Rode Wijn


Onlangs hoorde ik het hem nog eens zingen op de radio. ,,Drink rode wijn, dan vergeet je al je zorgen. Drink rode wijn, want dan denk je niet aan morgen. Doe net als ik want de eenzaamheid kan vrees'lijk zijn, mijn hart doet pijn.'' In andere omstandigheden zap ik nogal gezwind weg van Vlaamse en andere schlagers. Maar dit keer bleef ik luisteren. Uit een vorm van piëteit, vermoed ik.


Enkele maanden geleden, dertig jaar na zijn grootste hit, vonden ze zijn lichaam in de Grote Ringvaart in Brugge, zijn geboortestad. Georges Lisabeth, 59 jaar, artiestennaam Joe Harris. ,,Nooit meer je arm om me heen'', schreef zijn vrouw op het rouwprentje, ,,Ik voel me nu zo hopeloos alleen.'' En ook: ,,Waarom ging je van me weg, zomaar...?'' Zijn dochter schreef: ,,We namen geen afscheid en dat knaagt.''

Hoe eenzaam moet een mens zijn om zonder afscheid weg te gaan en terug te keren naar het water? Een faillissement, liefdesperikelen, kanker, hij had het allemaal gehad. En nu stond hij sinds jaren ook geparkeerd in de schaduw van het succes. In een In memoriam op het Internet lees ik: ,,Inmiddels was hij opnieuw begonnen met optredens, vooral in de namiddagen..'' Schlagerzangers die hun optredens naar de namiddag zien verhuizen, het is geen goed teken. Vroeger liepen jonge meisjes storm voor hem, nu schuifelden vooral nog oudjes op zijn tonen over de dansvloer, in de cafetaria van het rustoord. Hij bleef het maar zingen, van die rode wijn, maar het hielp niet meer -- hij dronk trouwens liever witte.

Jammer dat hij er niet echt bij was, in de Mechelse kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Hanswijk, waar zijn begrafenis werd ingeleid. Voor een van zijn liedjes kreeg hij daar zowaar een staande ovatie, dat had hem misschien weer even naar het leven doen verlangen.

Iedereen heeft een beetje applaus nodig in zijn of haar leven, maar podiummensen allicht het meest. Ik kan me voorstellen hoe moedeloos en verlaten hij zich soms gevoeld moet hebben, als hij het krakende applaus en het valse geneurie hoorde van zijn bejaarde fans en als na het obligate bisnummer ten slotte de micro werd stilgelegd en de luidsprekers en de instrumenten werden opgeborgen. Nog even blijven glimlachen, schlagerzangers en clowns lachen door alles heen. Geweldig. En dan terug naar huis. Eens kijken in de agenda of er die week nog een namiddag bezet is, weer een namiddag van rode wijn en niet denken aan morgen. Dan in bed terugdromen naar de avonden waarop hij jong en ouder met honderden tegelijk liet meebrullen en dankbaar geloven dat ze even die zorgen van morgen mochten vergeten. Dat moment daar in bed, dat is eenzaamheid.

Zelf heb ik het gevoel dat ik af en toe gewoon uit goesting graag een glas drink. Of om de zinnen te verzetten, bijvoorbeeld van gespannen naar ontspannen, of om een klein succesje te vieren. Maar misschien drink ik soms wel uit een soort van voorzorg, om eenzaamheid voor te zijn, of alleenheid, net als in het liedje van Joe Harris. We proberen allemaal te ontsnappen aan ons eenzame ik. Bij de ene lukt dat een tijdlang met ijdele roem, bij een ander met rode wijn, of door het gezelschap van een bedgenoot. Alleen sterken en dwazen kunnen draaglijk alleen zijn met zichzelf.

Enkele dagen geleden vroeg ik een gescheiden vijftiger waarom hij zo obstinaat op zoek bleef naar een vrouw. Voor alles, zei hij, voor alles wat ik heb en niet kan delen. Voor het ontbijt, voor de nacht, om thuis te kunnen komen in een huis dat warm is, en opdat ik niet tegen mezelf zou moeten praten. Maar het lukt niet. Er passeert wel eens een vriendin, maar na het ontbijt is ze weer weg, zelf op de vlucht om weer elders niet alleen te zijn en een ander in dat gevoel te laten delen. Ik bezoek hem af en toe. Maar meestal is er 's avonds niemand en is, jawel, rode wijn zijn beste vriend. Zijn andere vrienden heffen de eenzaamheid niet op, of hooguit in een kortstondige roes. Ik blijf alleen vanbinnen, zegt hij, zelfs op een drukke receptie of op een verjaardagsfeest. Will Tura zong het al, dat hij het bij zijn vrienden niet meer kon vinden.

Iets dergelijks heeft allicht ook Joe Harris gevoeld, in zijn pijn, daar aan de kant van het water. Hij was nochtans niet alleen, een trotse grootvader zelfs van het kleinkind dat hem `opa zanger' noemde. Maar daar aan het water was hij alleen. Op het doodsprentje schreef zijn vrouw: ,,Dit was ik nog zo graag gebleven: je steun in de strijd tegen de pijn. Waarom heb je daaraan getwijfeld?'' Misschien twijfelde hij daar niet aan, maar het was niet genoeg. Op de laatste reis wilde hij met niemand zijn, en met alleen de steun van de pijnloze stilte die het water hem beloofde. Hij had gelijk. Ik ken er die het gedaan hebben, samen de dood in, maar vergeefs. Zelfs al verzin je iets om samen met je geliefde de wereld te verlaten, dan nog reis je samen apart. De som van de delen wordt nooit een geheel. Nu snap ik waarom mijn vrouw ooit zei dat ze graag in mijn buik wilde wonen.

Laurens De Keyzer is redacteur van deze krant.


DS, 03-08-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB