Na ons de zondvloed


De Molenbeekse burgemeester Moureaux betreurt het beeld van een 'nieuwe Bronx', dat vooral Vlamingen zouden geschapen hebben. LUCKAS VANDER TAELEN wrijft de burgemeester 'schuldig verzuim' aan.


'Waar is het grote samenlevingsprobleem?' vroeg de Molenbeekse burgemeester zich vrijdag retorisch af na de klachten van twee reclamebureaus uit de wijk rond het kanaal. Niet dat Moureaux ontkent dat er daar iets fout loopt, maar alles wordt heel hard overdreven in de media, vindt hij. Moureaux vermoedt zelfs een campagne tegen Molenbeek.

Zo gaat het er nu al een tijd aan toe in Brussel: als er al eens iemand openlijk durft te zeggen dat er toch wel problemen zijn, en vooral als die iemand een Vlaming is, dan reageren de Brusselse burgemeesters op dezelfde voorspelbare manier. Freddy Thielemans noemde vorig jaar een gewapende overal in het centrum van de stad een 'fait divers'. En toen ik in deze krant in oktober 2009 voor het eerst schreef over wat ik wel eens meemaakte in mijn gemeente Vorst, werd ik door Moureaux onmiddellijk als 'rechts' politicus afgedaan. Toen ik hem hierover aansprak, legde hij me uit dat hij zichzelf als 'marxist' beschouwt en geen kritiek aanvaardt die de rechterzijde zou kunnen recupereren.


Maritieme Wijk

Merkwaardig was dat tijdens dit gesprek Moureaux het eens was met alles wat ik opgemerkt had in mijn column. Hij weet ook wel dat er in niet weinig gezinnen in zijn gemeente een groot opvoedingsprobleem is en dat het normbesef bij vele jongeren totaal verdwenen is. En dat in Maritieme Wijk eigenlijk totale chaos heerst. Niet lang geleden werd daar een nieuw sociaal wooncomplex gevandaliseerd door een lokale bende, met enkele tienduizenden euro's schade tot gevolg. Moureaux was terecht razend dat er zo weinig respect bleek te zijn voor een dergelijk belangrijk project.

Maar toen het reclamebedrijf BBDO in maart al klaagde over hoe moeilijk het vrouwelijk personeel het had om veilig binnen de muren van het bedrijf te raken, en hoe vaak er sprake was geweest van sack- en carjackings, toen kwam er geen reactie van de burgemeester. Net zomin had hij publiek gereageerd toen twee jaar geleden tijdens de zomerse rellen in zijn gemeente enkele inwoners gevreesd hadden voor hun leven, toen herrieschoppers brand gesticht hadden op de binnenkoer van hun woning en de brandweer niet in de buurt durfde te komen.

En nu drijft Moureaux het op de spits door aan De Morgen te verklaren dat 'dit debat gebaseerd is op leugens'. Als perfect demagoog maakt hij er ten volle gebruik van dat de Mortierbrigade eigenlijk weggaat uit zijn gemeente wegens plaatsgebrek. Dat ook zij, net als BBDO, al jaren problemen hadden in hun buurt, veegt Moureaux daarmee onder de mat. Het personeel van BBDO was danig verontwaardigd over die reactie en schreef de burgemeester een kwade open brief.


Le Soir

Ik denk dat het er toch anders aan toe zou gaan in een stad als Parijs of London. Stel dat daar twee gereputeerde reclamebureaus, die op alle internationale concours gelauwerd en geprezen worden, er zich zouden over beklagen dat hun personeel niet veilig naar het werk kan komen en dat ze daarom aan verhuizen denken: ik kan me niet voorstellen dat de burgemeester niet onmiddellijk zou komen horen wat er aan de hand is. En alle beloften zou doen om de bedrijven in de stad te houden.

Ik vrees dat het probleem net is dat Moureaux het belang voor zijn gemeente van zowel BBDO als de Mortierbrigade totaal verkeerd inschat. Het zijn dit soort jonge, dynamische bedrijven die in de moeilijke wijk rond het kanaal een belangrijke dynamiek op gang kunnen brengen. Nog andere bedrijven aantrekken. De wijk aantrekkelijker maken voor een nieuw publiek. Ze diversifiëren en het getto openbreken. Maar dan moet de gemeente hier natuurlijk heel hard aan meewerken. Veiligheid en netheid garanderen. Herrieschoppers aanpakken met een actieve wijkpolitie die jongeren en ouders responsabiliseert.

De verkeerde reactie van Moureaux zorgt er nu opnieuw voor dat het beeld van zijn gemeente en van heel Brussel nog verder zal verslechteren. En weer zullen de Vlaamse media ervan beschuldigd worden deze feiten te exploiteren. Weer zal de strijd losbarsten tussen zij die vinden dat er over problemen moet gepraat worden en zij die menen dat de media-aandacht de problemen buiten proportie uitvergroot. Dit laatste zal waarschijnlijk de reden zijn waarom Le Soir dit weekend geen letter publiceerde over de polemiek met Moureaux. Dat had de krant nochtans wel uitvoerig gedaan op de website vrijdag. Maar in de gedrukte versie van de volgende dag was hierover niets terug te vinden. En zo wordt het conflict nog verder gecommunautariseerd.

Het politiek correct denken maakt een efficiënte aanpak van problemen zoals in de Maritieme Wijk in Molenbeek onmogelijk. Als je om ideologische of politieke redenen niet over een probleem wil praten, verdwijnt het niet. En het mag dan inderdaad zo zijn dat het al bij al nog meevalt in Molenbeek. Het is de Bronx niet, stelt Moureaux, hierbij niet gehinderd door enige kennis van de positieve evolutie die dit deel van New York de laatste jaren doormaakte. Neen, dat is het juist: de problemen zijn nog beheersbaar. De groep herrieschoppers is relatief klein en een gerichte, doortastende aanpak kan veel oplossen. Maar doet men dan niet, dan gaat het van kwaad naar erger en vooral ten koste van alle positieve basisprojecten die in Molenbeek ook met steun van de gemeentelijke overheid, belangrijk werk doen. Burgemeester Moureaux is op dit vlak niet vies van enige dubbelzinnigheid: hij zegt dat hij de jeugdbendes wel wil aanpakken, maar te weinig politiemiddelen heeft. Zaterdag repliceerde minister Turtelboom dat Molenbeek geen beroep doet op de extra manschappen die zij voor de Brusselse gemeenten voorziet.


Schuldig verzuim

Telkens weer suggereren de Franstalige politici dat achter elke kritiek in de Vlaamse media op het functioneren van de Brusselse gemeenten een verborgen agenda zit om via een sterker gewest de Vlaamse greep op de stad te vergroten. In elk debat over het nut van het voortbestaan van de 19 gemeenten duikt telkens weer die beschuldiging op. Minister-president Picqué had het onlangs in het Brussels Parlement nog over de 'Vlaamse eisen over de rol van de gemeenten'.

De bijzonder povere aanbevelingen van de 'Groep der Wijzen' over de hervormingen in Brussel laten al vermoeden dat er bij de minister-president en de PS niet echt een visie bestaat op de toekomst van Brussel. Voor elke objectieve observator is het een evidentie dat de grote uitdagingen waarmee Brussel door zijn demografische explosie zal worden geconfronteerd enkel door een sterker regionaal bestuur zullen kunnen worden aangepakt. Op onbewaakte momenten geven zowat alle Brusselse coryfeeën dat ook toe. Nu al staan zowat alle gemeenten onder een strikte financiële controle van het Gewest. De gemeentelijke autonomie is dus al danig ingeperkt. Maar op essentiële domeinen kunnen de gemeenten nog steeds behoorlijk dwarsliggen. Zo begint de weigering om de politie op regionaal niveau te beheren, stilaan op schuldig verzuim te lijken.

Tijdens de kerstdagen vragen weinig kalkoenen spontaan om geslacht te worden. Net zomin lijken de Brusselse burgemeesters en schepenen geneigd om ook maar iets van hun macht af te staan aan het Gewest. Dat Brussel eigenlijk niet meer is dan een middelgrote Europese stad die het zou kunnen redden met één burgemeester en één schepencollege, mag niet gezegd worden. Weinigen durven luidop deze evidentie te formuleren want dat is vloeken in de Belgische politieke kerk, tegen de mantra dat Brussel een 'région à part entière' moet zijn. Maar eigenlijk zijn het de Franstalige baronnen zelf die de uitbouw van dat volwaardig gewest tegenhouden door halsstarrig vast te houden aan de privileges van hun gemeenten. Zij houden zelf elke versterking van het gewest tegen, maar beschuldigen de Vlamingen Brussel niet als een derde volwaardig gewest te willen erkennen. Zo creëren ze een extern vijandbeeld dat hun eigen gebrek aan visie maskeert en gemakkelijk electoraal uit te spelen is.


Gerontocratie

Ondertussen bijten de Brusselse PS-burgemeesters zich vast in de macht. De nu 72-jarige Moureaux kondigde al aan dat hij volgend jaar opnieuw kandidaat zal zijn om zijn gemeente te leiden. Net als Magda De Galan (64) in Vorst en Willy Decourty (66) in Elsene. De huidige minister-president Charles Picqué (63) wil terug burgemeester worden in Sint-Gillis; Freddy Thielemans (67) gaat nog eens voor de sjerp van Brussel-stad. Niets symboliseert beter de verstarring van Brussel als dit onvermogen om afstand te doen van de macht. Zo wordt Brussel stilaan een ware gerontocratie, waar oude zelfingenomen baronnen zich koesteren in hun eigen grote gelijk. En tegelijk een herfinanciering van het Gewest vragen. Dat het wel heel moeilijk wordt om de publieke opinie in Vlaanderen van de noodzaak hiervan te overtuigen en te doen geloven dat deze stad goed geleid wordt, lijkt hen een zorg te zijn. Zij zijn van hun positie verzekerd tot het einde van hun dagen. Ze kunnen zich het devies van Louis XV eigen maken : après nous le déluge. Na ons de zondvloed!

Luckas Vander Taelen, Vlaams parlementslid voor Groen!


DS, 20-06-2011

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB