Euro is niet onkwetsbaar


Al blijven velen, zeker voor grotere bedragen, nog omrekenen naar Belgische frank, de euro is al bijna tien jaar een vaste waarde in onze portemonnee. Het lijkt ondenkbaar dat we ooit nog terugkeren naar de tijd dat je geld moest wisselen voor ieder reisje, zelfs naar een buurland. Dat munten ten opzichte van elkaar in waarde schommelen in functie van het vertrouwen dat de financiële markten hebben in hun stabiliteit, zijn we haast vergeten. Tijdens de bankencrisis van 2008 was de eurozone onze rots in de branding. Net als andere lidstaten kon België zich diep in de schulden steken om een financiële catastrofe af te wenden, zonder dat het, ogenschijnlijk, enige impact had op de wisselkoers.


Dat de Europese Commissie gisteren aankondigde dat een van de eurolanden, Griekenland, de facto onder curatele wordt geplaatst, is een niet te onderschatten stresssignaal. Voor het eerst wordt de interne soliditeit van de muntunie echt aan een test onderworpen.

Voor de muntunie bestond, klonk vooral vanuit Duitsland, de Europese betaalmeester, al de vraag hoe de lidstaten die eraan deelnamen in het gareel zouden worden gehouden. Zonder een politieke unie die toeziet op de cohesie tussen het economische en het begrotingsbeleid, kon dat wel eens foutlopen. Met name de landen van de zogenaamde ‘Club Med' –Griekenland, Italië, Spanje en Portugal – werden met een scheef oog bekeken. Zouden ze wel de discipline opbrengen om hun begrotingstekorten in toom te houden en hun concurrentiekracht te bewaken?

Voor het eerst sinds 1999, toen de deelnemende munten aan elkaar werden vastgeklikt, is die vraag acuut. De vergeten historische waarheid dat een muntunie nog nooit duurzaam is gebleken zonder eengemaakt politiek gezag, duikt weer op in bezorgde analyses. Griekenland kondigt, onder druk van de EU een drastisch saneringsplan aan. Maar de markten twijfelen: zal het wel overeind blijven als het stakingen en protesten gaat regenen?

Het uur van de waarheid nadert: de speculanten willen weten of de overige eurolanden Griekenland zullen bijspringen. Die wachten natuurlijk af, want anders geven ze een vrijbrief voor slordig beleid. Maar uiteindelijk zullen ze wel duidelijk moeten maken dat ze aan de euro niet laten tornen. Alleen dan zal de speculatie ophouden.

Economisch komt het niet slecht uit dat de euro internationaal wat terrein verliest. Dat komt onze concurrentiekracht ten goede. Maar dat voordeeltje mag ons niet blind maken voor de echte uitdaging. De Griekse tragedie maakt duidelijk dat de beleidsinstrumenten die de muntunie bijeenhouden, te zwak zijn. De schwung is al een tijdje uit de Europese integratie. Het wordt moeilijk om ze in deze omstandigheden weer op gang te brengen. Maar toch zal het moeten. Want onze euro is kwetsbaarder dan we denken.


DS, 04-02-2010 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB