Mijn held, de bebrilde nerd


Nepbrillen zijn een hype bij jonge tienermeisjes — Ze willen zo gauw het kan blokjes op hun tanden, en ze dragen een veel te grote zwarte bril op de neus die ze geeneens nodig hebben. Meisjes van twaalf, dertien jaar lappen de traditionele schoonheidsidealen met bewonderenswaardige ijver aan hun laars. Nerd chic, heet dat in het jargon. 'Wij zien dat gewoon graag', zeggen de meisjes zelf.


Het is bijna niet te geloven hoeveel kinderen tegenwoordig al vanaf hun twaalfde moeten brillen. Gaan hun ogen zo vlug achteruit omdat ze te veel al chattend naar een computerscherm zitten te staren? Wie de speelplaats van de gemiddelde middelbare school overschouwt, ziet onrustbarend veel bebrilde gezichten. Vooral bebrilde meisjesgezichten, dan. Vaak gaat het ook nog eens om joekels van zwarte brillen, nerdbrillen genoemd. Die zijn geïnspireerd op onder meer de Ray-Ban Wayfarer, de bril met dik zwart montuur die achtereenvolgens Henry Kissinger, Nana Mouskouri, Woody Allen, Elvis Costello en Stijn Meuris beroemd maakte.

Alras blijkt dat we ons niet al te veel zorgen hoeven te maken over de oftalmologische gezondheid van onze jeugd. De meeste brillendragers zijn myoop noch hypermetroop, en daarmee zijn de dure woorden op voor deze week. De schoolgaande jeugd ziet niet minder goed uit de ogen dan vroeger, alleen dragen ze sinds enige maanden in groten getale brillen met niet-corrigerend glas, omdat ze daar zin in hebben. We mogen hier zonder schroom van een hype gewagen.


H&M en Pimkie

Voor opticiens is zo'n hype mooi meegenomen, zou je denken. Maar dat blijkt niet te kloppen. 'Bij ons kost een bril toch al snel honderd euro', zegt Bart Ockerman, opticien uit Dendermonde. 'En een setje glazen maakt je nog eens minstens vijftig euro lichter, zelfs als het glas zonder optische correctie is. Ik krijg weleens een enkele welgestelde dame over de vloer die een dure bril zonder correctie koopt, alleen maar om er haar kraaienpootjes achter te verbergen, maar zoveel geld hebben jongeren niet te besteden. Zij boren voor die brillenhype een ander circuit aan.'

Dat circuit zijn voornamelijk de populaire modeketens die op een jong publiek mikken, zoals H&M en Pimkie. Daar vind je de nieuwste brillenhype in de afdeling accessoires, tussen de zonnebrillen, de juwelen en de schoudertassen. De prijzen variëren tussen vijf en vijftien euro, de modellen tussen nerdy en bijzonder nerdy. 'Wij hebben geen vaste collectie in die brillen', zegt Marianne Nerinckx van H&M België. 'We hebben nu een order lopen voor één model, en dat verkoopt uitstekend, dank u. Ik vermoed dat vooral jonge meisjes ze kopen, maar ik heb daar geen gegevens over, dat begrijpt u. Waar de hype vandaan komt? Ik denk dat het kopieergedrag is: tal van buitenlandse sterren dragen tegenwoordig zo'n bril, van Madonna tot Britney Spears, en ook in modemagazines zie je ze overal opduiken.'


Mijn held, de nerd

Suf kopieergedrag, dat valt tegen. Maar volgens de trendwatcher Herman Konings is er meer aan de hand. 'Kinderen zullen altijd kopieergedrag vertonen', zegt hij. 'En het klopt wel dat veel Hollywoodsterren die grote brillen met zwart monteur populair maken. Misschien speelt ook de populariteit van de 'lelijke eendjes'- telenovelles genre Sara en Ugly Betty een rol. Dat zou overigens ook het cool-gehalte van de blokjes op de tanden mee helpen kunnen verklaren. Kinderen zijn vatbaar geworden voor het concept van het lelijke eendje dat een zwaan wordt, voor de belofte dat uit iets lelijks iets moois kan groeien. En vooral: ze zijn heel vroeg volwassen - meisjes ook op het fysieke vlak - en ze ontwikkelen hun persoonlijkheid veel sneller. Ze zijn mondiger en socialer dan de generatie voor hen, deels omdat ze meer op zichzelf zijn aangewezen. Dat krijg je in gezinnen met tweeverdieners. Ze staan dus sterk in hun schoenen, en malen er niet om wat anderen van hun uiterlijk denken. Ze zijn ongevoelig voor pestgedrag, ze zijn ongevoelig voor status en tegelijk weten ze heel goed wat ze waard zijn. Ze zijn zelfverzekerd en zelfbewust. Dat laten ze blijken door zich ostentatief goed in hun vel te voelen in een nerdy outfit. Ze willen niet zozeer excelleren als wel uniek zijn, en dat kan door tegen de stroom van de “hang naar oppervlakkige schoonheid, in te roeien.'

'Daar komt nog bij dat de nerds de helden van deze tijd zijn', vervolgt Konings. 'De jonge tieners van nu zijn de eerste generatie “digitale inboorlingen,, jongeren die nooit een wereld zonder internet, gsm en gps gekend hebben. Je moet er maar eens op letten: zij hebben het nooit over een “digitaal fototoestel,, dat is gewoon een fototoestel, want er zijn geen andere. “Je spreekt toch ook niet over een elektrische koffiezet?, In hun wereld zijn de mensen die het best met digitale media overweg kunnen - de freaks die er het meest van afweten - absolute helden. En dat zijn nerds, de volgelingen van Bill Gates en Steve Jobs.'


Meidenkwestie

Klinkt interessant, maar misschien moeten we het eens aan de jongedames zelf vragen. Op de Middenschool Gent Voskenslaan is een groepje dertienjarige nerdbrillendraagsters bereid ons te woord te staan.

'Het is gewoon leuk', zegt Alex. 'Die brillen zijn zalig om te zien, en iedereen wil er een hebben. Meer moet je daar niet achter zoeken, denk ik. Behalve dat nerds geweldig zijn.'

En Madonna en Britney Spears, zijn die ook geweldig? 'Helemaal niet', zegt Liese. 'Justin Bieber, die is geweldig, en die heeft ook zo'n bril.'

Dus is het toch niet alleen een meidenkwestie. 'Jongens dragen ze ook', zegt Eline. 'Maar dan wel oudere jongens, vanaf zestien of zo. Toch zijn het vooral meisjes die de nepbrillen dragen. Van alle leeftijden: er zijn ook veel volwassen vrouwen die ze dragen.'

Dragen de meisjes hun nepbril altijd en overal? 'Bijlange niet', zegt Lotte. 'Af en toe thuis, en soms op de speelplaats. In de klas mag het niet.'

Behalve als je leerkracht wijs kunt maken dat je die bril nodig hebt om het bord te kunnen lezen, natuurlijk. Dat schijnt soms te lukken, maar lang niet altijd. 'Het gebeurt zelfs dat kinderen die echt een bril moeten dragen en voor zo'n nerdmodel hebben gekozen, hem moeten afzetten omdat de leraar denkt dat het een nepbril is', zegt Sophie. 'Dan moeten we ingrijpen.'

Leerkracht zijn in het lager middelbaar, we mogen dat niet onderschatten.


DS, 03-04-2010 (Tom Heremans)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB