Oude begrafenisrituelen onder Amerikaanse druk


BRUSSEL - Een overledene begeleiden tot het graf: het is een gewoonte die nog slechts door een zesde van alle Vlaamse gemeenten wordt aangemoedigd. Priester Luc Versteylen van de beweging Helaba legde in de aanloop naar Allerzielen een 'erelijst' aan van 47 gemeenten ,,waar nog echt begraven mag worden.''


De doden begraven, de kist neerlaten in het graf en met aarde bedekken. Het is volgens Versteylen een diepmenselijk ritueel dat in Vlaanderen onder druk staat van Amerikaanse gewoonten. ,,Het gaat om een oeroud, Vlaams gebruik dat bijna volledig is verdwenen. De meeste gemeenten in Vlaanderen verhinderen of verbieden zelfs dat de familie de dode begeleidt tot het graf. Ze doen dat vooral uit besparingsoverwegingen.''

In de meeste gemeenten, aldus Versteylen, krijgt de familie te horen dat ze de kist kunnen achterlaten aan de ingang van het kerkhof, bijvoorbeeld bij een kapel. Gemeentearbeiders staan dan in voor de teraardebestelling. ,,De bulldozer staat vaak naast het graf klaar. En het gebeurt maar al te dikwijls dat, eenmaal de familie weg is, de dure versierselen van de kist worden afgeschroefd.''

Dat is een zware beschuldiging. Versteylen: ,,Ik kan die hard maken. Ik heb als priester heel wat begrafenissen gedaan en die praktijken persoonlijk vastgesteld.''

Versteylen schreef drie jaar geleden alle gemeentebesturen aan. ,,Een vijftigtal antwoordde trots dat ze het 'echt begraven' aanmoedigen. Wij geven hen daarvoor een pluim, door de namen van die gemeenten op een erelijst te plaatsen. De andere gemeenten dulden, verhinderen of verbieden het begraven tot het einde toe. Ze doen dat met de medeplichtigheid van de begrafenisondernemingen in Vlaanderen, die nagenoeg allemaal worden opgekocht door een Amerikaanse vennootschap, de Service Corporation Houston .''

Sinds de jongste wijziging van het decreet over begrafenisrituelen ,,zijn de rouwenden gerechtigd bij het hele verloop van de begrafenis aanwezig te zijn''. Versteylen: ,,De meeste gemeenten voeren drogredenen aan om dat niet te doen. Of er staat water in het graf. Of de teraardebestelling zou voor de familie emotioneel te zwaar wegen. Het omgekeerde is waar: mensen die de kist van een overleden familielid onbeheerd moeten achterlaten, zitten opgezadeld met schuldgevoelens. Het verwerkingsproces verloopt er moeilijker door.''

Versteylen schrijft nu ook de Brusselse gemeenten aan. ,,De meeste reageerden al positief'', zegt hij.

De 'erelijst' van 47 Vlaamse gemeenten: Beersel, Bierbeek, Borgloon, Brasschaat, Deerlijk, Erpe-Mere, Essen, Galmaarden, Geetbets, Grimbergen, Herselt, Hoeilaart, Horebeke, Ieper, Izegem, Kapellen, Keerbergen, Kluisbergen, Knesselare, Koekelare, Kontich, Kortemark, Lennik, Lommel, Lovendegem, Maasmechelen, Melle, Mesen, Middelkerke, Niel, Oostrozebeke, Overpelt, Retie, Riemst, Schelle, Schilde, Schoten, Sint-Lievens-Houtem, Sint-Martens-Latem, Sint-Pieters-Leeuw, Stekene, Turnhout, Wemmel, Wingene, Zele, Zonnebeke en Zwalm.


20/10/2004 Filip Verhoest

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB