De warme Golfstroom verzwakt inderdaad
wo 30/11/05 - De Golfstroom, de sterke stroming in de Atlantische Oceaan die Noord-Europa een mild klimaat bezorgt, verzwakt inderdaad. Wat computermodellen al jaren voorspellen, is nu ook door metingen bevestigd.
Het stromingssysteem, dat als een reusachtige circulatiepomp warm water naar het noorden van de Atlantische Oceaan brengt en kouder water terug naar zuidelijker breedtegraden vervoert, is sinds 1957 met zo'n 30 procent afgezwakt.

(foto Belga) Dat melden oceanograaf Harry Bryden en collega's van het Britse centrum voor Oceanografie in Southampton in het morgen te verschijnen nummer van het vakblad Nature.

Brydens team baseerde zich op de gegevens van waterstalen die in de jaren 1957, 1981, 1992, 1998 en 2004 op de 25ste breedtegraad genomen zijn op verschillende diepte.

De onderzoekers stelden daarbij weliswaar geen directe verandering vast van de Golfstroom zelf, het warme water dat op geringe diepte naar het noorden beweegt, maar constateerden wel dat de circulatiebeweging in haar geheel langzamer begint te verlopen.

Stroom kan plots stilvallen
Zo bleek dat de hoeveelheid van het op grote diepte terug naar het zuiden lopende koude water met 50 procent is afgenomen.

Bovendien kon Bryden meten dat de hoeveelheid warm water dat enkel nog in subtropische gebieden circuleert en helemaal niet meer deelneemt aan de grote kringloop naar het noorden, met de helft is toegenomen.

"Dit is een belangrijke stap vooruit, omdat de voorspelde ontwikkeling nu voor het eerst bewezen is", zei marien deskundige Detlef Quadfasel van de Universiteit Hamburg, die ook een begeleidend artikel in Nature publiceerde. Hij wijst op prognoses van klimaatvorsers uit Potsdam, volgens welke de stroming door de steeds toenemende toevloed van smeltwater in het noorden, niet langzaam, maar plotseling kan ophouden. "Dit is geen lineair proces."

Opwarming aarde is de oorzaak
Het warme water dat aan de oppervlakte vanuit de Golf van Mexico naar het noorden wordt gebracht, staat onderweg bloot aan verdamping. Daardoor wordt het zouter en ook zwaarder.
(foto Belga) Uiteindelijk wordt het zwaarder dan zijn omgeving en tussen IJsland en Noorwegen zinkt het naar de bodem. Daar begint het op grote diepte als een koude zeestroom dan aan de terugreis naar het zuiden.

Dat systeem kan echter verstoord worden door het afsmelten van de ijskappen op Groenland en elders. Het zoete smeltwater mengt zich met het zoute water van de Golfstroom dat daardoor te licht wordt om nog naar de bodem te zakken.

Daardoor gaat de "motor" achter de Golfstroom sputteren en het hele systeem kan ook stilvallen. Dat is in het geografische verleden van de aarde al gebeurd. Mogelijk wordt het dan veel kouder in West- en Noord-Europa, maar wat juist de gevolgen zullen zijn, is moeilijk te voorspellen.