Journalisten worden een merk


‘The Intercept’ heeft zichzelf op de kaart gezet met een onthullend verhaal over drones en de NSA. Achter de nieuwe site zitten de journalist Glenn Greenwald en de miljardair Pierre Omidyar. Greenwald is niet de enige sterjournalist die zijn heil buiten de traditionele media zoekt.


Het Amerikaanse leger en de CIA voeren aanvallen uit met drones op basis van de telefoongegevens die de inlichtingendienst NSA verzamelt op een controversiële manier. Dergelijke aanvallen hebben al geleid tot de dood van onschuldigen. Dat beweerde Glenn Greenwald gisteren op The Intercept, op basis van documenten van de klokkenluider Edward Snowden.

Greenwald was tot voor kort aan de slag bij The Guardian. Al voor hij in juni 2013 naar buiten kwam met de eerste documenten van Edward Snowden, was hij een invloedrijke opinieschrijver en politiek commentator. Niet voor niets trachtte Snowden maandenlang – en aanvankelijk tevergeefs – om de interesse van de wantrouwige Greenwald te wekken.

De in Brazilië wonende Greenwald staat voor een journalistiek die geen absolute onpartijdigheid wil voorwenden, maar integendeel uitkomt voor zijn vertrekpunten. Hij verwijt de traditionele Amerikaanse media dat die, sinds de aanslagen van 11 september, veel te gezagsgetrouw zijn geworden, en trekt van leer tegen George W. Bush en nadien tegen Obama omwille van wat hij als machtsmisbruik ziet.

Greenwald maakt zich op die manier heel wat vijanden. Zijn partner, David Miranda, werd in augustus 2013 een tijdje vastgehouden op Heathrow, iets wat Greenwald interpreteerde als een poging tot intimidatie. Het Amerikaanse parlementslid Mike Rogers, voorzitter van het House Intelligence Committee, noemde Greenwald vorige week ‘een dief die gestolen materiaal verkoopt’.

Greenwald heeft de Republikein Rogers dan weer bestempeld als een ‘NSA cheerleader’ – ook de Democraat Dianne Feinstein krijgt van hem trouwens dat etiket.


eBay

In Pierre Omidyar vond Greenwald een medestander en – vooral – geldschieter. Omidyar, een in Frankrijk geboren Amerikaan van Iraanse afkomst, is de oprichter van de veilingsite eBay.

The Intercept is de eerste publicatie van First Look Media, de mediagroep die Omidyar vorig jaar in het leven riep. Later dit jaar zouden nog andere digitale magazines worden gelanceerd, en een overkoepelende site. In een mededeling op de blog van First Look schrijft Omidyar dat The Intercept wordt gelanceerd ‘als een dienst aan het publiek’. ‘First Look zal het recht verdedigen van journalisten overal ter wereld om te berichten over gevoelige en vaak controversiële informatie die ze van hun bronnen krijgen.’

Omidyar investeert 250 miljoen dollar in First Look Media. Dat is toevallig net hetzelfde bedrag als wat Jeff Bezos, oprichter van Amazon, vorig jaar betaalde voor de overname van The Washington Post. Amazon en eBay waren in de begindagen van het web rivalen met een totaal verschillende benadering van online handel en het lijkt wel alsof Bezos en Omidyar in de media die tweestrijd nog eens willen overdoen.


Trend

Van Bezos wordt gehoopt dat hij The Washington Post helpt om beter gebruik te maken van de nieuwe mogelijkheden van het internet. Omidyar, daarentegen, meent duidelijk dat de toekomst van de journalistiek buiten de gevestigde grote namen ligt.

En hij staat niet alleen met die visie. Het is de jongste maanden een opvallende trend: journalistieke sterren laten de ‘oude’ media voor wat ze zijn, en beginnen voor zichzelf. Nate Silver van The New York Times en Ezra Klein van The Washington Post zijn twee van de meest genoemde voorbeelden. Dichter bij ons kunnen we De Correspondent van Rob Weinberg (ex-NRC) en NewsMonkey van Wouter Verschelden (ex-De Morgen) ook wel in dat rijtje plaatsen. Typisch lijkt wel te zijn dat de journalist zijn faam heeft opgebouwd in een gerespecteerd medium. Rond die ster wordt een meestal vrij bescheiden team opgebouwd: Greenwald heeft een tiental medewerkers, waaronder Laura Poitras.

Of dit voor de toekomst de succesformule is, moet nog blijken. Eén geslaagd precedent is er alvast: The Huffington Post. De naam alleen al maakt duidelijk hoezeer die site is opgebouwd rond de persoonlijkheid van auteur en socialite Arianna Huffington.

Greenwald heeft nog wat extra troeven in huis. Hij brengt The Intercept niet alleen zijn naam en reputatie, maar mogelijk ook een schat aan nog niet onthulde documenten van Snowden en – zo liet hij in een interview uitschijnen – andere klokkenluiders binnen de NSA.


DS, 11-02-2014 (Dominique Deckmyn)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB