Kerry overtuigt wetenschappers -
Meningsverschil over stamcellen eist plaats op in verkiezingsdebat


BRUSSEL - Tegengestelde standpunten over wetenschap bepalen mee de strijd om het Amerikaanse presidentschap. Als uitgesproken voorstander van stamcelonderzoek probeert de democratische kandidaat John Kerry wetenschappers voor zijn kamp te winnen. Maar de huidige president George W. Bush heeft het vooral zelf verprutst, door milieuproblemen te ontkennen en een loopje te nemen met de wetenschappelijke eerlijkheid.


Stamcellen

Bush heeft sterke beperkingen opgelegd aan het onderzoek met stamcellen die afgeleid zijn van menselijke embryo's. Overheidsgeld mag niet meer gebruikt worden voor experimenten met dit soort stamcellen, tenzij ze vóór de datum van de beslissing in 2001 gecreëerd zijn.

Stamcellen zijn cellen die nog tot veel soorten weefsels kunnen uitgroeien, en die wetenschappers proberen te gebruiken als 'vervangmateriaal' om aangetaste weefsels en organen te herstellen. Bush waarschuwt dat de stand van het onderzoek niet overdreven mag worden, om geen valse hoop te wekken voor mensen die op genezing wachten. Hij wil het onderzoek laten verder gaan, ,,zonder een fundamentele morele grens te overschrijden''.

Wetenschappers klagen over de beperking, omdat het kleine aantal toegelaten cellen en hun afgeleide onsterfelijke cellijnen te weinig mogelijkheden bieden. Laboratoria die met privaat geld werken, hoeven zich niet aan de beperking te houden. Overheidslaboratoria dreigen hun concurrentiepositie met private en buitenlandse laboratoria te verliezen.

Kerry wil de ban van Bush opheffen, zodat onderzoek met nieuwe stamcellen ook met overheidsgeld mogelijk wordt, onder ethisch toezicht. De zoektocht naar nieuwe therapieën mag niet gehinderd worden, vindt hij.

Stamcellen en klonen zijn de wetenschappelijke thema's waarin Kerry en Bush het opvallendst van standpunt verschillen. Zowel de kandidaten zelf, als de media promoveren ze tot hét wetenschappelijke strijdpunt.


Mensen klonen

Bush is tegen het klonen van mensen. Ook als het klonen niet bedoeld is om baby's te maken (reproductief klonen), maar om uit de kloonembryo's cellen te nemen en die (zoals stamcellen) te gebruiken voor onderzoek naar nieuwe genezingsmethoden (therapeutisch klonen), vindt de regering dat ,,onethisch, moreel verwerpelijk, en in strijd met het respect voor de menselijke waardigheid''.

De Verenigde Staten steunen bij de Verenigde Naties een voorstel om het klonen van mensen volledig te verbieden (DS 19 oktober). Kerry is tegen reproductief klonen. Maar kloonembryo's maken om er stamcellen uit te winnen die mogelijk genezende therapieën opleveren, bijvoorbeeld tegen de ziekte van Alzheimer of Parkinson, daar is hij voor. Kerry wil niet dat therapeutisch klonen verboden wordt, of dat het onderzoek gehinderd wordt.


Milieu, Kyoto

Bush heeft lang in twijfel getrokken of de opwarming van de aarde daadwerkelijk veroorzaakt is door menselijke activiteit, tegen het standpunt in van het gezaghebbende Intergouvernementele Panel voor Klimaatverandering (IPCC) en recenter onderzoek dat wel op een verband wijst. Pas onlangs heeft een Amerikaans overheidscomité erkend dat de mens de opwarming veroorzaakt. In het beleid is daar nog altijd weinig van te merken. Bush zegt nu de uitstoot van broeikasgassen in de VS de komende tien jaar met 18 procent te willen verminderen, door onderzoek en ontwikkeling van onder meer waterstoftechnologie.

Kerry is ervan overtuigd dat vervuiling bijdraagt aan de huidige opwarming van de aarde. Hij veroordeelt dat Bush de onderhandelingen over het Kyoto-protocol (voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen) verlaten heeft en de internationale relaties geschaad heeft, en wil de Verenigde Staten ,,terugbrengen naar de internationale onderhandelingstafel''. Hij wil concrete maatregelen uitwerken tegen de uitstoot van broeikasgassen. Streefcijfers geeft hij niet. Hij belooft de jarenlange verwaarlozing van het milieu onder de regering-Bush te keren, en verwijst naar het feit dat hij als senator milieuthema's verdedigde.

Zowel Bush als Kerry gelooft dat technologische inventiviteit volstaat om de toestand van het milieu te verbeteren, zonder dat de economie daar nadeel van moet ondervinden.


Kernwapens

Bush vindt dat de nucleaire infrastructuur van de VS sinds de koude oorlog verouderd is, en wil werk maken van een flexibele en antwoordklare wapenuitrusting. Om de ,,wapenactiviteiten'' te kunnen opdrijven, voorziet hij voor 2005 een verhoging van het budget in kwestie.

Kerry wil de zoektocht naar nieuwe generaties nucleaire wapens stopzetten . De nationale laboratoria moeten de bestaande voorraden beheren en zorg dragen voor de veiligheid en betrouwbaarheid van de huidige nucleaire wapens. Diezelfde laboratoria moeten de verspreiding van massavernietigingswapens tegengaan.


Ruimtevaart

Bush wil een nieuw ruimtetuig voor bemande ruimtevluchten rond de aarde, hij wil ten laatste in 2020 opnieuw mensen op de maan laten landen, en wil op langere termijn bemande vluchten verder de ruimte in, bijvoorbeeld naar Mars.

Kerry is voorzichtig in zijn uitspraken, hij ,,wil geen plannen maken voor waanzinnige doelen waar toch niet genoeg geld voor is''. Hij wil wel het budget voor de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa en voor de ruimtevaart verhogen.


Wetenschappelijke eerlijkheid

Bush wordt er in petities door duizenden wetenschappers van beschuldigd wetenschappelijke informatie (onder andere over het milieu) te negeren, wetenschappelijke rapporten naar zijn hand te zetten, door een politieke bril te lezen en conclusies te verdraaien, en adviescommissies te bemannen met partijdige figuren. Wetenschappers verwijten Bush dat religieus conservatisme of economisch protectionisme de doorslag geeft in zijn beslissingen, en dat zijn administratie wetenschappelijke rapporten ideologisch ,,bijwerkt''.

Sommige wetenschappers merken op dat de openlijke kritiek aan de regering recentelijk tot een lichte buiging naar een eerlijkere omgang met de wetenschappelijke realiteit heeft geleid. Maar die trend zet zich nog altijd niet door in de politieke beslissingen, vindt David Baltimore van het California Institute of Technology.

Kerry belooft, onder meer voor het veiligheidsonderzoek van geneesmiddelen en in zijn hele beleid, ,,een terugkeer naar eerlijke wetenschap'', onder meer door zich te laten adviseren door onpartijdige experts.


Prioriteiten

Bush wil dat iedere Amerikaan tegen 2007 toegang tot breedbandinternet heeft. Hij wil werk maken van waterstoftechnologie (voor transport) en de ontwikkeling van schone, hernieuwbare energievormen. Hij vindt het belangrijk dat wetenschap en technologie tegen het terrorisme worden ingezet, om vijandige pogingen om uit technologie voordeel te halen, overtroefd worden met technisch leiderschap.

Kerry wil de superioriteit van de wetenschap en de technologie in de VS herstellen, door extra steun aan fundamenteel en toegepast onderzoek. Hij wil het onderwijs beter afstemmen op de jobs van de toekomst die steeds meer met wetenschap te maken hebben. En hij wil beslissingen van de regering op het beste wetenschappelijke advies baseren, onder andere door de positie te herstellen van de Presidentsassistent voor Wetenschap en Technologie in het Witte Huis.

De kandidaten gaven hun standpunten in de wetenschappelijke bladen Science en Nature, op hun eigen website en tijdens allerlei debatten.


27/10/2004 Kim De Rijck

©Copyright De Standaard, 27-10-2004

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB