Werken loont stilaan meer dan niet werken


ANTWERPEN - De werkloosheidsval verdwijnt stilaan. Voor de meeste uitkeringstrekkers brengt werken stilaan flink wat meer op dan niet werken. Maar voor wie enkel deeltijds werk vindt, is dat nog lang niet zo.


Aan de klacht dat iemand die werkt, netto minder overhoudt dan wie van uitkeringen blijft leven - waardoor de werkloosheid een val wordt - lijkt stilaan een eind te komen. Dat leert een studie van het Centrum voor Sociaal Beleid van de Universiteit Antwerpen die De Standaard inkeek.

Dat was dringend nodig. Mensen 'activeren', aansporen om aan het werk te gaan, lukt niet als ze minder verdienen door te werken dan door niet te werken.

Hoe is de kloof overbrugd? De uitkeringen zijn niet verlaagd, maar wie werkt, houdt nu netto meer over, ook bij een laag loon.

Het verschil tussen werken en niet werken was te klein of zelfs negatief, omdat de fiscale en parafiscale druk zelfs op zeer lage arbeidsinkomens, ontzettend hoog is (was) in dit land. Daarenboven krijgen uitkeringstrekkers vaak extra voordelen (verhoogde kinderbijslag, sociaal telefoontarief...), die wegvallen als ze werk vinden. Die situatie is de afgelopen jaren met een reeks maatregelen bijgestuurd.

De belastingvrije som is verhoogd (en zou nog verder omhoog moeten volgens de meeste partijen). De werkbonus verlaagde de persoonlijke sociale bijdragen van werkenden met een laag loon. Extra uitkeringen (verhoogd kindergeld) blijven nog even doorlopen voor wie gaat werken. Er is gesleuteld aan de aanvullende uitkering voor wie een deeltijdse laagbetaalde baan heeft.

En dat blijkt te helpen. Wie anno 2008 voltijds werkt, houdt nu meer over dan z'n uitkering.

Wie overstapt van werkloosheid naar voltijds werk met een laag loon, houdt 140 tot 430 euro meer over per maand.

Wie overstapt van een leefloon naar voltijds werk, houdt 270 tot 470 euro meer over.

Of dat volstaat, blijft een vraag, maar het is 'toch al de moeite'.

Er moet een behoorlijk verschil zijn, want de onderzoekers kunnen in hun cijfers geen rekening houden met de kosten van het gaan werken (verplaatsing, kledij), met de kinderopvang die dan duurder wordt, met het verlies van het sociaal telefoon-, gas- en elektriciteitstarief, met aanvullende uitkeringen van het OCMW, of met de hogere huur van een sociale woning.

140 of 270 euro lijken dan nog erg laag te zijn. 430 of 470 euro lijken wel voldoende.

De overstap van werkloosheid of leefloon naar deeltijds (halftijds) werk, blijft daarentegen in bijna alle gevallen problematisch, leert de studie. Dat komt veel voor: in laagbetaalde beroepen zoals de schoonmaak, worden alleen deeltijdse banen aangeboden. En met een eenoudergezin is het vaak moeilijk om voltijds te werken.

Er is wel de inkomensgarantie voor deeltijds werkenden, maar voor wie uit de werkloosheid komt, levert dat maar 70 tot 160 euro per maand meer op, voor leefloners tot 200 euro per maand. Dat verschil is klein. En hogere lonen helpen niet, want dan zakt de inkomensgarantie.

De onderzoekers zeggen dat de toestand in de periode 1999-2008 over heel de lijn verbeterd is, behalve voor de alleenstaanden die vanuit werkloosheid naar werken overstappen. Voor hen is het verschil kleiner geworden omdat de uitkeringen voor hen verbeterd zijn, maar volgens de onderzoekers is voor hen het verschil toch nog voldoende groot.

www.centrumvoorsociaalbeleid.be


Blog DS, 08-12-2008 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB