kondigde het Rekenfonds al aan dat het de werking van het fonds gaat onderzoeken omdat het compensatiefonds zijn doel voorbij zou schieten.

Het fonds roept steden en gemeenten elk jaar op om bebossingsprojecten voor te stellen, maar daar komt te weinig respons op. Bovendien is er volgens Bert De Somviele van Bos+ een gebrek aan personeel om actief op zoek te gaan naar geschikte gronden voor de aanplanting van een nieuw bos.

Het gevolg is dat er jaarlijks meer geld wordt gestort in het fonds dan dat er uitgegeven wordt voor het heraanplanten van verdwenen bossen. Dat resulteert in een achterstand van 1.300 hectare per jaar, terwijl er jaarlijks 100 tot 200 hectare bos verdwijnt, zo blijkt uit cijfers van Bos+. Volgens Dieter Anseeuw, docent Groenmanagement aan VIVES en onderzoeker aan INAGRO, haalt het fonds per jaar ongeveer 3 miljoen euro op, terwijl er maar 1 miljoen wordt gebruikt.

Averechts effect
Een bijkomend probleem is dat de hele compensatieverplichting een averechts effect heeft, zo stelt Dieter Anseeuw. Bij ontbossingsprojecten waarbij meer dan drie hectare bos sneuvelt, is het sinds vorig jaar verplicht om een compensatie in natura te voorzien. Volgens Anseeuw draagt die compensatieplicht zelfs bij tot de verstedelijking van Vlaanderen.

"Strikt genomen zou voor het kappen van een bos op industriegebied ter compensatie een bos op een ander industriegebied gerealiseerd moeten worden", schrijft Anseeuw in een opiniestuk. "Volgens diezelfde redenering zou voor de compensatie van bos uit woonzone, een nieuw bos moeten worden aangeplant op een ander woongebied. Het Vlaams decreet legt echter op dat de compensatie in de eerste plaats in groen- en recreatiegebied moet worden gerealiseerd, of - bij veelvuldig gebrek daaraan - door landbouwgebieden om te zetten naar groengebieden."

Volgens Anseeuw verliest Vlaanderen dus jaarlijks niet alleen bos- en natuurgebied, maar ook landbouwgrond. "De enige die als winnaar uit deze strijd komt, is de betonboer die Vlaanderen verder dichtgiet", waarschuwt Anseeuw.

Dat bevestigt ook Stef Vanlommel van Boscompensatie, het bedrijf dat zowel ontbossers als bebossers helpt bij het aanplanten van nieuwe bossen. De nieuwe compensatiemaatregel voor gebieden groter dan drie hectare gaat voor grote problemen zorgen, voorspelt Vanlommel. "Er wordt nu al meer ontbost dan bebost. Grote ontbossers gaan zelf moeten instaan voor de compensatie, terwijl ze vroeger gewoon konden betalen aan de overheid. Stel dat een bedrijf tien hectare wil ontbossen, probeer dan maar een terrein te vinden dat groot genoeg is om een nieuw bos op aan te planten, temeer omdat bebossen in Vlaanderen omwille van de wetgeving niet zo voor de hand liggend is. Bedrijven gaan grote projecten niet meer kunnen uitvoeren omdat ze geen compensatiegronden vinden."

Bron: http://www.demorgen.be/wetenschap/v...-niet-b630780b/ 20/10/2015

Mening : Ik vind het niet kunnen dat een budget dat bedoeld is voor de ontbossing te compenseren, niet gebruikt mag worden omdat anders "de begroting in het rood gaat". Wanneer men spreekt over een te grote CO2 uitstoot en welke drastische gevolgen dit heeft, is het onbegrijpelijk dat men de moeite niet neemt hier iets aan te doen. Ze kunnen de CO2 uitstoot proberen te verminderen, maar hiermee is het probleem nog niet opgelost aangezien we ons van het groen ontdoen. De gevolgen zijn nu al zichtbaar en vrijwel onomkeerbaar. Als er een budget wordt vrijgemaakt om deze problemen tegen te gaan, mag het niet alleen zijn om zich in een goed daglicht te plaatsen, maar moet dit budget ook vrijgegeven worden!