MARKETING. Terug naar school met Playboy

Terug naar school met Playboy: wie had dat ooit 'durven' denken? Er was een tijd dat Playboy nog een gedurfd blad was, volgens sommigen zelfs een symbool van ontucht en decadentie en van het algehele verval van de zeden. Vandaag prijkt het logo van Playboy, de gestileerde bunny, op pennenzakken, briefpapier en ander schoolgerief. Doelgroep: tienermeisjes, en die zijn er blijkbaar dol op. Ook in België. Het is makkelijk om je lustig te maken over de mensen die zich ongemakkelijk voelen bij deze evolutie. Voor de boekenwinkel van WHSmith in Croydon (Londen) vond vorige maand een protestactie plaats van een groep meisjes uit de nabije kloosterschool. Van hun lerares hadden ze gehoord waar het logo voor stond en waarom zij er aanstoot aan nam. ,,Ik heb geen kritiek op de kinderen die Playboy-briefpapier gekocht hebben," zei de juffrouw, ,,wel op de bedrijven die zich met een licentie van Playboy naar kinderen richten. Ze verkiezen financieel gewin boven de morele overweging dat ze kinderen gebruiken om seks te verkopen."

De drukkingsgroep Object ging nog een stapje verder: ,,Het blad Playboy draait rond mannen die vrouwen kopen en stelt dat gedrag ook voor als natuurlijk en normaal. WHSmith dringt dus pornografie op aan jonge, beïnvloedbare en mogelijk minderjarige meisjes.''

Seuten! Dat is de voor de handliggende reactie in een maatschappij waar seks niet veredelt maar verdierlijkt. WHSmith zelf en ook het tienerblad Mizz (dat de spullen van Playboy nadrukkelijk promoot) zeggen dat het niet aan hen is om een moreel oordeel te vellen en dat ze de vrije keuze van hun klanten/lezeressen respecteren.

Ik vel ook geen moreel oordeel, al was het maar omdat ik weet dat moraliteit in het zakendoen verre van een prioriteit is. Hebzucht is in mijn wereldbeeld trouwens een veel zwaardere zonde dan lust of onkuisheid, op zich volstrekt onschuldige fenomenen die ons alleen maar parten spelen omdat de kerk ons zo sterk geconditioneerd heeft. Met seks doe je (meestal) niemand kwaad, terwijl hebzucht dagelijks talloze mensenlevens eist.

Maar er zit natuurlijk wel een heel pervers kantje aan dit verhaal, net omdat seks hier hoe dan gebruikt wordt om kinderen (of hun ouders) geld uit de zakken te kloppen. Nee, geen seks in de letterlijke zin van het woord. Geen porno, zelfs niet soft. Maar dat konijntje moet de kinderen wel vertrouwd maken de wereld van Playboy. Zoals een bank uitpakt met speciale jongerenrekeningen in de hoop dat de tieners later blijven hangen, zo legt dat onschuldig ogende konijntje in het brein van de kinderen de eerste link naar de wereld van Hugh Heffner, het zieligste rolmodel dat de mannen ooit gekend hebben.

Stel u maar eens voor wat er zou gebeuren als we allemaal de hele dag in kamerjas zouden rondlopen en iedere week een lading verse maagden zouden laten aanvoeren. Nochtans is dat precies het beeld dat wordt gepropageerd in het videospel rond de Playboy Mansion van Heffner en in een recente clip van tieneridool Justin Timberlake. Om nog maar te zwijgen van de zakelijke banden die de meeste rapsterren onderhouden met de pornobusiness. Wij lachen met die gasten (enfin, ik toch) maar kinderen nemen hen wel serieus. Ik zie, lees en hoor hoe jonge meisjes zich spiegelen aan de donkere schoonheden die de hele dag op MTV en TMF defileren, en dat jongens het maar normaal vinden dat hun vriendinnetjes zich zo gedragen. Willen wij dat als ouders? Of is seksuele provocatie misschien een nieuwe vorm van rebellie? Het protest tegen de uitwassen van de vrije markt wordt geridiculiseerd, gedemoniseerd of brutaal de kop ingedrukt, en we maken onze kinderen zozeer afhankelijk van de meest uiteenlopende materiële voorzieningen dat ze hun bezittingen niet eens meer in vraag stellen. Seks en drugs: het zijn de enige manieren om je nog enigszins te verzetten tegen je ouders.

Ik vind dat jammer. Dat is nu net wat ik bedoel met die verdierlijking van de seks, hoe prekerig dat ook klinkt. Het is een terugkeer naar de onbehouwen gedragsvormen van weleer, toen mannen de vrouwen nog ongeremd mochten begeren en misbruiken. Ik kan me ook niet voorstellen dat meisjes en vrouwen zich met plezier gedragen als een slet, tenzij dan om mannen bewust het hoofd op hol te brengen en daarna met hun zwakheden te confronteren. Ik laat me zelf ook wel eens vangen door zo'n beeld op tv maar vrijwel meteen maak ik mij de bedenking dat het niet echt is, dat ik alleen maar getuige ben van primitief baltsgedrag. Zouden die kinderen dat ook al beseffen?

Wij zijn ook dieren, Karel, hoor ik sommige mensen al zeggen. Ik weet het, maar ik koester nog altijd de stille hoop dat onze soort er niet alleen materieel en geestelijk op vooruit gaat, maar ook relationeel en seksueel. Onze generatie weet perfect in welke mate de porno-industrie ons denken over seksualiteit misvormt en toch rollen we de rode loper uit voor de Hugh Heffners van deze wereld. Wat zeg ik: we nemen hen meteen mee naar de kinderkamer. Je zou bijna denken dat die licentiehouders zelf seksueel gefrustreerd zijn, dat ze voortdurend herinnerd willen worden aan Playboy, zelfs als ze schoolspullen aan de man brengen.

Wij zijn ook dieren, inderdaad. Maar zou u dan toch niet liever een elegante gazelle zijn, of een machtige leeuw dan zo'n wippend konijntje? Doen ook aan seks, maar iets minder neurotisch.

Deze rubriek verschijnt om de twee weken op woensdag.

31/08/2005

Karel Michiels
©Copyright De Standaard

__________________
"Helden en getal zijn woorden die niet paren, leeuwen lopen in geen benden, veel kan zo weinig zijn. Macht van getal is zo vaak waan van macht. Wie zijn getal niet kent, kent zijn moed en één kan dan een leger zijn".- Cyriel Verschaeve -