Te weinig leerkrachten


BRUSSEL - Slechts 45 procent van de 55- tot 60-jarige leerkrachten in het basisonderwijs staat nog voor de klas.


Tot 2011 zijn er voor het Vlaamse onderwijs 2.415 extra leerkrachten nodig in het kleuteronderwijs, 3.239 in het lager onderwijs en 4.139 in het secundair onderwijs. Maar zoveel zullen er niet beschikbaar zijn. Voor het kleuter- en lager onderwijs zullen er in 2011 telkens ruim 400 leerkrachten te kort zijn. Dat blijkt uit een onderzoek naar de onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen.

Er is nu al een oplopend tekort aan leerkrachten. In maart 2009 raakte maar 77 procent van de vacatures in het basisonderwijs ingevuld. In het lager secundair gaat het beter. Daar zal de komende jaren een licht overschot aan leerkrachten ontstaan.

In het basisonderwijs stappen leerkrachten ook veel massaler vervroegd uit het onderwijs dan diegenen die in het secundair, deeltijds kunstonderwijs of volwassenenonderwijs lesgeven (zie tabel).

Van de leerkrachten tussen 55 en 60 jaar en de 60-plussers waren er in het gewoon basisonderwijs nog maar 45,8 en 3,5 procent actief. In het gewoon secundair onderwijs gaat het al om respectievelijk 66,4 en 6,4 procent. In het volwassenenonderwijs om 74 en 19,3 procent.

In het gewoon basisonderwijs kiest de helft voor een voltijdse vorm van terbeschikkingstelling (TBS). Dat is een regeling waarbij personeelsleden van het onderwijs vervroegd kunnen uitstappen, voorafgaand aan hun pensioen. In het secundair onderwijs doet maar één op vier dat. In het volwassenenonderwijs nog geen 7 procent.

Waarom leerkrachten van het kleuter- en lager onderwijs vroeger uitstappen, is nog niet bekend. ‘Onze bevinding is dat leerkrachten op het einde van hun carrière meer klachten, vooral medische klachten, hebben dan leeftijdsgenoten in andere beroepsgroepen, zegt Mark Elchardus, hoogleraar sociologie van de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Hij deed onderzoek naar het profiel van de leerkracht in Vlaanderen.

Vroeger konden leerkrachten vanaf 55 jaar met TBS. Die leeftijd is opgetrokken naar 58, behalve voor de kleuterjuffen (56 jaar). Maar ook TBS op 58 zal onder druk komen te staan. ‘En dus moeten we weten wat de oorzaak is van de medische klachten want we moeten vermijden dat al die oudere leerkrachten massaal in de ziekteverzekering terecht komen', zegt Elchardus.

Daarom heeft Pascal Smet, de Vlaamse minister van Onderwijs (SP.A), een onderzoek naar de oorzaken van de klachten en van de vroegere uitstap bevolen.

Sinds september van dit schooljaar kunnen gepensioneerde leerkrachten wel weer opnieuw aan de slag in het onderwijs. Maar slechts weinigen maken daar gebruik van. Eind vorig jaar waren er 22 personeelsleden die na hun 65ste opnieuw in het onderwijs stapten. De helft van hen geeft les in het volwassenenonderwijs, slechts twee in het kleuter- en lager onderwijs.


DS, 13-02-2010 (Inge Ghijs)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB