'Dit zie ik in België niemand doen'


BOEKAREST - Vijf studenten orthopedagogie van de Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen staan op hun studiereis versteld van haar belangeloze inzet, net als die van tientallen anderen moeders die hun baan opgaven voor de besmette kinderen.


'Dit grijze, grauwe Boekarest knot mijn gevoelens volledig af, maar nu moet ik mijn best doen om niet te huilen', zegt de 21-jarige Bert Hoskens. Hij is zopas het huis van Veronica uit gestapt, een vrouw die ruim tien jaar geleden haar baan als verpleegster opgaf om drie met hiv geïnfecteerde meisjes te adopteren die in het ziekenhuis door hun biologische ouders waren achtergelaten. Alija en Maria zijn vandaag 16 jaar, hun zus is overleden.

Veronica nam er later nog twee jongens bij, Georghe en Filipe, allebei vijf jaar en besmet met het aidsvirus. Ook haar bloedeigen dochter woont nog in. Veel volk in een verzorgd, maar klein huis.

'Ik slaap op de bank in de woonkamer. Dan kan ik iedereen in het oog houden', zegt de goedlachse moeder. Ze heeft de salontafel overladen met cake en zoetigheid en schenkt naar hartenlust cola voor haar gasten.

Naast Bert zijn die gasten Sasha Bruynseels, Aafke De Leeuw, Sandra Smets en Annelies Van Pelt. Ze volgen binnen de opleiding orthopedagogie de studierichting toegepaste jeugdcriminologie aan de Karel de Grote-Hogeschool in Antwerpen. Net als hun studiegenoten (zie kader) vormen zij een groepje van vijf dat binnen Europa een instelling of project moest zoeken dat zich richt op de begeleiding van jongeren met een specifieke problematiek. Dit vijftal koos voor Health Aid România (HAR), dat zich over de hiv-positieve kinderen ontfermt.

Health Aid România is een organisatie die zeven 'familiehuizen' beheert. Ze vond vrijwilligers om daar als pleegouder te zorgen voor in totaal zesendertig kinderen die als baby met hiv besmet werden. Die besmetting gebeurde op grote schaal onder het bikkelharde regime van de dictator Nicolae Ceausescu. Zo'n 10.000 baby's werden onder zijn bewind, meer bepaald eind jaren tachtig, met het hiv-virus besmet door bloedtransfusies met besmette naalden. Zevenduizend van hen leven nog. Ze werden vaak in ziekenhuizen achtergelaten omdat de ouders te arm waren om voor hen te zorgen of te overweldigd waren door de schaamte.

De kinderen verbleven noodgedwongen in het ziekenhuis, hoewel ze allesbehalve bedlegerig waren. Tot een afdeling van Health Aid UK in 1990 ter plekke kwam om aan het probleem te verhelpen. Onder hun auspiciën werd in 1996 HAR opgericht.

'De aandacht is door de jaren verschoven van stervensbegeleiding naar medische zorg, tot het aanbieden van een waardig leven in familieverband', zegt Cristina Enache, de projectcoördinator van HAR. HAR bekostigt de zeven woningen en verzamelt sponsorgeld voor kleding en onderwijs. De pleegouders ontvangen elk 150 euro per maand, voor permanente zorg. Terwijl een maandloon in Roemenië voor de meeste mensen tussen 200 en 400 euro ligt.

'Deze pleegouders kunnen geen andere baan aannemen. Zij zorgen dag en nacht voor kinderen die een bijzondere medische behandeling volgen en mentale steun nodig hebben. Veel pleegouders hebben een kind in hun armen zien sterven', legt Enache uit.

Veronica geeft toe dat ze met weinig moet rondkomen, maar zegt dat ze haar baan zonder veel nadenken opgaf: 'Het ging als vanzelf. Ik moest dit doen.'

De Antwerpse studenten staan te kijken van zoveel engagement. 'Dit zie ik in België niemand doen. Wij zijn te veel op ons eigen leven en welvaart gesteld. Ik kan als twintiger niet alles opgeven om voor deze kinderen te zorgen. Als hulpverlener ga je om vijf uur naar huis, dit is iets heel anders', zegt Sandra.

'Het is wel prachtig dat deze kinderen zich aan een eigen familie kunnen hechten en een vertrouwensband opbouwen. Dat is toch een groot verschil met hulpverleners die in shifts komen en gaan', bedenkt Annelies.

Sasha ziet zichzelf als pleegouder wel zitten in het hiv-project. Maar Bert vreest voor de haalbaarheid op lange termijn: 'Deze vorm van zorg is heel intensief en vraagt veel financiële middelen en vrijwilligers. Volgens mij is dit mogelijk omdat het nog kleinschalig is. Als het probleem op grote schaal wordt aangepakt, dan stapt men misschien ook over op zorginstellingen, omdat dat economisch efficiënter is.'

De jonge student heeft nog een andere bedenking: 'Zijn de pleegouders in staat om met specifieke gedragsproblemen om te gaan? Bij deze zieke kinderen komen die vaker voor. Als hulpverlener zijn wij daarvoor opgeleid.'

De studenten laten de opbrengst van hun cakeverkoop achter. Alle middelen zijn welkom, want sinds Roemenië in 2007 tot de EU toetrad, beslisten de Verenigde Naties dat de financiële hulp aan het land kon worden afgebouwd.

'Veel ngo's volgen helaas het voorbeeld van de VN', zegt Cristina, die met HAR nog tot maximaal juni 2010 werkingsmiddelen heeft. 'De middelen van de EU gaan ook rechtstreeks naar de overheid en sijpelen niet altijd door tot de ngo's.'


DS, 02-04-2009 (Johan Decrom)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB