Gebrek aan angst levert een leven vol gevaren op


ROTTERDAM - Hoe ziet het leven eruit van iemand die door een hersenbeschadiging geen enkele angst kan voelen? Levensgevaarlijk, zo blijkt.


Er is nieuw onderzoek naar de in de psychologie beroemd geworden vrouw S.M., meldt het blad Current Biology. Ze belandt steeds weer in bedreigende situaties.

S.M. is een Amerikaanse van 44 jaar met een normale intelligentie en drie kinderen. Ze lijdt echter aan een ziekte die de hersenen verkalkt. Bij toeval is bij haar vrijwel alleen de amygdala compleet beschadigd: de delen van de hersenen – er is een linker- en rechteramygdala – die het ervaren van angst regelen.

S.M. is een unieke patiënt; ze wordt al twintig jaar bestudeerd door Antonio Damasio en Ralph Adolphs en haalde Nature en Science. Mede dankzij haar is de reputatie van de amygdala bij de menselijke verwerking van angst gevestigd. Ze wordt niet zenuwachtig van harde scheepstoeters en aarzelt niet om in een gokspel grote sommen geld te verliezen.

Toch hadden haar onderzoekers het idee dat ze in het échte leven wel afkeer kende die op angst lijkt. ‘Ze zei ons al jaren dat ze slangen en spinnen haat en ze probeert te mijden', vertelt onderzoeker Justin Feinstein.

Maar toen de onderzoekers haar meenamen naar een echte dierenwinkel – een ongebruikelijk experiment – reageerde S.M. totaal anders. Ze hield een slang minutenlang in haar armen en aaide hem. Een winkelbediende kon haar er maar met moeite van weerhouden om een grote vogelspin op te pakken. Ik was opeens zo nieuwsgierig, verklaarde ze.

Feinstein concludeert dat angstwekkende stimuli bij S.M. wél de aandacht wekken, net zoals bij gezonde mensen. Hoewel ze geen angstige gezichten herkent, bleek later dat ze wél angst uit iemands houding en stem kan aflezen. Maar ze ervaart het niet.

Het artikel gaat ook over het gebrek aan angst in S.M.'s leven. Dat bracht haar meermalen in problemen. Ooit liep ze 's avonds laat in het park. Op een bankje zat een man, hij riep haar. Hij zag eruit alsof hij te veel drugs gebruikt had. Toch ging S.M. naar hem toe. De man greep haar vast, trok een mes en zei: ‘Ik ga je doodmaken, bitch!'

Koel sommen de onderzoekers op dat ze ook al eens met een pistool bedreigd is, dat een enorme vrouw haar belaagde, dat ze bijna stierf bij huiselijk geweld en meermalen met de dood bedreigd is – S.M. leeft in een slechte buurt.

Maar, blijkt uit het verhaal van de man met het mes: haar gebrek aan angst redde haar ook. Ze bleef kalm, maakte een gevatte opmerking, hij liet haar gaan en ze wandelde naar huis.


DS, 20-12-2010 (NRC)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB