Patiënt mag arts kiezen, ook als de motieven daarvoor religieus zijn


De artsenvereniging KNMG verdient lof voor de serieuze en nuchtere manier waarop zij heeft gereageerd op de ophef die deze zomer ontstond over een Iraakse vrouw die van haar islamitische man niet mocht worden behandeld door een mannelijke arts.


De artsenvereniging had dit kunnen afdoen als een incident – niemand heeft tot nu toe kunnen aantonen dat dit verwerpelijke gedrag op grote schaal voorkomt.

De KNMG heeft zich er daarmee niet vanaf gemaakt, maar nog eens helder haar standpunt uiteengezet. Het recht van de patiënt een arts te kiezen, staat voorop. Binnen redelijke grenzen moet de arts aan die wens tegemoet komen. Maar hoe urgenter de situatie, hoe minder mogelijkheden daarvoor zijn. En in alle gevallen wordt van de patiënt inschikkelijkheid verwacht. Ziekenhuizen hoeven er geen dienstroosters voor te veranderen. Het moet wel een beetje praktisch blijven, het recht is niet afdwingbaar. Als de patiënt toch voet bij stuk houdt, dan kan die uiteindelijk behandeling weigeren. Behalve als het om een bevalling gaat. Dan gaat het leven van het ongeboren kind voor en kan hulp van een mannelijke arts worden afgedwongen.

Met uitzondering van die bepaling over zwangere vrouwen, is er niets nieuws onder de zon. Al jaren spreken Nederlandse patiënten hun voorkeur uit voor een arts, en in de meeste gevallen gaat het dan om een vrouw. Sommigen doen dat uit feministische motieven, anderen omdat ze nare ervaringen of trauma’s hebben. Maar ouders kunnen voor hun kind ook gewoon een dokter zoeken die extra leuk met kinderen omgaat. Niemand die naar de beweegredenen taalt: in principe wordt er een oplossing gezocht.

De discussie is pas losgebarsten nu moslims religieuze motieven aanvoeren voor hun keuze voor een vrouwelijke arts. De opwinding daarover is alleen begrijpelijk voorzover het het afdwingen van de keuze door een derde – lees de man – betreft. Dat kan niet, ook niet met een beroep op godsdienstige voorschriften, die trouwens bepaald niet eenduidig zijn.

De richtlijn van de KNMG is ook hierover helder. Intimidatie is onaanvaardbaar, en als niet duidelijk is of het de patiënt is die een vrouwelijke dokter wil of dat haar echtgenoot dat eist, dan moet de familie desnoods met geweld worden verwijderd, en komt er een apart gesprek met de vrouw. Haar wens telt.

Voor het overige geldt dat naar motieven niet wordt gevraagd. Dat is het mooie van het recht op vrije artsenkeuze. Ook dat recht geldt voor iedereen, en dat moet vooral zo blijven.


Trouw, 21-12-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB