De Tien Geboden: een update


In de medische wereld is het goed gebruik onze behandelrichtlijnen elke vijf jaar te herzien. Hard nodig, want de wetenschap gaat snel. Het houdt ons van de straat, en zorgt ervoor dat u volgens de laatste inzichten gediagnosticeerd en behandeld kunt worden. Die cyclus van vijfjaarlijkse updates van onze praktijken vind ik een van de sterke kanten van de medische discipline.


Ik zou dan ook andere beroepsgroepen, die minder vlot zijn met het verhapstukken van de tand des tijds, nadrukkelijk willen aanraden die vijfjaarscyclus over te nemen. Ik denk daarbij aan religieus en spiritueel geëngageerde beroepsgroepen die ons vanaf minaret of kansel toeroepen.

Zo kwam mij ter ore dat de Tien Geboden, de basis van drie grote monotheïstische geloven, al een paar slordige duizenden jaren ongewijzigd zijn. Ik zou daarover kunnen mopperen, maar als pragmatisch ingesteld arts los ik het liever op. Ik had rond kerst toch een paar dagen vrij…

Daar komen ze, de herziene Tien Geboden voor 2025-2030.

1. Gij zult uw beperkte tijd op aarde niet verbeuzelen
Er is bijzonder weinig bewijs voor een hiernamaals. Heldendaden dienen in dit ondermaanse verricht te worden. Showtime is now.

2. Gij zult andere soorten liefhebben gelijk uw eigen soort
Wij zijn niet de kroon der schepping. Andere soorten zijn er niet voor ons gemak. Misbruik de dieren en de natuur niet.

3. Gij zult woekeren met uw talenten
Zoek uit waar u goed in bent en zet dat in. Planeet aarde is een roeiboot, geen cruiseschip.

4. Gij zult spreken voor schepselen zonder stem
U kunt praten en schrijven. Kleine kinderen, wilsonbekwamen, slachtvee, melkkoeien, kistkalveren, kweekvissen, bomen, vogels en insecten niet. Verleen hun uw stem.

5. Gij zult de planeet beter achterlaten dan u haar aantrof
Gelijk u het toilet netjes achterlaat voor de volgende bezoeker, zo laat u na vertrek ook de planeet schoon, voorzien van wildleven en natuur, achter voor de volgende generatie.

6. Gij zult geen gelegenheid onbenut laten
Het is onbekend hoeveel kansen u geschonken worden om uzelf en de wereld te verbeteren. Misschien maar één. Schiet op doel zodra u een pass krijgt.

7. Gij zult niet saai zijn
Onthoud u van een mening die niets toevoegt, laat uw stokpaard op stal en verveel uw omgeving niet met achterhaalde platituden en tegelwijsheden. Van een saai leven gaat zelfs een schimmel dood (citaat van professor en schimmeldeskundige Johanna Westerdijk, 1883-1961).

8. Gij zult de beste versie van uzelf worden
De omstandigheden heeft u niet in de hand, maar uw gedrag wel. Ben de persoon waar u trost op kunt zijn. Uw frontale hersenschors heeft u de gave der inhibitie geschonken, gebruik die om onwaardige uitspraken en onwijs handelen binnen te houden.

9. Of Gij een god aanbidt, mag u geheel zelf weten
Of u dat op vrijdag, zaterdag, zondag of nog een andere dag doet, en of u daarvoor gesneden beelden gebruikt, mag u ook zelf bepalen. Aanbidding van meerdere goden is bespreekbaar.

10. Gij zult uw mening, geloof noch politieke overtuiging aan anderen opdringen
Niet leuren graag, niet roeptoeteren en niet neerkijken op anders-/niet-gelovenden. Ook zij hebben een moreel kompas en hun zingeving is vast net zo goed als de uwe.

Zo, daar zijn ze al, de geupdate geboden-2.0. U kunt weer vijf jaar voort. Niets te danken. Volgende keer niet zo lang laten liggen.


Trouw, 27-12-2024 (Iris Sommer)