Nederlandse ouders vluchten net over de grens naar Vlaanderen om te vermijden dat hun kinderen door de Nederlandse jeugdzorg geplaatst worden. Uit onderzoek van het tv-magazine Netwerk blijkt dat ze hier ongemoeid worden gelaten.

Brusssel: Het Vlaams agentschap Jongerenwelzijn geeft toe dat het gebeurt, maar beweert dat het om een 'marginaal gegeven' gaat en dat er geen aanwijzingen zijn dat ons beleid lakser zou zijn.

Toen ze hoorde dat haar kinderen onder toezicht geplaatst dreigden te worden in Nederland, wist Celine van de Ven wat te doen. "Dan moet je maken dat je het land uitkomt. Anders ben je je kinderen kwijt en krijg je ze niet terug", getuigde de vrouw in Netwerk. Op advies van haar advocaat schreef ze zich eind 2007 uit in Nederland en trok met haar kinderen de grens over. Ze dook een tijdlang onder in Postel en woont nu in Lommel.

Lariekoek

Hier werd ze naar eigen zeggen pas maanden later gecontacteerd door de Belgische diensten voor jongerenwelzijn. Ze vroegen of ze vrijwillig wou meewerken aan een onderzoek. "Ik heb toen beslist om af te zien van die bemoeienissen en sindsdien is het stil gebleven." Nochtans spreekt het dikke dossier van het Nederlandse bureau voor jeugdzorg over "grote bezorgdheid over de ontwikkeling en veiligheid van de kinderen" en wordt ze omschreven als een 'borderline'. Informatie die van de Ven zelf afdoet als 'lariekoek'.
Een andere moeder die met drie kinderen de grens overtrok, vertelt een gelijkaardig verhaal. Hoewel in haar dossier volgens Netwerk sprake is van schoolverzuim van de kinderen, ze eerder al uit de ouderlijke macht werd ontzet en haar kinderen toegeven ook in ons land amper naar school te gaan, zegt ook zij met rust gelaten te worden door de Belgische jeugdhulpverlening.

Kindermishandeling

Precies daarom trekken steeds meer Nederlandse gezinnen met een dossier bij de Nederlandse jeugdzorg naar België omdat ze hier minder streng zouden zijn, concludeert Netwerk. Nederlandse politici van de Tweede Kamer reageerden bijzonder verontwaardigd op de uitzending, sommigen spraken zelfs van 'kindermishandeling'.
Een meerderheid van de Tweede Kamer drong aan op spoedoverleg met bevoegd minister Andre Rouvoet. Die laat weten "nader te onderzoeken hoe vaak het voorkomt en of het in de praktijk moglijk is om de overdracht van de zorg voor deze kinderen te verbeteren". Hij zei ook hierover contact op te nemen met zijn Belgische ambtgenoot.
Hoeveel Nederlandse ouders met hun kinderen uit de grensstreek precies naar ons land vluchten, is niet duidelijk. Jan van Ruth, Van de Vens advocaat, heeft de voorbijetwee jaar een vijftiental gezinnen het advies gegeven te vertrekken. Vijf van hen hebben dat ook gedaan.

Nederland repressiever

Ook Lucienne Janssen van het Comité Bijzondere Jeugdzorg in Maaseik zei in Netwerk een toename te merken van het aantal Nederlandse gezinnen met een dossier bij Jeugdzorg dat naar België verhuist.In totaal zo'n 5 to 8 procent van hun dossierbestand.
"Mensen die verhuizen omdat ze bang zijn voor een interventie van jeugdpreventiediensten kennen we al een tijdje", reageert Lucien Rahoens, afdelingshoofd van het Vlaams Agentschap Jongerenwelzijn. "Maar dat waren marginale initiatieven. De Netwerk-reportage laat uitschijnen dat er nu een stroom uit Nederland naar België komt omdat het beleid in Nederland repressiever is en bij ons lakser. Wij zullen dat nagaan, maar het zou mij ten zeerste verbazen".
"Ook in Vlaanderen zijn er gezinnen die naar Nederland of naar Wallonië trekken om onder bepaalde maatregelen uit te komen", zegt Dirk Broos, adjunct-kabinetschef van bevoegd minister Veerle Heeren (CD&V). "Je kunt dat ook niet verbieden. Het probleem is zeker niet groter geworden, het blijft een marginaal gegeven."
Over de vraag waarom de jeugdhulpverlening in ons land dan schijnbaar andere conclusies trekt uit dossiers dan Nederland, reageert Rahoens kort. "Over individuele dossiers kunnen we niet communiceren. Het is best mogelijk dat Vlaamse comités voor bijzondere jeugdzorg tot een andere conclusie komen dan hun Nederlandse collega's. De situatie van een gezin is dynamisch, die kan veranderen. Maar als dossiers uit Nederland aan ons worden doorgegeven, worden die onderzocht."
Rahoens bestrijdt ook ten stelligste de conclusie dat hulpverlening in ons land lakser zou zijn. "Vrijwillige hulpverlening betekent niet dat je laks bent. Als hulp echt nodig is en mensen weigeren dat, zullen wij ook naar de jeugdrechter stappen. Het enige verschil met Nederland is dat je in België nog de buffer van de bemiddelingscommissie hebt voor je van vrijwillige begeleiding de stap naar de jeugdrechter maakt."

Ontwikkelingsland

De Nederlandse advocaat Van Ruth, tevens motor achter een deel van de beweging, noemt de Vlaamse jeugdzorg zelf ook niet per se lakser, hij is het vooral oneens met heel wat beslissingen van de Nederlandse jeugdzorg, zegt hij aan De Morgen. "Ik adviseer Nederlandse ouders enkel om naar België te verhuizen als ik sterke vermoedens heb dat een nakende uithuisplaatsing of ondertoezichtstelling van kinderen onterecht is. De rapportering van de jeugdzorg in Nederland deugt vaak niet. De ouders wordt nu verweten dat ze zich onttrekken aan de zorg. Alsof België een ontwikkelingsland is en daar geen zorg wordt geboden."
Kees Tromp, hoofd van de afdeling beleid van het Bureau jeugdzorg in Noord-Brabant doet die kritiek echter van de hand. "Een uithuisplaatsing is sowieso een beslissing van drie onafhankelijke instanties. De jeugdzorg en raad voor de kinderbescherming stellen een rapport op en vervolgens velt de kinderrechter een onafhankelijk oordeel. Dat lijkt me geen eenzijdig oordeel." Op Van Ruth maakt het weinig of geen indruk. Hij lijkt niet van plan zijn advies in te slikken.

Bron: De Morgen 07-03-2009