Gari Kasparov vijf dagen in de cel



MOSKOU - Reportage Kremlin laat oppositie geen kans Tijdens diverse oppositiebetogingen dit weekend in Rusland heeft de oproerpolitie eenvoudigweg alle 'usual suspects' massaal gearresteerd. In Moskou is de schaakgrootmeester en politiek opposant Gari Kasparov hardhandig opgepakt en meteen vijf dagen in de cel gegooid. Volgende week houdt Rusland 'democratische verkiezingen'. Een verslag uit Moskou.



Een week voor de Russische parlementsverkiezingen mocht de oppositiebeweging 'Een Ander Rusland' zaterdagnamiddag wel een bijeenkomst houden op de Academicus Sacharov Boulevard in Moskou, maar bewegen mocht de oppositie niet. Volgens de oppositie was er tweeduizend man, volgens de massaal aanwezige politie 200. 'Er staan hier 1.600 betogers plus dertig journalisten', hoorden we dan weer een politieagent in zijn microfoontje schreeuwen. Waarheid is een relatief begrip, vooral in Rusland.

De oproerpolitie was zelf massaal aanwezig - naar schatting zo'n duizend agenten in gevechtskledij en zo'n honderd undercoveragenten die nogal opzichtig waren verkleed als betogers. Iedereen die naar de oppositiemeeting wilde, moest eerst door drie schamele metaaldetectoren, opgesteld midden in de straat. Op een week voor de verkiezingen laat het nerveuze regime niet na te tonen wie de baas is.

De 'Marsen der Ontevredenen' die het oppositiekartel 'Een Ander Rusland' al maandenlang probeert te organiseren, trekken een gemengd publiek dat alleen wordt gebonden door zijn afkeer van president Vladimir Poetin. Zaterdag stonden er voormalige Sovjet-dissidenten, jongeren in de kleuren van de Oranje revolutie in Oekraïne, de verboden nationalistische 'Nationaal Bolsjewieken', een Russische journalist met een poster van de vermoorde reporter Anna Politkovskaja en een intellectueel Moskous publiek dat zich van Rusland wat anders voorstelt.

'Ik sta hier voor mijn kleinkinderen', zei een keurige dame van zeventig die een bordje omhoog hield met de tekst 'Poetin, het is tijd om te gaan'. 'Na de Sovjet-Unie hadden we hoop dat we een normaal land zouden worden. Wat heeft Poetin intussen gedaan? Meer macht verzameld. En aan alles wat nu beter gaat, heeft hij geen enkele verdienste. Het is niet dankzij hem dat de gasprijs zo hoog is. In de jaren negentig was ik nog optimistisch voor de toekomst van mijn kinderen, nu weet ik zelfs niet meer of mijn kleinkinderen Rusland nog als democratie zullen kennen.'

De schaakkampioen Gari Kasparov, die vorige week nog in Antwerpen was voor een simultaanschaakpartij met veertig bedrijfsleiders, benadrukte in zijn toespraak dat hij ijvert 'voor Rusland, en daarom tegen Poetin'. Andere sprekers op zo'n meeting zijn duidelijk van een lager kaliber, behalve een ngo-medewerker die zei: 'Elke avond zien we op de televisie hoe Russen hun grote liefde voor Poetin verklaren. Wie zijn die mensen? Als ik voorbijgangers op straat aanspreek, klagen ze over de corruptie, de armoede en de stijgende voedselprijzen.'

Toen de betogers op het einde van hun rally in de vrieskou toch bewogen - de oppositie wilde naar het gebouw van de Centrale Verkiezingscommissie om er protest aan te tekenen dat Vladimir Poetin als dienstdoend president toch ook de parlementaire lijst kan trekken van de partij Verenigd Rusland - ontstond chaos in de straten van Moskou.

In een zijstraat botsten de oppositiebetogers op een cordon van Omon-oproerpolitie. Er volgden rake klappen en enkele blitzacties om betogers van de straat te plukken. De schaakgrootmeester Kasparov stond bovenaan op het lijstje. Hoewel hij keurig probeerde op het voetpad en zo op de weg van de legaliteit te blijven, lukte het de oproerpolitie om hem met veel duw- en trekwerk uit een groep medestanders te sleuren en te arresteren. Het laatste wat van Kasparov werd gezien, waren zijn vingers die een V-teken maakten vanonder het gordijntje van de politiebus. Kasparov verscheen meteen voor een Moskouse rechtbank, waar hij werd veroordeeld tot vijf dagen cel.

Ook elders in Rusland werd dit weekend geprotesteerd. In Ingoesjetië, een buurrepubliek van Tsjetsjenië, probeerden honderden burgers te betogen tegen de corruptie en brutaliteit van de lokale Poetin-getrouwe potentaten. De oproerpolitie reageerde met de wapenstok en schoot in de lucht. Drie journalisten van de private Russische zender REN-tv die verslag wilden uitbrengen over de betoging, werden door een 'antiterreureenheid' van hun hotelbed gelicht, in elkaar geslagen en halfnaakt achtergelaten op een bevroren akker.

Alles is onder controle voor de Russische parlementsverkiezingen van volgende zondag.

www.standaard.be/ruslandkiest

Jorn De Cock

DS 26/11/2007