Hoe bankiers de rente kunnen manipuleren


BRUSSEL - De London Interbank Offered Rate of Libor, de rente die banken elkaar aanrekenen voor kortetermijnleningen van één dag tot zes maanden, is één van de hoekstenen van de financiële wereld.


Niet alleen het geldverkeer tussen banken onderling is op het tarief gebaseerd, ook de rente die bedrijven en consumenten op hun eigen leningen moeten betalen. Wereldwijd zouden financiële producten met een waarde van 350.000 miljard dollar aan de Libor gekoppeld zijn, vooral dan in Groot-Brittannië en de VS. Het gaat daarbij zowel om klassieke producten – zoals bedrijfskredieten en variabele woonkredieten – als complexe derivaten zoals opties, futures en swaps.
Vreemd genoeg komt de Libor niet tot stand door de wetten van vraag en aanbod, maar door een dagelijkse enquête bij een beperkt clubje van 14 tot 18 grootbanken dat elke dag doorgeeft aan de British Bankers' Association hoeveel het bereid is te betalen. De hoogste en laagste tarieven worden weggelaten, en van de rest wordt een gemiddelde berekend dat elke dag stipt om 11 uur wordt bekendgemaakt.

De voorbije jaren groeiden verdenkingen dat de bankiers daarbij onderling geheime afspraken maakten. Telkens er grote spanningen op de geldmarkt waren, zouden ze bewust te lage tarieven doorbellen. Niet alleen om hun eigen reputatie te beschermen – een bank die duur geld leent, is op de markten al snel aangeschoten wild – maar ook om zelf winst te maken op eerder afgesloten transacties met bedrijven of grote beleggers, of om verliezen daarop te beperken.

De eerste resultaten van langlopende onderzoeken in de VS, Groot-Brittannië en Zwitserland bevestigen die vermoedens. Het onjuist doorgeven van rentetarieven lijkt schering en inslag. Chinese muren binnen de banken bestonden niet. Bankmedewerkers die de rentetarieven doorgaven, luisterden niet alleen naar traders van hun eigen bank, ze waren ook bereid om grote klanten te helpen die speculeerden op een lage(re) Libor.

De boete voor het Britse Barclays – waar twee grootaandeelhouders dit weekend het hoofd eisten van ceo Bob Diamond – is dan ook wellicht het topje van de ijsberg. Ook tegen bankreuzen als Citigroup, UBS en Deutsche Bank lopen er volop onderzoeken, in Azië en de VS is er een tsunami van schadeclaims op komst en in Europa onderzoekt de Commissie het zusje van de Libor: de Euribor.

In afwachting zetten de Britse bankiers de hakken in het zand. Volgens de Financial Times dachten de managers bij Barclays dat de kunstmatig lage Libor-tarieven de goedkeuring hadden van de Bank of England, die meermaals met ceo Diamond over het renteprobleem zou gesproken hebben.


DS, 02-07-2012

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB