Sarkozy en Royal slagen met glans in hun opzet


Nicolas Sarkozy temde Le Pen en linkse kiezers deden massaal wat Ségolène Royal ze vroeg: niet weglopen naar Bayrou of de linkse kleintjes.


En zo krijgt Frankrijk dan gewoon het duel dat al maanden geleden was aangekondigd, maar waaraan steeds meer werd getwijfeld. De vraag was of Ségolène Royal, die door eigen toedoen twijfel zaaide over haar competentie en leiderschapskwaliteiten, het wel zou halen. De centrist François Bayrou drong zich op als ’derde man’. En een nieuw kunststukje van de extreem-rechtse veteraan Jean-Marie Le Pen, die in 2002 doordrong tot de tweede ronde, durfde niemand uit te sluiten.

Maar de verrassing kwam niet: de progressieve kiezers gaven massaal gehoor aan de oproep van Royal om ’nuttig’ te stemmen, dus niet op Bayrou of een van de zes kleine linkse kandidaten. Met haar score van bijna 26 procent is het gat met Nicolas Sarkozy (ruim 30 procent) niet al te groot geworden en behoudt zij kansen om de eerste vrouwelijke president van het land te worden.

Nadeel voor Royal is dat zij aan de linkerkant over een niet al te grote reserve aan stemmen beschikt. Klein links is goed voor iets meer dan 10 procent en zij zal zich dus moeten richten op de aanhang in het centrum van Bayrou, die iets meer dan 18 procent haalde.

De kiezers van Bayrou, die vergeefs probeerde de links-rechts-tegenstelling op te blazen, hebben de sleutel in handen voor de tweede ronde.

Ook Sarkozy zal het centrum moeten veroveren. Over de uitslag van de eerste ronde heerste in zijn kamp veel tevredenheid. Vooraf gaf een van zijn adjudanten aan dat ’onze ondergrens de hoogste score’ van de vertrekkende president Jacques Chirac was, namelijk bijna 21 procent. Met 30 procent is het doel ruimschoots gehaald, het is het beste resultaat van rechts sinds 1981.

De winst van Sarkozy komt voor een deel van het electoraat van Le Pen, die met 11,5 procent ver onder de voorspelde 15 procent of meer bleef: zijn laagste score bij presidentsverkiezingen sinds zijn debuut in 1974. Sarkozy’s gehamer op ’de verdediging van de nationale identiteit en republikeinse waarden’ is fel bekritiseerd, maar heeft in ieder geval het beoogde effect gehad.

Sarkozy heeft mogelijk ook kiezers getrokken die eerder waren afgehaakt en allang niet meer stemden. Want ook die groep probeerde hij de afgelopen jaren nadrukkelijk weer bij de politiek te betrekken, met een volgens velen populistische stijl. „Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg”, zo liet hij onlangs nog weten. Overtuigd als hij was dat ’de kloof tussen het volk en de leidende elite alleen overbrugd kan worden als die elite de problemen van gewone mensen serieus gaat nemen’.

Maar het is juist dit ’zeggen waar het op staat’ dat hem ook veel vijanden heeft opgeleverd. Veel Fransen zien in zijn stevige uitlatingen over criminele jongeren in de problematische voorsteden (die hij beloofde te verlossen van het ’uitschot’) niet een uiting van een weloverwogen politieke strategie, maar het bewijs dat Sarkozy zijn hoofd niet koel kan houden. De massale rellen van eind 2005 zouden volgens deze visie niet hebben plaatsgehad als ’Sarko’ níet had gezegd wat hij dacht.

Hier ligt ruimte voor Royal. Zij zal er alles aan doen Frankrijk te mobiliseren tegen de man die zij in de campagne afschilderde als een gevaar, als iemand die het land zelfs de kant van ’een bijna-burgeroorlog’ opdrijft. Sarkozy op zijn beurt zal door moeten gaan met het evenwichtsnummer dat hij de afgelopen weken opvoerde: de kiezers geruststellen over zijn karakter (’Ik ben veranderd’) en zijn hervormingsplannen, zonder daarbij al te veel aan scherpte te verliezen.


Trouw, 23-04-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB