Nu, dat het dit jaar géén badinerend A4-tje was met rare woorden waar men zijn pen op breekt, zou ik niet durven zeggen. Ik heb zelf meegedaan en het dictee zat vol met woorden en plaatsnamen waar ik nog nooit van gehoord had, of heeft u in de aardrijkskundeles ooit al gehoord van Lemberg, Culenborg, Lwów of Lviv? Niettemin was het niet alléén maar een oefening in 'hoeveel moeilijke woorden krijg ik in één zin gepropt?'
Schrijver Tommy Wieringa zei gisteren dat zijn dictee oorspronkelijk minder moeilijk was, maar dat de commissie hem de opdracht gaf om er nog wat moeilijkere woorden tussen te steken.

Als je door al die moeiijke woorden heen keek, zag je dat er ook een boodschap achter dit dictee zat. Het ging over het stadje Lemberg, dat ook wel 'het failliet van de vroegtwintigste-eeuwse multiculturaliteit' genoemd, 'alleen zijn begraafplaatsen spreken nog in vele talen.'

Lemberg bestaat echt, het is een stad in Oekraïne, dat tegenwoordig Lviv heet: http://nl.wikipedia.org/wiki/Lviv
Gesticht rond 1250, beleefde Lemberg zijn grote bloei onder de Hapsburgers op het einde van de 18de eeuw met een multiculturele bevolking van Joden, Polen, Oekraïners, Duitsers en Armeniërs.
De Tweede Wereldoorlog was geen geschenk voor de stad: het overgrote deel van de bevolking (de Joden) werden gedeporteerd en/of vermoord. Na de oorlog belandde de stad achter het Ijzeren Gordijn als deel van de Sovjet-Unie, de grote bloeiperiode definitief voorbij.

Dat had ik gisteren nooit gedacht, ik was vooral aan het vloeken op al die moeilijke plaatsnamen. Maar achteraf is het wel tof dat er een heel verhaal, een hele historiek schuilt achter het dictee. En om met de wijze raad van Wieringa voor onze regeerders te besluiten: