En plots is de kleine jongen voor altijd verdwenen


PEKING - Jongetjes zijn schaars in China. Dat maakt hen gewilde handelswaar voor misdaadbendes. Ouders van ontvoerde jongens krijgen weinig steun.


Li Shang was vier jaar toen hij op 15 maart 2004 om vier uur 's middags in de binnentuin voor zijn huis in Kunming, de hoofdstad van de zuidwestelijke provincie Yunnan, aan het spelen was. Zijn vader Li Qinfang was naar boven gelopen om drinken te halen. Toen hij tien minuten later terugkwam, was de kleine jongen nergens meer te bekennen.

'Twee uur na de verdwijning belde ik de politie, maar die zei dat ik maar moest terugkomen als ik mijn zoon na 24 uur nog niet had gevonden', zegt Li Qinfang. Meer dan zestig buren en familieleden hielpen mee zijn zoon te zoeken. Pas om 1 uur 's nachts was de politie bereid te komen. 'Ze maakten een proces-verbaal op en wensten ons sterkte.'

Li en zijn vrouw Pu Caiju verdienen samen veertien euro met werk in de keuken van een buurt-restaurant. Samen met hun vijftienjarige dochter wonen ze op de tweede verdieping van een morsig appartement van veertig vierkante meter in de buitenwijken van Kunming. Het speelgoed van Li Shang ligt opgeborgen in een la samen met de foto's van het jongetje. 'We zullen niet rusten voordat we onze zoon hebben teruggevonden', zegt Pu Caiju.

De verdwijning van Li Shang staat niet op zichzelf. Yunnan is de afgelopen jaren geteisterd door een golf van kinderontvoeringen. Uit de stad Kunming alleen al verdwijnen jaarlijks honderden jongens. Het zijn vaak de zonen van arbeidsmigranten, die naar de steden verhuisden in de hoop op een beter bestaan. Over hun lot wordt gezwegen op last van de communistische partij. Er is geen hulplijn. Het is geen nationale kwestie.

Terwijl de veiligheidspolitie op een afstandje meekijkt, vertellen in de lobby van hotel Greenland in het centrum van Kunming nog zes andere arbeidsmigranten hoe hun kinderen verdwenen zijn. Wang Xingpu, een bouwvakker, raakte op 1 oktober 2003 bijvoorbeeld zijn twee zoons Wang Tao (7) en Wang Wei (5) kwijt.

De Chinees-Britse organisatie Save the children houdt kantoor in het centrum van Kunming. De toename van het aantal ontvoerde kinderen heeft volgens projectmanager He Ye alles te maken met de binnenlandse migratiestromen. Het gaat vooral om jongetjes van nul tot vijf jaar. Zij worden ontvoerd voor illegale adoptie of arbeidsexploitatie.

Een onderzoek dat in 2002 werd uitgevoerd door de Verenigde Naties wees uit dat het aantal ontvoeringen sinds de jaren tachtig enorm is toegenomen. Schattingen van het aantal verhandelde kinderen per jaar lopen uiteen van 20.000 tot 70.000, zegt hoogleraar Zhao Jie, verbonden aan de Academie voor Sociale Wetenschappen in Kunming. Zhao werkte mee aan het VN-onderzoek en is adviseur van Save the children.

Uit het VN-onderzoek bleek dat de migrantenzoontjes meestal worden ontvoerd door bekenden van de ouders. Voordat het kind de adoptieouders bereikt, is het verschillende malen doorverkocht. Alleen al in Yunnan, een provincie met veertig miljoen inwoners, zijn meer dan driehonderd bendes actief. Uiteindelijk worden de kinderen voor 2.000 tot 5.000 euro verkocht aan adoptieouders. Het gaat soms om rijke stellen uit de kustprovincies die zelf geen kinderen kunnen krijgen. Maar meestal komen de jongetjes terecht in dorpen waar ze worden geadopteerd om een familielijn in stand te houden en op het land te werken.

He Ye van Save the children zegt dat het moeilijk is zicht te krijgen op de omvang van het probleem. Door de onophoudelijke migratiestroom is het bijhouden van een geboorteregister uiterst gecompliceerd. De politie geeft zonder al te veel problemen nieuwe identiteitspapieren af. Bovendien is de Openbare Veiligheidsdienst onderbemand en slecht voorbereid op zijn taak.

Li Qinfang lacht bitter als hij de uitspraak van He Ye hoort. Slecht voorbereid op hun taak? 'Ik word behandeld als een crimineel. Mijn telefoon wordt afgeluisterd en elke stap die ik zet, wordt gevolgd. De politie is in staat elk verdacht persoon die de overheid onwelgevallig is, op te sporen. Maar wij gewone arbeiders zijn onbelangrijk. Sterker nog: de overheid zegt dat we maar beter op ons kind hadden moeten passen.'

Li Qinfang vertelt dat hij kort na de verdwijning van zijn zoon hoorde dat er op dezelfde dag nog zeven andere jongetjes van 2 tot 5 jaar waren gekidnapt. Hij zocht contact met andere slachtoffers. Inmiddels is hij leider van een belangengroep waarbij zich meer dan 200 ouders hebben aangesloten. 'Twee jaar lang was ik voltijds bezig met het zoeken van mijn kind.'

Een jaar na de verdwijning kwam hij de ontvoerders van zijn zoon op het spoor. De politie arresteerde elf kidnappers, negen van hen kregen de doodstraf. Maar de aanhouding bracht geen soelaas. Om indruk te maken, werden de misdadigers binnen enkele dagen geëxecuteerd, inclusief de man die Li Shang had ontvoerd. 'Maar waarom werden deze misdadigers niet langer ondervraagd voordat ze werden geëxecuteerd? Toen bleek dat de politie weer geen enkele moeite deed om informatie over onze kinderen los te krijgen, waren wij ouders buiten zinnen van woede. We stonden weer met lege handen.'

©NRC Handelsblad (Bettine Vrieskoop), in DS, 07-05-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB