Onze sociale zekerheid is een droom


We hebben een prima sociale zekerheid. Maar ze heeft ook heel zwakke kanten. En dat geeft de Belgische overheid nu zelf toe.


De Belgische sociale zekerheid – en het ruimere begrip ‘sociale bescherming – heeft in eigen land een goede reputatie. 86 procent van de Belgen vindt ze prima. Dat is veel meer (11 procentpunten) dan het gemiddelde in alle EU-landen samen (75 procent).

Betekent dat dat onze sociale zekerheid ‘een droom van een stelsel' is? Ja, ten dele wel. Maar het blijkt ook dat dat punt – de perceptie – de beste score is die ons stelsel behaalt in een Europese vergelijking. Op geen enkele indicator die de realiteit weergeeft, scoren we even goed als voor ‘perceptie'. Dat betekent dus dat we ook ‘dromen' als we de kwaliteit van ons stelsel roemen.

De publicatie van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid (FOD SZ) die dit openbaart, is uniek. Het gebeurt niet vaak in dit land dat een ambtelijke overheidsdienst zo open de sterktes en de zwaktes van het beleid in kaart brengt, zeker voor iets ‘delicaats' als de sociale zekerheid.

Wat zijn de sterke punten van onze sociale bescherming?

Het best scoren we dus voor ‘perceptie'. Ook voor ‘overbevolkte woningen' scoren we zeer goed: we hebben er veel minder dan elders.


Goed scoren we voor

De doeltreffendheid van de sociale zekerheid: zonder de sociale zekerheid zouden we meer armen hebben dan elders, mét hebben we er minder. De sociale zekerheid doet dus wat moet.

Zij die toch tussen de mazen van het net vallen en arm zijn, zijn maar een beetje arm. In andere EU-landen komt diepere armoede voor (‘armoedekloof'). De inkomensongelijkheid is hier trouwens kleiner dan elders.

Ook de ziekteverzekering werkt ook goed: minder mensen dan elders moeten zorg uitstellen omdat ze die niet kunnen betalen.

Ook voor de armoede onder de werkenden, scoren we goed, dankzij de hoge minimumlonen.

Armoede in gezinnen met kinderen is zeldzamer dan elders.


Wat zijn de zwakke punten?

Bij eenoudergezinnen komt armoede bij ons wel meer voor dan elders. Voor die groep is de sociale zekerheid niet doeltreffend.

Armoede onder huurders komt hier meer voor dan gemiddeld in de EU, omdat ons land geen huursubsidies heeft. Armoede onder woningeigenaars is hier zeldzamer omdat huiseigenaars van de overheid allerlei fiscale stimulansen krijgen.

De armoede onder gepensioneerden is hier hoger omdat onze pensioenen zo laag zijn.

Ook de armoede onder de niet-werkenden is hoger, omdat zoveel werkloosheidsuitkeringen betaald worden dat die wel laag moeten zijn.

En dat is meteen het zwakste punt van ons sociaal systeem: de werkzaamheidsgraad is hier laag. Te veel mensen zijn werkloos, zeker onder de laaggeschoolden.

Het boek geeft een goede diagnose. Maar het had nog beter gekund. Het vergelijkt België met het Europese gemiddelde. Het rijke België mag niet als ambitie hebben het maar net iets beter te doen dan het Europese gemiddelde. Het moet bij de top horen, zeggen critici. En als de studie ook historische gegevens had bevat, dan was gebleken dat België vroeger bij de top hoorde en dus achteruit is gegaan.

www.socialsecurity.fgov.be


Blog DS, 22-01-2010 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB