Me speak Flemish


> De film 'Fitna' van Geert Wilders is er bijna echt > Zelfs stewardessen zijn plots ongerust > Nu al komt een diplomatiek offensief op gang


Wat mag een mens tegenwoordig nog geloven?

Nederlands grootste krant, De Telegraaf, meldde gisteren op haar website: 'De website Fitnathemovie.com is vanaf woensdagochtend online. PVV-leider Geert Wilders meldde twee weken geleden dat hij in elk geval op deze website zijn anti-koranfilm Fitna zal vertonen. Op de site staat, op een zwarte achtergrond, de tekst 'Geert Wilders presents Fitna - Coming Soon'. Daarnaast is een afbeelding te zien van de voorkant van een koran waarop de Arabische tekst Allahu Akhbar staat, wat 'God is de Grootste' betekent.' Aldus De Telegraaf. Een attente lezer van De Standaard liet deze redactie even later weten: 'Op de koran staat helemaal niet Allahu Akbar (dat trouwens 'God is groter' betekent), maar gewoon al-Qur'an al-karim, betekenend 'De nobele koran'.' Oeps.

Over het woord 'fitna' hebben we dankzij Wilders alvast wel meer kennis vergaard. Volgens sommige bronnen is Fitna ook een meisjesnaam, maar in het Nederland van Wilders wordt het vertaald als 'beproeving'. In de islam staat het woord ook nog voor schisma, oproer en anarchie, voor een verleiding en twistpunt dat een gemeenschap uitholt. Wilders zelf zei: 'De islam en de koran zijn mijn beproeving. Voor mij is de verderfelijke islam fitna.'

Hoe ook, Fitna is een grote beproeving voor de Nederlandse samenleving. Al in november raakte bekend dat Wilders, een omstreden parlementslid met een apart voorkomen en imago, werkte aan een kortfilm waarin hij de koran zou ontmaskeren als een 'fascistisch boek' en zelfs als 'de islamitische Mein Kampf'. Eind januari zou de film zeker worden vertoond, maar januari ging voorbij zonder fitna.

In de voorbije week is de spanning opnieuw ernstig toegenomen. Het Nederlandse kabinet onderzocht een verbod op de film - wegens de verwachte onlusten in bepaalde moslimlanden en schade aan Nederlandse belangen en ook wel aan Nederlandse mensen - maar premier Jan Peter Balkenende hield het bij een opmerkelijk pleidooi voor vrijheid én verantwoordelijkheid (DS 5 maart). Hij waarschuwde voor 'consequenties' van de film.

Die mogelijke consequenties lijken pas nu door te dringen. Het duidingsprogramma Netwerk citeerde stewardessen van KLM die zich ziek melden als ze naar Teheran moeten vliegen. Artsen zonder Grenzen heeft enkele Nederlanders teruggetrokken uit een afgelegen project in Pakistan. In Afghanistan gingen tweehonderd parlementsleden betogen tegen Nederland (voor een film die ze nog niet hebben gezien) en Denemarken (voor de cartoons van 2005 die onlangs weer werden herpubliceerd).

Aan de ene kant meldt De Telegraaf: 'Ondanks alle ophef wordt momenteel volop geboekt naar bestemmingen als Egypte, Jordanië en Turkije. De Nederlandse toerist beschouwt de ophef rond de film als een typisch Nederlandse aangelegenheid.' Volgens een woordvoerder van touroperator TUI 'vindt de Nederlander de prijs van zijn vakantie veel belangrijker - de vogelgriep hield de toeristen nog wel weg uit Turkije en de terreuraanslagen in Egypte boezemden wel angst in, maar Wilders speelt geen enkele rol.'

Maar Wilders lijkt stilaan de vogelgriep in te halen. Reisorganisaties beloven alvast 'coulant' om te gaan met annuleringen van vakanties naar moslimlanden. De Nederlandse diplomatie raadt Nederlanders in de islamitische wereld aan 'een laag profiel aan te houden, waakzaamheid te betrachten en de berichtgeving in de media goed te volgen'.

Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen riep gisteren de ambassadeurs van de landen van de Organisatie voor de Islamitische Conferentie (IOC) bijeen om het standpunt van de Nederlandse regering over de Wilders-film uit te leggen. 'Hij heeft de ambassadeurs opgeroepen er zorg voor te dragen dat Nederlandse burgers en instellingen in het buitenland worden beschermd', aldus een persmededeling. En gisteren heeft de Franse president Nicolas Sarkozy zijn steun toegezegd aan premier Balkenende.

Hoe zit dat met België? Ons ministerie van Buitenlandse Zaken stuurde al op 25 januari (toen de film een eerste keer nakende was) een e-mail naar de ambassades in 'moeilijke landen' om oplettend te zijn. Op zijn website met reisadvies waarschuwt Buitenlandse Zaken voor Indonesië, het land met de grootste moslimbevolking ter wereld - en een Nederlands koloniaal verleden. Brussel raadt aan ginds oplettend te zijn in de buurt van de Nederlandse ambassade en het Nederlands Cultureel Centrum. Woordvoerder Marc Michielsen zei gisteren ook dat 'een volgend advies op onze site zal verschijnen zodra de film er echt is'.

Dat is alvast één verschil met de Deense cartooncrisis, die een paar maanden nodig had om over te koken: alle risicoanalyses zijn al gemaakt, iedereen is gewaarschuwd, alle meningen zijn verdeeld over Wilders, en moslimorganisaties in Nederland hebben hun leden al opgeroepen niet de straat op te trekken, maar naar de rechtbank te stappen.

Het is nu alleen wachten op de film. En omdat niet iedereen zijn reis kan uitstellen tot het Wilders behaagt zijn Fitna te lanceren, misschien toch al deze praktische tip voor reizigers. Zeg de volgende keer niet dat u thuis 'Dutch' spreekt, maar gebruik voor een keer 'Flemish'. Het enige wat u daarna in Pakistan riskeert, is een kanjer van een communautaire discussie.

Jorn De Cock is redacteur buitenland


DS, 06-03-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB