Verkeersperikelen (1)

Vrolijk dronken op de fiets - Fietser met rijverbod mag fiets blijven gebruiken


BRUSSEL - Een dronken fietser kreeg van de politierechter in Sint-Niklaas een rijverbod van drie maanden, omdat hij met 3,7 promille alcohol in zijn bloed werd betrapt (DS 8 februari). Mag die fietser nu nog zijn fiets gebruiken? Bij politierechters bestaat hierover onduidelijkheid. Het meest overheersende standpunt is dat een fietser die op dronken rijden is betrapt, vrolijk verder de fiets op mag.


OM elk misverstand meteen uit de wereld te helpen: in dronken toestand met de fiets de openbare weg opgaan is een verkeersinbreuk, die bestraft wordt met een gevangenisstraf en een geldboete. De fietser kan ook een rijverbod krijgen. In het jargon gaat het om een 'vervallenverklaring van het recht tot sturen'.

Dat verbod geldt in elk geval voor de personenauto waarmee de veroordeelde zich verplaatst. Maar geldt dat verbod ook voor het rijden met de fiets? Ja, zegt de ene politierechter. Neen, zegt de andere. De rechtspraak is verdeeld, luidt dan de conclusie.

De onduidelijkheid vindt zijn oorsprong in het begrip 'voertuig'. Wie dronken achter het stuur wordt betrapt, kan een rijverbod krijgen. ,,De wet verplicht ons in sommige gevallen een rijverbod op te leggen voor het voertuig waarmee de inbreuk is gepleegd'', zegt Peter D'hondt, politierechter in Dendermonde.

Met andere woorden: een bestuurder van een personenwagen die tegen de lamp vliegt, mag na een rijverbod zijn auto niet meer gebruiken. Een vrachtwagenchauffeur die dronken achter het stuur van zijn tientonner zit, mag na een 'vervallenverklaring' niet meer met zijn camion de weg op.

Volgens de Gentse politierechter Dirk Verstuyft kan volgens die redenering een rechter ook een rijverbod voor een fiets opleggen. Andere politierechters volgen hem daarin, blijkt uit hun uitspraken. Voor zijn collega D'hondt uit Dendermonde is een rijverbod opleggen voor een fiets ,,niet evident''.

,,Om met een fiets te rijden is geen rijbewijs vereist'', redeneert D'hondt. ,,Het rijbewijs voorziet bovendien in diverse groepen voertuigen: de brom- en motorfietsen (categorie A, red.), personenwagens (B), vrachtwagens (C en E) en autobussen (D). Een fiets staat daar niet bij opgesomd. Daaruit leiden mijn collega-politierechter in Dendermonde en ikzelf af dat je geen rijverbod kunt opleggen voor een fiets. We spreken zo'n straf niet uit, omdat de strafwet dit volgens ons niet toelaat. En in het strafrecht mag je niet vrij interpreteren.''

De politierechter van Dendermonde wijst onmiddellijk op het onderscheid tussen het rijverbod en de onmiddellijke intrekking van het rijbewijs. ,,Het rijverbod is een straf opgelegd door de rechter. De intrekking is een beveiligingsmaatregel. Als de fietser zo dronken is dat hij een gevaar is voor zichzelf of de anderen, kan de politie hem tijdelijk verbieden zijn fiets te gebruiken.''

Ook Werner Dobbeleer van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) stelt vast dat er onduidelijkheid onder de politierechters leeft. Toch is er volgens het BIVV slechts één interpretatie mogelijk. ,,Om een fiets te besturen heb je geen rijbewijs nodig. Het is bijgevolg technisch onmogelijk een rijverbod voor de fiets op te leggen. Een fietser kan wel een rijverbod krijgen. Dat geldt dan voor zijn auto.''

Een rijverbod geldt doorgaans voor alle voertuigcategorieën: bromfiets, auto, vrachtwagen voor zover de veroordeelde zo'n rijbewijs heeft. In uitzonderlijke gevallen kan de politierechter een uitzondering voor een van de voertuiggroepen toestaan.

Een vrachtwagenbestuurder die eenmalig op zaterdag met zijn personenwagen op dronken rijden wordt betrapt, kan vragen zijn rijbewijs C (voor vrachtwagens) te behouden, omdat hij de kostwinner is en anders zijn werk zou verliezen. Het gaat om een gunstmaatregel, die zelden wordt verleend aan mensen die eerder een veroordeling wegens dronken rijden opliepen.

,,Zo'n uitzondering staan politierechters niet zo vaak toe'', zegt Dirk Verstuyft, ,,want op elke zitting horen wij tientallen keren van beklaagden 'dat zij voor hun werk hun auto niet kunnen missen'.''

Voor systematische alcoholcontroles moeten fietsers niet direct vrezen. De fietser die in Sint-Niklaas is veroordeeld, werd van straat opgeraapt door twee politiemensen. De man bleek dermate dronken te zijn dat hij zich niet in evenwicht kon houden.

Dat (zwaar) dronken fietsers tegen de lamp lopen, heeft, dat erkent iedereen, vooral met toeval te maken.


09/02/2005 Filip Verhoest

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB