‘Dit is het einde van de VRT’


Dit is geen politieke zet, benadrukken de VRT-medewerkers die we gisteren contacteerden. Ze willen dat iedereen weet dat een nieuwe besparingsronde hun bedrijf écht zal doen wankelen.


Niet de vakbondsmilitanten, niet de politici rond de VRT, maar de programmamakers zelf – bekend én onbekend – laten luidkeels van zich horen. Er wordt een open brief aan Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) voorbereid. Want ze willen een signaal geven, een cri du cœur die, zo benadrukken ze, níet politiek gekleurd is. We stuurden gisteren een handvol mails uit met enkele vragen aan VRT-medewerkers die op sociale media al van zich hadden laten horen. Tegen de late namiddag ontplofte onze mailbox met reacties van mensen die met naam en toenaam wilden reageren. In de gangen van de VRT is de sense of urgency bijzonder groot. ‘We zijn geen luie ambtenaren, het moet gedaan zijn ons zo af te schilderen’, klinkt het. ‘Wij, de creatieve mensen van de VRT, zijn dit keer echt in ons hart geraakt. We werken heel graag voor dit huis. Ons hart bloedt als we zien wat er gebeurt’, dixit, bijvoorbeeld, programmamaakster Annick Ruyts.


De programmamakers reageren nú omdat...

‘Na de vele opeenvolgende besparingsrondes nu echt wel duidelijk geworden is dat aan de vitale functies van de VRT geraakt zal worden’, zegt Klara-stem Katelijne Boon. ‘We merken dat er een VRT-onvriendelijke sfeer ontstaat, die duidelijk politiek geladen is.’ Volgens programmamaakster Annick Ruyts borrelde er al grote ongerustheid op toen enkele weken geleden het transformatieplan uitlekte. ‘En maandag werd plots bekend dat de Vlaamse regering ons nóg minder geld zal geven. Blijkbaar is er zelfs geen geld om het plan op een menselijke manier uit te voeren.’ Journalist Tim Pauwels ziet er de logica van in dat de VRT ook moet besparen als heel de Vlaamse overheid bespaart. ‘Niemand maakt daar een punt van, maar deze nieuwe golf van besparingen komt wel heel hard aan.’

‘Dit slaat de creativiteit plat, zegt Radio 1-stem Koen Fillet. ‘Niet alleen die besparingen zelf, ook de dodelijke sfeer van wantrouwen die daardoor in dit huis ontstaat.’ Ook voor televisiegezicht Saartje Vandendriessche is dat de reden om met naam en toenaam te reageren. ‘Ik lees nu de angst in de ogen van collega’s die hun job dreigen te verliezen. Hoe kun je daar nu blij om zijn?’


De programmamakers vrezen...

‘Dat het een sociaal bloedbad wordt’, zegt Ruyts. ‘Als er geen geld is om de herstructurering te betalen, dreigt dit een golf van naakte ontslagen te worden. De voorbije jaren is al één vijfde van onze collega’s verdwenen.’ Ook Pauwels benadrukt dat dit ‘géén theoretische kreet’ is. ‘Het is op heel wat plaatsen nu al pompen of verzuipen. Ik vrees dat we de werk- en productiedruk gewoon niet meer zullen aankunnen – nu al is burn-out hier in huis een bekend fenomeen. Maar ik vrees ook dat we de minimale kwaliteit die een openbare omroep moet hebben om relevant te blijven, niet meer kunnen leveren.’

Iedereen die ons gisteren antwoordde, is het erover eens: de kijker zal dit zien en voelen als hij zijn televisie aan zet. ‘Nu voel je trouwens al een tijdje dat het aanbod bescheiden is. Er is natuurlijk nog Netflix, Spotify,… maar is het niet jammer dat de Vlaamse overheid echt geen ambitie heeft om werk van eigen bodem te ondersteunen?’, zegt Tom Theunis, maker van Belpop en Off the record. Ook Tim Pauwels klinkt fatalistisch. ‘Op alle redacties wordt heel hard gewerkt, we doen ons best, maar we zijn ook maar mensen. Het grote risico is dat wat de VRT maakt, gewoon niet goed genoeg meer zal zijn.’


Op het spel staat...

‘Behalve de jobs? Ons metier’, zegt Katelijne Boon. ‘De muziekopnames van Klara, bijvoorbeeld, zijn nu al met de helft verminderd. Het aantal technici is zo drastisch teruggeschroefd dat we bij het minste probleem een beroep moeten doen op externen. Klassieke muziek opnemen vraagt een heel eigen vaardigheid. Je moet ‘‘oren kweken”. Heel recent nog zijn bij de opname van een opera microfoons verkeerd geplaatst door een ingehuurde technicus. Met het gevolg dat twee stemmen gewoon niet opgenomen zijn. Klara is internationaal gerenommeerd voor zijn opnames. Dat dreigt voorgoed verloren te gaan.’

‘Wat de precieze impact van deze nieuwe besparingsronde zal zijn, is moeilijk in te schatten’, zegt Koen Fillet. ‘Maar door de vorige hervormingen zijn er bij Radio 1, bijvoorbeeld, enkele getalenteerde jonge redacteuren weggestuurd. Als luisteraar merk je dat niet meteen, maar als programmamaker weet je hoeveel kansen er blijven liggen.’

‘Dit lijkt, eerlijk gezegd, op het einde van de VRT’, besluit Canvas-programmamedewerkster Nahid Shaikh. ‘Alles wat de afgelopen jaren is opgebouwd wordt in één vingerknip van de kaart geveegd. En waarom?’


DS, 01-10-2015 (Valerie Droeven)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB