Dansen voor Rusland


>Oligarch had nood aan danseressen in Frankrijk >Onze ambassadeur verleende vriendendienst >Het gaat om meer dan een 'beroepsfout'


Blijkbaar heeft onze minister van Buitenlandse Zaken, Karel De Gucht, met zijn optreden in de Kamer en de Senaat vorige donderdag de lont uit het kruitvat gehaald. Onze ambassadeur in Moskou, Bertrand de Crombrugghe, had vorig jaar aan de Russische oligarch Suleiman Kerimov blijkbaar een vriendendienst verleend, door vijf visa te verlenen aan vijf Thaise danseressen die moesten optreden op een feestje van Kerimov aan de Côte d'Azur.

Daarover bevraagd in Kamer en Senaat zei De Gucht: 'Ambassadeur de Crombrugghe maakte een beroepsfout toen hij op vraag van Suleiman Kerimov een visum heeft verleend aan vijf Thaise danseressen. Hij heeft me een brief geschreven waarin hij dat toegeeft en hij heeft me zelf gevraagd om ontheven te worden van zijn functie als ambassadeur in Moskou.'

Officieuze bronnen op Buitenlandse Zaken spraken de aanvankelijke suggestie van enkele media tegen als zou onze ambassadeur aan de Franse partouzes van Kerimov hebben deelgenomen. Hij had de visa verleend - toegegeven, een 'inschattingsfout' - in 's lands belang. Want Kerimov is bevriend met de Russische premier, Vladimir Poetin, en stak vorig jaar een handje toe om onze toenmalige premier, Yves Leterme (CD&V), aan een ontmoeting met Poetin en mogelijk minister De Gucht zelf aan een ontmoeting met zijn Russische collega Sergej Lavrov te helpen (DS 12 juni).

Kous af, blijkbaar. De Crombrugghe zit sinds (zeer) kort terug op de administratie in Brussel - blijkbaar een zware sanctie - en kan eerlang een nieuwe ambassadeurspost in het buitenland ambiëren.

In het hele verhaal lijkt er nochtans meer aan de hand dan een loutere 'inschattingsfout' of persoonlijke 'beroepsfout', zoals Buitenlandse Zaken nu suggereert. De banden tussen onze regering - en blijkbaar ook onze diplomatie - en Kerimov zijn al langer onverkwikkelijk. Het danseuses-verhaal toont hoe naïef onze overheid is in haar banden met Kerimov en Poetins Rusland in het algemeen, met als gevolg dat zelfs topdiplomaten essentiële procedures en fundamentele deontologische regels overtreden. Anders gezegd: de feiten waren een stuk onschuldiger geweest als onze ambassadeur wel een partouze-man zou zijn, want dan ging het alleen om een persoonlijke fout.

Suleiman Kerimov (43) raakte in 2006 met zijn Ferrari van de weg af in Nice en liep zware brandwonden op. Veeleer toevallig kreeg ons ministerie van Defensie, onder leiding van toenmalig minister André Flahaut (PS), de vraag om onze militaire brandwondenspecialisten van Neder-over-Heembeek in te zetten. Onze militairen hebben letterlijk Kerimovs vel gered. Voor een ordinaire Rus zou dat uiteraard niet zijn gebeurd - Kerimov betaalde overigens zonder verpinken de torenhoge rekeningen, de man is multimiljardair.

Het hele verhaal is weliswaar, laten we zeggen, wat vreemd - ons leger dient niet om kapitaalkrachtige buitenlandse patiënten te verplegen - maar niet geheel onverdedigbaar. Als het verhaal daar was geëindigd, tenminste.

Maar als de versie van de 'officieuze bronnen' op Buitenlandse Zaken klopt, dan heeft ons ministerie van Defensie of Buitenlandse Zaken de Russische oligarch vorig jaar om een wederdienst gevraagd. Om die ontmoetingen van Leterme met Poetin en mogelijk ook van buitenlandminister De Gucht met collega Lavrov te 'faciliteren'. En in die periode heeft Kerimov dan maar zelf om een kleine wederdienst gevraagd, voor zijn favoriete Thaise karakterdanseressen.

Het initiatief om Kerimov in te zetten als een soort officieuze Belgische lobbyist, komt dan van iemand in Brussel - het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat ambassadeur De Crombrugghe zoiets op eigen houtje zou doen. Het lijkt er dus op dat iemand in onze overheid had besloten om het spel op zijn Russisch te spelen. Het grenst aan eindeloze naïviteit om dan te denken dat in Rusland het spel verder keurig en volgens deontologische regels kan worden gespeeld. In Rusland gelden, om het zacht uit te drukken, andere normen en waarden dan bij ons het geval zou moeten zijn. Of zoals het oude gezegde luidt: wie bij de hond slaapt, krijgt zijn vlooien.

De vlooien kwamen in dit geval in de vorm van vijf Thaise 'danseressen', voor wie onze ambassadeur in Moskou alle procedures negeerde om hen even te helpen aan een visum voor Frankrijk (een Schengenland, waarvoor ook een Belgisch visum geldig is).

Het gaat niet om een akkefietje. Dat Frankrijk zelf voorzichtig is geworden met dit soort van visa, heeft een geschiedenis. In januari 2007 werd een andere Russische oligarch, Michail Prochorov, opgepakt in het mondaine skioord Courchevel omdat hij daar een hele harem van jonge Russische vrouwen had verzameld. Met het dossier van de Thaise danseressen heeft België nu geholpen om de geijkte Franse procedures voor zo'n visumverlening te omzeilen. Daarmee alle eigen regels, zoals het noodzakelijke advies van onze Dienst Vreemdelingenzaken, negerend. Nog erger is dat ons land zich een onbetrouwbare partner in het Schengen-systeem heeft getoond.

Dat systeem verleent Europese burgers en onze legale bezoekers een maximale hoeveelheid aan reisvrijheid - maar vraagt ook om een grote mate aan verantwoordelijkheid en wederzijds vertrouwen. Onze ambassadeur in Moskou heeft, blijkbaar om enkele Belgische politici aan hun hoge ontmoetingen in Rusland te helpen, dat vertrouwen beschaamd.

Als minister De Gucht dat louter afdoet als een persoonlijke 'beroepsfout', is er iets grondigs mis met de deontologie op Buitenlandse Zaken.

Jorn De Cock is redacteur buitenland.


DS, 15-06-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB