De avond dat iedereen voor tv zat


BRUSSEL - Liefst 2,1 miljoen mensen zagen Freek Braeckman 'De slimste mens' winnen. Net geen 2 miljoen keken naar 'de bospoeper'. Duizelingwekkende cijfers.


'Het is gebeurd', zou Erik Van Looy zeggen. De Eén-quiz De slimste mens ter wereld sloopte donderdag de mythische grens van twee miljoen kijkers. Erik Van Looy had zelf een paar dagen geleden in de Nederlandse talkshow De wereld draait door gegokt op 1,8 miljoen kijkers. Het werden er 200.000 meer. Ook Van vlees en bloed flirtte met de twee miljoen-grens, maar raakte er net niet over. De twee programma's nestelen zich in de top-drie van best bekeken programma's sinds de nieuwe meetmethode werd ingevoerd in 1997. Schalkse ruiters blijft nipt op kop.

Ook Jean-Philip De Tender, netmanager van Eén, is verbaasd. 'Weinig televisiemakers anno 2009 geloofden dat het nog mogelijk was om twee miljoen kijkers te halen.' Algemeen werd aangenomen dat de versnipperde markt - er komen steeds meer zenders bij - en de opkomst van digitale televisie het onmogelijk maakten nog zo goed te scoren.

De Slimste Mens haalde ook een verbluffende 80 procent marktaandeel. Daarmee gaat de VRT in tegen een internationale trend: steeds meer grote zenders wereldwijd zien hun marktaandeel geleidelijk wegzakken.

Beide programma's haalden hoge waarderingscijfers: 8,34 voor De slimste mens en 8,3 voor Van vlees en bloed. Ter vergelijking: 7,5 is het richtpunt voor de VRT. Vanaf 8 spreekt men van ontzettend goed.

Men zou bijna vergeten dat vooraf vragen gesteld werden over beide programma's. Zou het niet het seizoen te veel worden voor De slimste mens ter wereld? Was het geen foute keuze om een duur fictieproject als Van vlees en bloed op donderdagavond, een weekdag, te plaatsen? Nee dus. De twee programma's maakten van de donderdag de best bekeken weekavond.

Maar hoe kan het dat ze zo sterk scoorden? Hilde Van den Bulck, de mediaspecialiste van de Universiteit Antwerpen, ziet in de kijkcijfers een bewijs dat analoog kijken helemaal niet dood is. 'De hype-factor speelt hierin een rol. Acht mensen zitten in de trein, zeven praten over De slimste mens. Dan wil die achtste het volgende keer ook gezien hebben. Mensen gaan die programma's ook niet opnemen om later te bekijken, want dan kun je niet meepraten. Ook internettoepassingen zoals Facebook doen er iets aan. Termen als “de bospoeper, komen minuten na uitzending al op Facebook.'

Dat Woestijnvis beide programma's maakte, speelt volgens Van den Bulck mee. 'Van vlees en bloed was nieuw, maar omdat Woestijnvis de reeks maakte, weten kijkers dat ze veel mogen verwachten.' En ook de timing zat goed. 'De programma's worden uitgezonden in een kille periode, waardoor meer mensen willen kijken.'

Herman Konings, een trendwatcher van Nxt, ziet een bredere sociologische uitleg. 'Vlamingen zoeken hun entertainment binnenshuis. We hebben steeds minder vrije tijd, en die spenderen we het liefst in ons eigen huis. De toog werd vervangen door het televisietoestel. Steeds meer mensen kijken ook tv in hun slaapkamer. De slimste mens is dan een soort van slaapmutsje.'

Konings ziet een rode draad bij de best scorende programma's. 'Het is een vorm van toogpraat, gecombineerd met diepgang. De slimste mens is een behoorlijk moeilijke quiz, doorspekt met tooggrappen. Van vlees en bloed zit vol seksuele toespelingen en woorden, maar is tegelijk een reeks met dat tikkeltje extra.'

Heeft het feit dat de VRT heel wat middelen ter beschikking heeft, ook iets te maken met het succes? Volgens woordvoerder Bjorn Verdoodt alvast niet. 'Dit is geen offensief van de VRT. De slimste mens loopt al vele seizoenen. En we hebben een traditie in sterke fictie: dat is ook niet nieuw. Het is een verbluffend succes. Wij kunnen er enkel maar met grote ogen naar kijken.'


DS, 07-02-2009 (Kristof Hoefkens)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB