Speculeren op de dood


Sinds enkele jaren kan in ons land belegd worden in levensverzekeringen van oude of zieke Amerikanen. Ethisch mag dat dan de nodige vragen oproepen, in de Verenigde Staten is het big business. En ook bij ons groeit het aanbod. Belegging met potentieel of risicovolle operatie? We gaan op zoek naar de addertjes onder het gras.


Beleggen in Amerikaanse 'tweedehands' levensverzekeringen is niet nieuw. De opkomst van dit fenomeen dateert al van de jaren80 en valt samen met het begin van de aidsepidemie. Kinderloze aidspatiënten, vaak alleenstaande homoseksuele mannen, die een levensverzekering hadden via hun werkgever, 'verkochten' hun polis voor een prikje om met de opbrengst nog enkele jaren van het leven te genieten of een medische behandeling te betalen.

Vandaag is de markt in zogenaamde life settlements flink uit de kluiten gegroeid en gooien ook oude, maar gezonde Amerikanen hun verzekeringspolissen op de markt. En het is niet meer louter een Amerikaans fenomeen. Via Europese trusts, beleggingskantoren en fondsbeheerders -zoals bijvoorbeeld Quality Investments, Centurion en Globalvest Life- komen de overgedragen polissen ook in ons land terecht. In de Verenigde Staten werken deze kantoren samen met polisinkopers die interessante polissen zoeken bij oude of zieke Amerikanen die hun levensverzekering te gelde willen maken. Aan deze kant van de oceaan werken ze samen met financiële tussenpersonen -zoals de Belgische Financiële Dienst (BFD), Onafhankelijkadvies.be en steeds vaker ook 'gewone' erkende verzekeringsmakelaars- om de 'overgenomen' polissen aan de man te brengen.

De rendementen die de belegger volgens de brochures kan behalen met life settlements zijn buitengewoon aantrekkelijk. Globalvest Life en Quality Investments afficheren op hun website rendementen van 7 tot 11procent. Het lifesettlementfonds Centurion houdt de belegger rendementen voor van 7,5 tot 9,5 procent. Die rendementen zijn bovendien op geen enkele manier gecorreleerd met de financiële markten, de grondstoffenprijzen of de rentestand. Enkel de gezondheidstoestand en het overlijden van de Amerikaanse verzekerden is bepalend voor het rendement. Bij hun overlijden wordt het verzekerde kapitaal uitbetaald en wordt de winst opgestreken. Blijft de verzekerde nog lang in leven, dan heeft de belegger in life settlements pech.

De levensverwachting van de verzekerde is dus van cruciaal belang. Daarom wordt voor elke polis die te koop wordt aangeboden een statistische levensverwachting bepaald door een onafhankelijk medisch bureau. Op basis daarvan wordt de overnameprijs van de polis -en dus ook het verwachte rendement- vastgelegd. Bij de huidige 'overnameprijzen' schommelt de verwachte meerwaarde voor de eindbelegger rond de 11procent per jaar. Of met een voorbeeld: koop je vandaag een polis met een levensverwachting van 36maanden, dan ligt het uitbetaalde verzekeringskapitaal dat je over drie jaar mag verwachten, 33procent hoger dan de prijs die je vandaag voor de polis moet neertellen.

Het werkelijke rendement van een polis is op voorhand echter altijd onzeker. Je kan immers nooit met zekerheid voorspellen wanneer iemand zal overlijden. Om dit lang-leven-risico te spreiden wordt vaak met fondsen gewerkt. Grote pensioenfondsen en verzekeraars werken met fondsen van honderd miljoen euro of meer, het minimum voor een goede spreiding. De fondsen die worden aangeboden aan de particuliere belegger, hebben die omvang echter meestal niet. Zij dekken dit risico soms af via herverzekering.

Een ander risico dat daar nauw mee samenhangt, is het premierisico. Zolang de verzekerde leeft, moet de overnemer van de polis jaarlijks premies blijven betalen aan de verzekeraar. Geen premiebetaling gedurende twee maanden kan het verval van de verzekering betekenen. Om die reden is het erg belangrijk dat de beleggingsmaatschappijen die life settlements aanbieden, goede voorzieningen opzetten om de premiebetaling te garanderen. Aanbieders die dat niet hebben gedaan, dreigen vroeg of laat in de problemen te komen.

Kortom, er zijn meer risico's verbonden aan life settlements dan de verkopers van deze beleggingen op hun websites en in hun folders doen uitschijnen. Verkeerde inschattingen van de levensverwachting en medische innovaties kunnen het rendement ondermijnen. Daar komt bovendien bij dat beleggingen in life settlements door hun complexiteit relatief gevoelig zijn voor fraude en gesjoemel. Dat kostte Easy Life, een Nederlandse aanbieder van life settlements, twee jaar geleden de kop. Een eerste zwak punt is dat er veel organisaties betrokken zijn bij de handel in life settlements die mogelijk niet allemaal even integer en solvabel zijn. Behalve de beherende trusts of fondsen heb je ook de polisinkopers, de medische bureaus, de vehikels die verantwoordelijk zijn voor de premiebetaling, de verzekeraars en de herverzekeraars, enzovoort.

Tot slot ontsnappen deze contracten ook aan het wakend oog van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA). Beleggingskantoren als Globalvest Life en Quality Investments vallen niet onder de controle van de CBFA omdat ze een minimum investeringsbedrag van 50.000 euro hanteren. Vanaf dat bedrag worden beleggers door de wet beschouwd als 'professionele' beleggers die geen bescherming nodig hebben en valt de prospectusverplichting weg. Een ander achterpoortje waarvan sinds kort gebruik wordt gemaakt om te ontsnappen aan het toezicht van de CBFA, is het opzetten van verzekeringsstructuren. Via een verzekeringsstructuur kunnen beleggers in ons land al vanaf 15.000 euro intekenen op het life settlement-fonds van Centurion.


DS, 06-11-2010 (Frida Deceunynck)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB