Het Chinese DeepSeek laat zien dat iedereen met een schuur goede AI kan ontwikkelen


Uit het niets bracht een Chinese start-up de Amerikaanse techsector uit balans met een efficiëntere toepassing van kunstmatige intelligentie (AI). Drie vragen over DeepSeek.


Het AI-taalmodel van het Chinese DeepSeek zorgde deze week voor forse koersdalingen op de techmarkt bij bedrijven als Nvidia en ASML. De Chinese start-up verbaasde de sector met een model dat even goed presteert als de AI-modellen van grote bedrijven als Google (Gemini) en OpenAI (ChatGPT).

Volgens de makers zelf lukt dit bovendien tegen een fractie van de kosten: zij ontwikkelden het model voor pakweg 6 miljoen euro, terwijl miljarden omgaan bij grote Amerikaanse concurrenten. Hun geheim: minder geavanceerde chips gebruiken met efficiëntere AI-algoritmes.


1 Is de schrik, zoals terug te zien op de beurs, gerechtvaardigd?

“Iedereen dacht dat bedrijven als OpenAI een grote voorsprong hadden met de snelste chips van Nvidia. Als DeepSeek met minder toegang tot deze chips toch in staat is een goed taalmodel te trainen, dan laat dit zien dat niet alleen de techbro’s in Amerika de macht in handen hebben”, zegt Jan Broersen, hoogleraar logica en AI aan Universiteit Utrecht. “De hype van de AI-markt is als het ware doorgeprikt.”

Daniel Mügge, die als hoogleraar AI onderzoekt aan de Universiteit van Amsterdam, is het met Broersen eens. “De waarde van bedrijven als Nvidia was overdreven hoog door het idee dat daar veel geld mee te verdienen is. DeepSeek laat eigenlijk zien dat de keizer geen kleren aanheeft: het businessmodel met gigantische datacenters met geavanceerde, dure computerchips is misschien toch niet alles. Het laat zien hoe onvoorspelbaar de AI-markt is en blijft de komende jaren.”

Blijft de vraag of het bedrijf daadwerkelijk alleen ‘oudere’ chips gebruikt. Technologietijdschrift Wired schrijft dat de oprichter van DeepSeek, Liang Wenfeng, al jaren hoogwaardige chips verzamelde, die de VS níet naar China exporteren. Sommige critici trekken de vermelde kosten ook in twijfel. “Het is voor mij nu moeilijk te controleren of het klopt”, zegt Broersen.


2 Wie profiteert van het model van DeepSeek?

“De VS zijn met grote investeringen erg dominant op het gebied van AI”, zegt Mügge. “Zij bepalen bijvoorbeeld wie de AI-chips van marktleider Nvidia kan kopen. China wordt hier sterk beperkt. Europa denkt door achterstand niet tegen de Amerikanen op te kunnen boksen. Maar dit verhaal houdt nu op. Die snelle chips en gigantische geldinvesteringen zijn ogenschijnlijk niet nodig om te concurreren. Het is een opschudding van de hiërarchie.”

Een vergelijkbaar verhaal geldt volgens Broersen en Mügge voor kleine AI-bedrijven. “Ontzettend veel bedrijven die kleiner zijn dan OpenAI (maker van Chatgpt, red.) kunnen kijken hoe DeepSeek zijn model heeft gebouwd en proberen hetzelfde te doen. Iedereen met hardware in eigen schuur kan bij wijze van spreken een goede positie op de markt bemachtigen”, aldus Mügge.

Broersen noemt dit een ‘democratisering van de AI’, een positieve ontwikkeling. “Niet alleen de mensen met de diepste zakken en de beste chips kunnen de beste modellen maken. Het speelveld is weer gelijk.”

Bedrijven profiteren ervan dat DeepSeek ‘opensource’ is gemaakt. Ze kunnen gratis voortbouwen op het bestaande model, om dit bijvoorbeeld voor meer specialistische doeleinden te trainen. Bij andere modellen moet hier vaak nog voor betaald worden.


3 Wie ervaart de nadelen van het model van DeepSeek?

Vooral de huidige AI-marktleiders als OpenAI en Google en chipbedrijven als Nvidia en ASML zullen niet blij zijn met de lancering van het nieuwe AI-model. VS-president Trump sprak van een ‘wake-up call’ voor de techsector. DeepSeek lijkt de spanning in de techwedloop tussen China en de VS verder onder druk te zetten: ondanks de strenge regulatie van de VS kan China concurreren met AI.

“De strategie van DeepSeek lijkt te zijn om de marktleiders dwars te zitten door zijn model openlijk beschikbaar te maken”, zegt Mügge. “Meta deed hetzelfde met model Llama toen OpenAI en Google de grootste waren. Ze maken zich zo aantrekkelijker en krijgen een groter marktaandeel.”

Toch is de ontwikkeling mogelijk niet alleen negatief voor bedrijven als Google en OpenAI. “Als zij dezelfde efficiënte technologie op eigen supercomputers kunnen laten werken, dan worden hun modellen misschien nog wel drie keer zo goed”, zegt Mügge.

Ook Amerikaanse en Europese energiebedrijven zagen hun koersen flink dalen. AI-datacenters kosten doorgaans veel energie, maar ook hier lijkt DeepSeek een energievriendelijkere manier te hebben gevonden waar beleggers op in speelden.


Trouw, 28-01-2025 (Julius Dullaert)