Uitgestorven griepvirus bijna in de herkansing


Terwijl de wereld angstig naar de Aziatische vogelgriep keek, lag de volgende wereldwijde epidemie op de loer in 3747 laboratoria.


Zonder dat die het wisten, hadden ze per ongeluk een griepvirus toegestuurd gekregen, waartegen niemand jonger dan 36 weerstand heeft.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) coördineert inmiddels het vernietigen van de viruszendingen. Die waren in februari terechtgekomen bij laboratoria in onder andere de VS, België en Duitsland. Ze waren een onderdeel van een 'proefpakket', dat zogenaamd bestaat uit weefsels of lichaamsvocht van een patiënt. De laboratoria moesten dat analyseren en een diagnose terugsturen, om te laten zien dat ze hun werk nog verstonden.

Een instelling in Canada sloeg als eerste alarm: er was bij de 'patiënt' influenza vastgesteld, veroorzaakt door een griepvirus dat H2N2 heet. En dat is niet, zoals gebruikelijk bij oefenmateriaal, een op dit moment in de wereld rondwarend virus, maar de 'Azië-griep' die sinds 1968 in het wild is uitgestorven. Wie na dat jaar werd geboren, heeft nooit de kans gehad zijn immuunsysteem ermee te laten kennismaken door besmetting of vaccinatie.

,,De groep zonder weerstand bestaat nu uit jongeren, dat is gunstig'', zegt viroloog Ab Osterhaus van het Nationaal Influenzacentrum in Rotterdam. Bij een griepgolf zijn het meest ouderen die overlijden aan de ziekte.

Geen enkel laboratorium heeft een besmetting gemeld. De kans daarop is klein, omdat daar dagelijks met gevaarlijk materiaal wordt gewerkt. Geïsoleerde werkruimten en speciale kleding voorkomen dat virussen ontsnappen.

Dat H2N2 uitstierf, kwam doordat zich een ander griepvirus aandiende, de HongKong-griep, die nog steeds in allerlei varianten de ronde doet. Zo gaat het telkens wanneer een gloednieuw griepvirus ontstaat. H2N2 zelf was verantwoordelijk voor een pandemie in 1957.

Virologen kijken al enige jaren angstig in de richting van Azië, waar alle nieuwe griepvirussen ontstaan, uit combinaties van virussen voor mensen met virussen die in dieren leven. Heel verdacht vinden ze de vogelgriep die daar is opgedoken.

Een echte pandemie, die dus ook ouderen te pakken neemt, eist miljoenen doden. Alleen al in Nederland zou dat volgens Osterhaus rond de vijfduizend mensen het leven kosten. Normaal sterven jaarlijks rond de duizend mensen aan de griep, ongeveer evenveel als in het verkeer.


Trouw, 14-04-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB