Santo subito


Eén keer heb ik Joseph Ratzinger een fractie van een seconde te lang horen zwijgen. Op 8 april 2005. Toen hij bij de begrafenis van Johannes Paulus II als voorganger optrad en de massa in het Italiaans Santo subito begon te scanderen. De overleden paus diende heilig te worden verklaard, en wel nu. Morgen is het misschien te laat. Dat kan kloppen. Al komt de heiligverklaring van de Poolse paus er beslist. Maar koning Boudewijn, die als jonge dode een spoedige canonisatie tegemoet leek te gaan, zal heel lang moeten wachten. Een troost: doden hebben veel tijd. Als ze al ongeduldig zijn, weten ze dat meesterlijk te verbergen.


Een paar ongelukkige uitzonderingen niet te na gesproken - moeder Teresa, de al vermelde Johannes Paulus II - neemt de Kerk haar tijd vooraleer iemand zalig of heilig te verklaren. Vijf jaar na de dood, niet eerder, mag de procedure worden begonnen. Er was overigens een periode dat men tot vijftig jaar na het overlijden bleef wachten. Dan was de beate bewondering verdampt, en bleven er nog maar weinig getuigen over die zich het slechte karakter van de kandidaat persoonlijk herinnerden.

Helaas, wij kunnen zo moeilijk wachten. Wij kopen te vlug te dure huizen en hebben op te jonge leeftijd seks met de verkeerde persoon, aldus opa, die graag hetzelfde had gedaan. Dat bedoel ik dus niet. Wat dan wel? Wij kunnen zo moeilijk wachten vooraleer een oordeel te vellen. Dat komt omdat wij ons niet door gedachten, maar slechts door verlangens laten leiden. De rust van de reflectie ontbreekt. Waarom werd Barack Obama bij het begin van zijn presidentschap heilig verklaard? Niet omdat hij heilig is, wel omdat wij zo graag zouden willen dat hij het was. Niet de heldendaden van de Amerikaanse president worden bekroond, maar onze eigen verlangens. En daar zit Obama dan met zijn prijs.

De waan van de dag. Als tien jaar geleden een boefje van allochtone oorsprong een handtas stal, las je overal dat er sociale woningen moesten verrijzen. Totaal voorbijgestreefd, die gedachte. Vandaag willen we meer gevangenissen zien. Een vooruitziend architect pikt hierop in. Gevangenisarchitectuur in Vlaanderen, ik zie het fotoboek al schijnbaar slordig op het salontafeltje van Kevin en Vanessa liggen, u weet wel, die lui van een paar alinea's geleden met dat te dure huis en zo.

Wat troost mij? Liefde, kunst en champagne, uiteraard binnen de veilige contouren der stoïcijnse soberheid. En nog iets. Latijn. Toen ik zondag hoog in de Sint-Pietersbasiliek met Katty Allaert de heiligverklaring van pater Damiaan voor de radio becommentarieerde, doorbladerde ik niet zonder enige vertedering het boekje dat de teksten van de dag bevatte. Vaak in het Latijn. Wat een prachtige taal. Dood ook, behalve in de Kerk. Het ontroert mij dat veruit de meeste mensen die ooit Latijn hebben gesproken al lang gestorven zijn. Elke taal is herinnering, Latijn een mausoleum. Het is beknopter dan andere talen. Omdat bepaalde en onbepaalde lidwoorden ontbreken. Daarom twijfel ik wanneer ik de geloofsbelijdenis in het Nederlands lees, want dan is ze te duidelijk. Terwijl ik nauwelijks moeite heb met wat in het Latijnse Credo staat. Nauwelijks moeite? Minder moeite. Meer plezier.

Ach, Latijn. Een taal die dood genoeg is om te doen nadenken, en waarvan de schoonheid fanatisme verhindert. Het volk schreeuwde in het Italiaans om de heiligverklaring van Johannes Paulus II, niet in het Latijn. Had het Nobelprijscomité vorige week in het Latijn vergaderd, er zou minder zijn gezegd en beter zijn gekozen. Latijn is cultuur, is geschiedenis, is denken, is afstand nemen, is spotten met de waan van de dag.

Helaas. De op 20 april 2009 verschenen visienota-Monard (gruwelijk woord, visienota bedoel ik, tegen Monard heb ik niets) wil het aandeel van klassieke talen in de eerste graad van ons secundair onderwijs sterk terugdringen. Te elitair. Latijn staat gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen in de weg.

Wat een onzin. Dan kun je net zo goed beweren dat de schoonheid van Marilyn Monroe het zelfvertrouwen van de Amerikaanse huisvrouwen ondermijnde. Alsof kansarme leerlingen ermee geholpen zijn dat iedereen minder goed leert nadenken, slechter analyseert, weinig fraaie zinnen bouwt, niet langer een thuishaven vindt in het Latijn, zich laat leiden door de waan van de dag.

De Kerk is niet mee met haar tijd. Juist. Maar wie altijd mee is, vergist zich even schromelijk. Virtus in medio.


DS, 15-10-2009 (Rik Torfs)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB