‘Mishandelingen gebeuren op ongeziene schaal'


‘De Syrische geheime diensten gebruiken al decennialang dezelfde foltermethodes, maar vandaag gebeurt dat op een ongeziene schaal', zegt Human Rights Watch.


Al sinds de Syrische revolutie begon in maart 2011, ondervraagt Human Rights Watch (HRW) Syrische ex-gevangenen, families van overleden gevangenen, én overlopers van de geheime diensten. In het rapport ‘De folter-archipel' beschrijven die getuigen wat gevangenen doormaken: van slagen met stokken en kabels via het uittrekken van vingernagels tot elektrocutie (vaak op de geslachtsdelen) en het bewust overbevolken van cellen zodat gevangenen 24 uur per dag rechtop moeten staan. Verder zijn er doorheen de jaren specifieke foltermethodes ontwikkeld (zie illustraties).


Maar HRW wil vooral ook een idee geven van het grootschalige web van de Syrische geheime diensten — en hun ondergrondse cellencomplexen. De vier ‘hoofddiensten' zijn het Directoraat voor Politieke Veiligheid, het Algemene Directoraat voor Inlichtingen, de Militaire Inlichtingendienst en het Directoraat voor Inlichtingen van de Luchtmacht, elk met hun eigen lokale en regionale onderafdelingen. Ze moeten niet alleen de burgers maar ook elkaar in het oog houden.

De Standaard sprak met een van de hoofdonderzoekers van het rapport, op voorwaarde van anonimiteit. ‘Voor mijn eigen veiligheid', zegt ze.

In 1991 publiceerde HRW al een rapport over foltermethodes in Syrische gevangenissen. Wat is er sindsdien veranderd?

‘Ook toen al was er sprake van systematische folteringen door de verschillende Syrische veiligheidsdiensten. Maar de schaal waarop het nu gebeurt, is ongezien.'

U ondervroeg ruim tweehonderd getuigen. Maar het aantal Syriërs dat sinds vorig jaar in de cellen belandde, ligt veel hoger.

‘Sommige organisaties schatten de aantallen op 25.000. Deserteurs van de geheime diensten vertelden ons dat ze denken dat het ware cijfer tussen de 80.000 en 100.000 ligt. Onze methode was om mensen te vinden die intussen naar de buurlanden van Syrië zijn gevlucht, waar ze veiliger kunnen praten, aangevuld met interviews in Syrië, door onze eigen onderzoekers of via de telefoon.'

‘We concentreerden ons in dit rapport op de mensen die wisten waar ze werden gevangen gehouden — om zo dat web in kaart te brengen. Vele gevangenen worden gearresteerd, vier dagen geblinddoekt en gefolterd en dan ergens gedumpt in een straat. Ze hebben er geen idee van waar ze waren. Onze getuigen konden de gebouwen beschrijven waar ze, vaak maandenlang, vastzaten. Ze tekenden plattegronden, ook van hun cellen. We legden hun plattegronden voor aan deserteurs van de diverse geheime diensten, ter controle en voor bijkomende details.'

De diverse branches dragen vaak gevangenen aan elkaar over.

‘Er is geen duidelijke machtsverdeling tussen de diverse geheime diensten. Een gevangene van de Politieke Veiligheid gaat vaak verder naar de Militaire Inlichtingendienst en dan naar de Inlichtingendienst van de Luchtmacht – of omgekeerd. Telkens opnieuw worden ze gefolterd. Maar we hebben geen patroon ontdekt in die ‘uitwisselingen', alleen dat langdurig gevangenen doorgaans in de hoofdstad Damascus eindigen.'

Veel getuigen spreken over seksueel misbruik.

‘Syriërs spreken daar niet graag over, maar ze worden vaak naakt ondervraagd, geslagen op hun geslachtsdelen of daar onder elektrische stroom gezet. Enkele getuigen vertelden ons over verkrachting, zowel vrouwen als mannen, soms door agenten, soms met voorwerpen. Het punt is dat die praktijken in het hele land gebeuren, en het gaat niet om situaties in isolement: er zijn altijd meerdere agenten bij aanwezig.'

‘De regelmaat waarmee hetzelfde soort van folteringen voorkomt, in het hele land, bij verschillende geheime diensten, wijst op een georganiseerd patroon — een overheidspolitiek, wat wil zeggen dat het regime zich schuldig maakt aan misdaden tegen de menselijkheid.'


DS, 03-07-2012

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB