Turkije haalt kansen als EU-lid zelf onderuit


De verwezenlijking van het vurig gewenste EU-lidmaatschap van Turkije komt in gevaar nu de regerende AK-partij een overspelwetgeving wil invoeren. Ga je vreemd, dan ga je de gevangenis in. Keert de islamistische AK-partij terug naar haar wortels?


Het lijkt op een 1-aprilgrap. Turkije, dat de afgelopen jaren taboe op taboe heeft doorbroken om aansluiting bij de Europese Unie te vinden, gaat vlak voor de 'wel of niet-top' in december struikelen over een overspelwetgeving die uit het niets op komt dagen.

Twee weken geleden verklaarde de minister van justitie, Cemil Cicek, dat naar aanleiding van de vele brieven van plattelandsvrouwen uit Anatolië het verbod op vreemdgaan bij het vernieuwde strafrecht wordt toegevoegd. De persoon die zich schuldig maakt aan dit toekomstige misdrijf ondergaat een gevangenisstraf. De politie gaat op onderzoek uit mits er een aangifte is van een van de partners.

De dag na de verklaring van Cicek bevestigde AK-partijleider Tayyip Erdogan het plan. ,,We willen het bedrog binnen de huwelijken tegengaan'', zei de premier.

Waarom komt de islamitische AK-partij ineens met dit plan, dat verstrekkende gevolgen heeft voor de Turkse maatschappij, maar dat ook de EU-ambities van het land aan diggelen kan gooien? Want past een islamitisch land wel bij de Europese Unie dat wetten aanneemt, die sterk lijken op de sjaria, de wetgeving volgens de Koran?

De woordvoerders van de AK-partij gaan voorlopig niet al te veel in op vragen over deze nieuw beoogde wet. Ze zeggen dat het doel is om vrouwen in bescherming te nemen tegen mannen die een buitensporig leven leiden. Ook klaagt de AK-partijleiding dat dit 'vrouwvriendelijke' wetsvoorstel door de Turkse pers misbruikt wordt om de regering bij de EU aan te klagen.

Vrouwenorganisaties zijn echter allerminst voorstander van deze overspelwetgeving. Selma Acun van de vrouwenorganisatie Kader zegt: ,,Met deze wet kunnen plegers van eerwraakmoorden weer een beroep doen op strafvermindering. Want als het vreemdgaan verboden is bij de wet, is het ook een verlichtende omstandigheid bij de moord op een vrouw die vreemd is gegaan.''

De AK-partij heeft echter meer plannen, zegt Acun. ,,Seksuele gemeenschap van jongeren onder de achttien jaar wordt ook een strafbaar delict. Dat betekent dat bij een aangifte elk meisje door de politie opgepakt kan worden om een maagdelijkheidscontrole onder te gaan. Ze willen religieuze regels aan de hele maatschappij opleggen.''

Ook Turkse kranten zoeken naar uitleg naar de reden van deze verrassende stap van de regeringspartij. Er wordt geschreven dat de AK-partij verplicht is om de islamistische achterban zoet te houden.

Het is nu namelijk bijna twee jaar dat de AK-partij de absolute meerderheid heeft in het Turkse parlement. In de twee jaar konden ze niets doen aan de hoofddoekenkwestie. Hoofddoekdragende studenten mogen nog steeds de middelbare scholen en de universiteiten niet in. Honderdduizenden leerlingen van de speciale islamscholen krijgen nog steeds een puntvermindering bij de toelatingsexamens voor de universiteiten. De hoofddoekdragende echtgenotes van de ministers en zelfs die van de premier worden uit staatsrecepties geweerd. Misschien wilde de regering met een overspelwet alsnog een punt scoren.

De seculier-republikeinse krant Cumhuriyet schreef dat de overspelwetsvoorstel een trucje is van de AK-partij. Terwijl de publieke opinie zich bezighoudt met de wet op overspel gaan de AKP'ers wetten aannemen die de fundering van de seculiere staat aan gaan tasten. Maar wat die andere wetten zijn, volgens de krant worden ze tot de laatste dag geheimgehouden.

Gülay Göktürk, columniste bij de krant Tercuman, zegt: ,,Ik heb nooit geloofd dat er in Turkije het gevaar bestaat van invoering van de sjaria. Waar ik wel bang voor was is dat de conservatieven hun levenswijze aan de rest van het land zouden willen opleggen. De AK-partij doet dat nu.''

Ze willen een conservatieve samenleving creëren, zegt Göktürk. ,,Maar ze moeten beseffen dat ze met deze houding geen EU-plannen moeten koesteren. Willen ze met de middelen van de staat de bedkamers van mensen onder controle houden, dan moeten ze lid worden van een andere club.''

Trouw, door Erdal Balci, 14-09-2004

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB