Leerstoornissen: “Etiket helpt kind niet altijd”


ADHD, dyslexie, dyscalculie, ASS, NLD… Het wordt in de klas bijna zoeken naar een kind zonder stoornis. Nochtans is zo’n etiket niet altijd zinvol. Dat zegt professor psychoanalyse Stijn Vanheule (Ugent). “Zo’n label kan op korte termijn nuttig lijken, maar op lange termijn kunnen er voor het kind meer nadelen dan voordelen aan verbonden zijn.”

Prof. Stijn Vanheule: “Het is positief dat leerproblemen sneller opgespoord worden en dat die kinderen met extra zorg in het gewone onderwijs kunnen blijven. Maar we plakken té snel labels op kinderen bij wie dat niet echt nodig is. Dikwijls geeft zo’n etiket het gevoel dat we greep hebben op een situatie. “Oef, we hebben het niet verkeerd aangepakt, het kind heeft een stoornis.” Maar je helpt het kind er niet altijd mee. Je zadelt het op met het idee dat het probleem bij hem ligt. Je legt het probleem bij zijn identiteit. Vergeet niet dat een stoornis een medische diagnose is. Je maakt het verschil tussen ziek en niet ziek. Je zegt dan eigenlijk aan dat kind: “Er is iets mis met jou.”

Ouders moeten toch weten wat het probleem is en wat ze eraan kunnen doen? Hoe sneller je een probleem benoemt, hoe beter je de aanpak erop kan afstemmen.

Prof. Vanheule: “Daar zeg je het zelf. Het gaat over leerproblemen. Het is veel zinvoller om van leerproblemen te spreken in plaats van stoornissen. Alleen in extreme gevallen is een probleem een stoornis, zoals bij zware dyslexie, ASS… De oorzaken van leerproblemen liggen overal: in de omgeving, in de leerstijl van het kind, in de aanpak van de juf… Spreek liever over concrete problemen: het kan de maaltafels niet, het kan zich niet concentreren, het kan minder goed knippen… Zo laat je ruimte voor verbetering. Je daagt jezelf als ouder of leerkracht uit om een nieuwe aanpak te proberen, om iets aan dat probleem te doen. Wanneer je te snel zegt: “Mijn kind heeft een stoornis”, denk je te weinig na over concrete mogelijkheden om zaken zelf anders aan te pakken. Misschien heeft het kind meer bewegingsruimte nodig of kan het niet goed kan omgaan met de lesstijl van de juf, of kan het niet studeren in een lawaaierige omgeving…”

Wat zijn de gevolgen van te snel een etiket plakken op een kind?

Prof Vanheule: “Je maakt van een kind met een concreet probleem eigenlijk ‘een probleemkind’. Dat kind voelt: “Ik ben anders dan de rest.” Op jonge leeftijd is dat meestal nog niet zo’n probleem, maar ik merk dat ik regelmatig jongvolwassenen hoor die worstelen met het etiket dat ze als kind hebben gekregen. Soms zijn hun leerproblemen zo miniem dat ze er in het volwassen leven geen hinder meer van ondervinden. Terwijl ze wel nog steeds rondlopen met het idee dat ze minderwaardig zijn en anders dan de rest. Een ander nadeel is dat kinderen zich vaker gedragen naar hun probleem. “Het kind ‘is’ zo, daar valt dus niets meer aan te doen”, lijkt het wel. Het gevaar daarvan is dat je dat etiket nog eens versterkt, terwijl je het net wil bestrijden.”

Hoe help je kinderen met leerproblemen dan zonder het een stoornis te noemen?

Prof. Vanheule: “Laat duidelijk zijn dat voor een aantal extreme gevallen de diagnose van een stoornis wél zinvol is. Sommige kinderen hebben zo’n zware dyslexie, dat ze zonder leessoftware zelfs geen simpele tekst gelezen krijgen. Maar voor je naar de arts stapt voor een diagnose, moet je wel eerst wat stappen doorlopen. Blijf als ouder zeker nooit zitten met je probleem. Zie je bij kind een probleem, zoek dan eerst op school naar hulp. Ga samen zitten met de juf, het CLB, de zorgmedewerker of leerlingbegeleider. Vraag je samen af: ‘Wat is de concrete probleemsituatie?’ Stel vragen als: ‘Wat loopt goed?’ ‘Wat loopt minder goed?’ ‘Waar zitten echte problemen?’ ‘Wat zou eventueel met extra zorg verbeterd kunnen worden?’ Zoek samen naar oplossingen voor die concrete problemen bij dat individuele kind. Hou dus ook zeker rekening met het kind zelf, zijn leerstijl, karakter, de leeromgeving… Niet alle kinderen met hetzelfde probleem pak je op dezelfde manier aan. Probeer ook steeds om voorbij de stoornis te zien. Benadruk wat wel goed gaat, stimuleer je kind en moedig het aan. Zo sterk je het zelfvertrouwen van je kind. Laat niet alles rond dat leerprobleem draaien. Een kind is meer dan zijn leerprobleem.”

Bron : Klasse
__________________________________________________ _____________

Dit artikel is een mooie samenvatting van een onderdeel van PDV3.
In het artikel worden zaken vermeld waar wij als toekomstig leerkracht zeker rekening zouden mee moeten houden! De auteur van het artikel sluit het artikel af met 'een kind is meer dan zijn leerprobleem' en dat is toch wel de kern van de zaak.