Klimaat-neutraal vliegen


De links-liberale staatssecretaris voor duurzame ontwikkeling Els Van Weert wil dat de Belgische overheid haar burgers voorgaat in wat een rage lijkt te worden: Klimaatneutraal leven, ofwel het effect van CO2-uitstotende activiteiten ’neutraliseren’ door er iets positiefs voor het milieu voor terug te doen.


Op alle vliegreizen van ambtenaren gaat de overheid een ’ecobonus’ betalen. Die belandt in het ’Fonds voor herstel van het milieu’. De hoogte van het bedrag hangt af van de afstand. Zo zou een reis naar Barcelona 10 euro extra kosten, naar New York 40 euro meer.

„Eerst worden de rijksambtenaren verplicht om CO2-neutraal te vliegen, later hopelijk ook alle burgers”, zegt de woordvoerder van Van Weert. „Het mes snijdt aan twee kanten. Wie vliegt, betaalt voor de vervuiling. En wie een vliegreis overweegt, bedenkt zich misschien nog een keer. Eigenlijk vinden we dat ambtenaren hoe dan ook niet zouden moeten vliegen op korte afstanden, zoals naar Amsterdam, Parijs of Londen. De trein biedt een goed alternatief, of video conferencing.”

Veel landen in de Europese Unie overwegen milieubelastingen op vliegreizen, omdat de luchtvaart voorlopig ontsnapt aan de verplichtingen in het kader van het Kyoto-protocol en evenmin is onderworpen aan de handel in emissierechten. Maar of de Belgische burger werkelijk aan de variant van Van Weert moet geloven, staat nog te bezien.

Zeker is, dat de huidige regering het werk niet kan afmaken omdat er al in juni nationale verkiezingen zijn. Bovendien kan het plan worden doorkruist door het idee van een milieutoeslag op elk vliegticket. Een soortgelijk voorstel staat ook in het Nederlandse regeerakkoord, maar Van Weert denkt dat haar systeem beter is.

„Zo’n toeslag op het vliegticket is slechts een forfait, een vaste toeslag en geen bedrag dat is gebaseerd op de werkelijk gevlogen kilometers. Zo komt het principe van ’de vervuiler betaalt’ eigenlijk niet uit de verf”, zegt de woordvoerder van Van Weert. „Bovendien komt de opbrengst gewoon in de schatkist terecht, terwijl de ecobonus rechtstreeks is bestemd voor het milieu.”

Het 80.000 mensen tellende federale ambtenarenkorps maakt jaarlijks meer dan tweeduizend vliegreizen. Maar Van Weert maakt zich over de extra kosten geen zorgen. „We rekenen erop dat vliegreizen 5 tot 10 procent duurder zullen worden. Dat lijkt ons niet onoverkomelijk.”

Van Weert roept het parlement op om eenzelfde afspraak te maken voor de vliegreizen van zijn leden. De deelregering van Vlaanderen verbond zich eerder al aan klimaatneutraal vliegen. Zij en haar ambtenaren vliegen jaarlijks anderhalf miljoen kilometer.


Beter windmolens financieren dan bomen planten

Het is booming business: steeds meer mensen compenseren de milieuschade van hun vliegreizen. Vorig jaar kochten bijvoorbeeld tienduizenden reizigers bij GreenSeat hun CO2-uitstoot af. Dat is nog maar een fractie van de miljoenen vluchten die jaarlijks van en naar Schiphol vertrekken, maar bij sommige reisorganisaties die de compensatie als onderdeel van de boekingsprocedure aanbieden, loopt het aandeel milieubewuste reizigers al op tot een kwart.

Oorspronkelijk lieten die reizigers van hun geld bomen aanplanten. Het idee was eenvoudig: 50 bomen nemen, in de groei van hun leven, in één jaar tijd één ton CO2 op. Dat is ongeveer de hoeveelheid die een Nederlander in de atmosfeer brengt door op en neer naar New York te vliegen.

Probleem is wel dat die bomen vervolgens tot in de eeuwigheid moeten blijven staan – waarbij ze een CO2-neutraal bestaan leiden. Bovendien had het vooral symbolische betekenis. Als alle vliegpassagiers bomen zouden laten planten, zou alleen Schiphol al jaarlijks honderden miljoenen bomen moeten zien te slijten.

Daarom gaat het tegenwoordig anders. Een milieubewuste reiziger koopt een CO2-credit waarmee hij een bosproject mee financiert, maar het geld kan ook worden besteed aan de bouw van een windmolen.

Dat laatste heeft de voorkeur van Frans Berkhout, directeur van het Instituut voor Milieuvraagstukken van de VU. „We hebben alle opties voor de reizen van onze eigen medewerkers vergeleken en zijn tot de conclusie gekomen dat je beter de uitstoot van CO2 elders kunt terugdringen door een windmolen te financieren dan het vastleggen in bomen.” Het grote probleem is: hoe weet je zeker dat die bomen worden geplant en ook blijven staan? Berkhout: „Deze hele business staat nog in de kinderschoenen.” Toch staat hij er positief tegenover: „Het is een goede manier om mensen bewust te maken van de milieukosten van hun reisgedrag.”


Trouw, 16-03-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB