Fragiele rust Irak in gevaar


Amerikaanse presidentskandidaten willen de militairen snel weghalen uit Irak. Maar daar dreigt nieuw geweld.


Een jaar na het begin van de versterkte Amerikaans-Iraakse militaire operatie om het geweld in Bagdad te bestrijden, staat die zogenoemde surge zwaar onder druk. Want de sjiitische leider Moktada al-Sadr dreigt zijn Mahdi-leger weer te activeren.

Dat bericht komt op een moment dat Democratische Amerikaanse presidentskandidaten een snel vertrek van de troepen uit Irak voorstaan, terwijl het leger en de regering-Bush waarschuwen dat de rust daarvoor nog veel te fragiel is.

Zaterdag loopt het staakt-het-vuren af dat Moktada al-Sadr zes maanden geleden eenzijdig afkondigde. Na ernstige onlusten in Kerbala tussen elementen van Iraakse veiligheidstroepen en zijn militie, besloot hij in augustus haar activiteiten te bevriezen. Daardoor kwam er een einde aan gevechten van zijn aanhangers met sjiieten van de concurrerende Badr-militie (die deels geïnfiltreerd zijn in het leger), en met soennitische groepen.

Dat, en de komst van 30.000 extra Amerikaanse troepen, bracht het geweld in de hoofdstad met zestig procent omlaag. Al speelden daarbij ook de afspraken een rol die de Amerikanen maakten met soennitische groepen. Deze ’Zonen van Irak’ zijn door hen bewapend omdat ze zich tegen Al-Kaida in Irak keerden.

Moktada al-Sadr heeft zijn leger de afgelopen maanden doorgelicht, en strijders eruit gezet die zich in zijn naam met stelen en moorden bezighielden. Hij klaagt nu dat afspraken over het opzetten van gezamenlijke commissies van zijn militie en die van Badr niet zijn nagekomen. En dat het Iraakse leger operaties onderneemt tegen onderdelen van zijn militie.

Als Al-Sadr voor zaterdag geen verlenging van het bestand aankondigt, is het verlopen, kondigde zijn woordvoerder gisteren aan. Dat belooft nog hectische onderhandelingen, want de huidige rust bevalt zowel de Amerikanen als de Iraakse regering goed.

De Amerikanen zijn al begonnen de 30.000 extra manschappen terug te halen, een operatie die in juli afgerond moet zijn. Maar gisteren riep de Amerikaanse ambassadeur Ryan Crocker op tot terughoudendheid, om het bereikte niet teniet te doen. Vorige week zei minister Gates van defensie dat hij na die terugtrekking een ’pauze’ wil inlassen voor hij doorgaat met het verminderen van de troepen.

Niet alleen een weer geactiveerde Mahdi-militie kan de breekbare rust aan flarden schieten. Er is een potentieel even gevaarlijke groep die zich geprovoceerd zal voelen: diezelfde soennitische ’Zonen van Irak’ die door de Amerikanen zijn bewapend.

Probleem is ook dat de militaire campagne in Bagdad Al-Kaida in Irak verder naar het noorden heeft verjaagd. Momenteel is daarom in Mosoel een grote operatie aan de gang. Maar Al-Kaida heeft in het verleden laten zien dat het onderduikt en de storm uitzit, of naar elders vertrekt.

Terug naar Bagdad, bijvoorbeeld.


Trouw, 21-02-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB